تشخیص، پیشگیری و درمان سنگ کلیه
رامین، یک جوان سی ساله است که به مدت طولانی با بیماری سنگ کلیه مبارزه می‌کند. پزشک اورولوژیست او را تذکر داده که باید به سلامتی خود بیشتر اهمیت دهد. بیماری سنگ کلیه، یک بیماری وراثتی است که باعث دردها و مشکلات زیادی برای رامین شده است. احتمالاً اگر شما هم مانند رامین، تجربه سنگ […]
رامین، یک جوان سی ساله است که به مدت طولانی با بیماری سنگ کلیه مبارزه می‌کند. پزشک اورولوژیست او را تذکر داده که باید به سلامتی خود بیشتر اهمیت دهد. بیماری سنگ کلیه، یک بیماری وراثتی است که باعث دردها و مشکلات زیادی برای رامین شده است. احتمالاً اگر شما هم مانند رامین، تجربه سنگ کلیه را داشته‌اید، می‌دانید که این بیماری می‌تواند بسیار دردناک و آزاردهنده باشد.
رامین، یک جوان سی ساله است که مدت‌هاست با بیماری سنگ کلیه دست و پنجه نرم می‌کند. پزشک متخصص اورولوژی به او تأکید کرده که باید به سلامتی خود بیشتر اهمیت بدهد. بیماری رامین، یک بیماری وراثتی است که باعث دردها و مشکلات زیادی برای او شده است. احتمالاً شما هم اگر مانند رامین، تجربه سنگ کلیه را داشته‌اید، این رنج را برای بدترین دشمن خود هم آرزو نمی‌کردید.
برای شما خوب است بدانید که سنگ کلیه یک مشکل است که سالانه بیش از نیم میلیون نفر به دلیل آن به اورژانس مراجعه می‌کنند. تخمین زده می‌شود که از هر ده نفر، یک نفر در طول زندگی خود با این بیماری مواجه می‌شود. خطر ابتلا به سنگ کلیه در مردان حدود ۱۱ درصد و در زنان ۹ درصد است. به‌طور کلی، بیمارانی که با نارسایی کلیوی مبارزه می‌کنند، تا حدی با پیچیدگی‌های بیماری خود آشنا هستند، اما هنوز جزئیاتی وجود دارد که ممکن است آن‌ها آگاهی کافی از آن نداشته باشند. با داشتن اطلاعات درست، می‌توانند زندگی بهتری را تجربه کنند. در این متن، تمام جزئیات و اطلاعات مربوط به درمان سنگ کلیه را برای شما گردآوری کرده‌ایم تا شاید بتوانیم کمی از درد و رنج عزیزانی که با این بیماری مبارزه می‌کنند، کاسته کنیم.
سنگ کلیه چیست؟
سنگ کلیه می‌تواند از اندازه یک دانه شن تا اندازه یک توپ گلف داشته باشد. این سنگ‌ها از رسوبات سفت و کوچکی (شامل مواد معدنی و نمک‌های مختلف) تشکیل می‌شوند که در داخل کلیه شکل می‌گیرند. فرایند تشکیل سنگ کلیه زمانی آغاز می‌شود که کریستال‌هایی مانند کلسیم، اکسالات و اسید اوریک، در ادرار به میزان بیشتر از حد اشباع وجود داشته باشند. این وضعیت باعث ایجاد یک محیط مناسب برای تشکیل رسوب درکلیه می‌شود.
سنگ کلیه یک توده سخت است که داخل کلیه شکل می‌گیرد. این سنگ‌ها می‌توانند از اندازه یک دانه شن تا اندازه یک توپ گلف داشته باشند. سنگ‌ها در کلیه تشکیل می‌شوند و ممکن است در داخل کلیه باقی بمانند یا از طریق مجاری ادراری به حالب حرکت کنند.
ساختار سنگ کلیه به این شکل است که وقتی غلظت مواد زائد در ادرار بیش از حد اشباع می‌شود، مواد رسوب می‌کنند. این رسوبات به شکل کریستال‌هایی شکل می‌گیرند و با جذب سایر مواد موجود در ادرار، سخت می‌شوند. اغلب این مواد توسط کلیه دفع می‌شوند، اما در بعضی مواقع، غلظت بیش از حد این مواد باعث ساخت سنگ کلیه می‌شود.
پس از تشکیل، سنگ کلیه ممکن است در کلیه باقی بماند یا از طریق مجاری ادراری به حالب حرکت کند. سنگ‌های ریز ممکن است با کمک ادرار از بدن خارج شوند بدون اینکه درد زیادی ایجاد کنند. اما سنگ‌هایی که جابجا نمی‌شوند، می‌توانند باعث سختی در حرکت ادرار در کلیه، حالب، مثانه یا مجاری ادراری شده و درد و ناراحتی ایجاد کنند.
مهم بدانید که بیشترین سنگ‌های کلیه از کلسیم تشکیل شده و مابقی سنگ‌ها اسید اوریک هستند که در افرادی با سطح pH پایین در ادرار به وجود می‌آیند.
علائم سنگ کلیه عبارتند از:
1. درد شدید در پهلو و پشت، زیر دنده‌ها.
2. دردی که به قسمت تحتانی شکم و کشاله ران می‌رسد.
3. دردی نوسان‌دار با حرکات موجی.
4. درد یا احساس سوزش هنگام ادرار.
5. ادرار صورتی، قرمز یا قهوه‌ای.
6. ادرار کدر یا بدبو.
7. نیاز مداوم به ادرار کردن، دفع ادرار بیشتر از حد معمول یا ادرار کردن در مقادیر کم و مکرر.
8. تهوع و استفراغ.
9. تب و لرز در صورت وجود عفونت.
در صورت داشتن علائم و نشانه‌های نگران‌کننده، به پزشک خود مراجعه کنید. این علائم شامل موارد زیر می‌شوند:
– درد به حدی شدید است که نمی‌توانید در یک جا بنشینید.
– درد همراه با حالت تهوع و استفراغ و سرگیجه.
– درد همراه با تب و لرز.
– وجود خون در ادرار.
– مشکل در دفع ادرار.
از انواع سنگ کلیه می‌توان به نوعی کلسیمی و نوعی اسید اوریک اشاره کرد. تشخیص نوع سنگ کلیه می‌تواند در تعیین علت آن و راه‌های کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه بیشتر، مفید باشد. در صورت امکان، اگر سنگ کلیه را دفع کردید، می‌توانید آن را جمع آوری و به پزشک خود برای تجزیه و تحلیل بیشتر ببرید.
نوع‌های مختلف سنگ کلیه عبارتند از:
1. سنگ‌های کلسیمی: بیشتر سنگ‌های کلیه سنگ‌های کلسیمی هستند و معمولاً شامل اگزالات کلسیم می‌شوند. اگزالات یک ماده است که توسط کبد تولید می‌شود یا از طریق رژیم غذایی جذب می‌شود. برخی از میوه‌ها، سبزیجات، آجیل‌ها و شکلات دارای میزان بالایی از اگزالات هستند. عواملی که در تشکیل سنگ‌های کلسیمی تأثیر دارند عبارتند از:
– رژیم غذایی
– مصرف بیش از حد ویتامین D
– جراحی بای‌پس روده و برخی اختلالات متابولیک
سنگ‌های کلسیمی ممکن است به شکل فسفات کلسیم نیز دیده شوند. همچنین، مصرف برخی داروها برای درمان میگرن یا تشنج نیز می‌تواند با تشکیل سنگ‌های کلسیمی مرتبط باشد.
2. سنگ‌های استروویت: سنگ‌های استروویت به دنبال عفونت دستگاه ادراری تشکیل می‌شوند. این سنگ‌ها ممکن است به سرعت رشد کرده و بسیار بزرگ شوند.
3. سنگ‌های اسید اوریک: سنگ‌های اسید اوریک می‌توانند در افراد زیر تشکیل شوند:
– افرادی که به دلیل اسهال مزمن یا سوء جذب، مایعات زیادی از دست می‌دهند.
– افرادی که رژیم غذایی پرپروتئین مصرف می‌کنند.
– مبتلایان به دیابت یا سندرم متابولیک.
– عوامل ژنتیکی نیز می‌تواند خطر ابتلا به سنگ‌های اسید اوریک را افزایش دهد.
4. سنگ سیستین: این سنگ‌ها در افرادی که به بیماری موروثی سیستینوری مبتلا هستند، تشکیل می‌شوند. این بیماری باعث می‌شود کلیه‌ها مقدار زیادی از اسید آمینه سیستین را دفع کنند.
سنگ‌های کلیه عمدتاً به شکل سنگ‌های کلسیمی و به ویژه اگزالات کلسیم تشکیل می‌شوند. علت ایجاد سنگ کلیه هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل زیر می‌توانند خطر ابتلا به آن را افزایش دهند:
– کمبود مصرف آب
– فعالیت بدنی زیاد یا کم
– چاقی
– جراحی کاهش وزن
– مصرف غذاهای پرنمک یا پرشکر
– عفونت و سابقه خانوادگی
– مصرف بیش از حد فروکتوز (موجود در قندهای مصنوعی، شکر و شربت ذرت با مقدار زیاد)
– هر کسی ممکن است به سنگ کلیه مبتلا شود، اما مردان بیشتر از زنان در معرض خطر قرار می‌گیرند.
– سابقه داشتن سنگ کلیه در گذشته
– وجود سنگ کلیه در اعضای خانواده
– مصرف کم آب
– رژیم غذایی پرپروتئین، سدیم یا قند
– اضافه وزن یا چاقی
– جراحی بای‌پس معده یا روده
– برخی شرایط پزشکی مانند اسیدوز توبولار کلیه، سیستینوری، هیپرپاراتیروئیدیسم و عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری
– بیماری کلیه پلی‌کیستیک
– شرایطی که باعث افزایش سطوح سیستین، اگزالات، اسید اوریک یا کلسیم در ادرار می‌شوند
– شرایطی که باعث تورم یا تحریک روده یا مفاصل می‌شوند
– مصرف برخی داروها مانند دیورتیک‌ها یا آنتی‌اسیدهای مبتنی بر کلسیم
– مصرف بیش از حد ویتامین D
– مصرف بیش از حد پروتئین
توجه داشته باشید که این فهرست عوامل ممکن است وشامل تمامی عوامل موجود نباشد، و همچنین هر فردی ممکن است به دلایل خاص خودش از این عوامل بیشتر تحت تأثیر قرار گیرد.
بعضی بیماری‌ها مانند فشار خون بالا و دیابت هم می‌توانند خطر سنگ کلیه را افزایش دهند. همچنین برخی مکمل‌ها و داروها می‌توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند، مانند ویتامین C، مکمل‌های غذایی، ملین‌ها (در صورت استفاده بیش از حد)، آنتی‌اسیدهای مبتنی بر کلسیم و داروهایی که برای درمان میگرن یا افسردگی استفاده می‌شوند.
مطالعه کردن موارد زیر هم مفید است:
– نظر دکتر کرمانی در مورد عمل بای پس و اسلیو معده
– آیا کودکان هم ممکن است به سنگ کلیه مبتلا شوند؟
در واقع، سنگ کلیه در کودکان پنج ساله یک بیماری شایع است. در برخی کشورهای توسعه یافته، بیمارستان‌ها برای کودکان کلینیک‌های “سنگ” تأسیس کرده‌اند، زیرا این مشکل در کودکان به اندازه‌ای رایج است. افزایش این بیماری در ایالات متحده به عوامل مختلفی نسبت داده شده است، اما از جمله عوامل مهم آن می‌توان به نوع تغذیه اشاره کرد.
دو عامل مهم دیگر که می‌توانند تأثیرگذار باشند، عدم مصرف مایعات کافی و مصرف غذاهای پرنمک هستند. بهتر است کودکان کمتر از چیپس سیب‌زمینی شور و سیب‌زمینی سرخ کرده استفاده کنند. همچنین، غذاهای دیگری نیز وجود دارند که بهتر است از آن‌ها پرهیز کنند، مانند پفک، ساندویچ، کنسرو، غذاهای فراوری شده و حتی برخی نوشیدنی‌های ورزشی. همچنین، نوشابه‌ها و سایر نوشیدنی‌های شیرین که شربت ذرت با فروکتوز بالا دارند، می‌توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند.
بعضی بیماری‌ها مانند فشار خون بالا و دیابت هم می‌توانند خطر سنگ کلیه را افزایش دهند. همچنین برخی مکمل‌ها و داروها می‌توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند، مانند ویتامین C، مکمل‌های غذایی، ملین‌ها (در صورت استفاده بیش از حد)، آنتی‌اسیدهای مبتنی بر کلسیم و داروهایی که برای درمان میگرن یا افسردگی استفاده می‌شوند.
مطالعه کردن موارد زیر هم مفید است:
– نظر دکتر کرمانی در مورد عمل بای پس و اسلیو معده
– آیا کودکان هم ممکن است به سنگ کلیه مبتلا شوند؟
در واقع، سنگ کلیه در کودکان پنج ساله یک بیماری شایع است. در برخی کشورهای توسعه یافته، بیمارستان‌ها برای کودکان کلینیک‌های “سنگ” تأسیس کرده‌اند، زیرا این مشکل در کودکان به اندازه‌ای رایج است. افزایش این بیماری در ایالات متحده به عوامل مختلفی نسبت داده شده است، اما از جمله عوامل مهم آن می‌توان به نوع تغذیه اشاره کرد.
دو عامل مهم دیگر که می‌توانند تأثیرگذار باشند، عدم مصرف مایعات کافی و مصرف غذاهای پرنمک هستند. بهتر است کودکان کمتر از چیپس سیب‌زمینی شور و سیب‌زمینی سرخ کرده استفاده کنند. همچنین، غذاهای دیگری نیز وجود دارند که بهتر است از آن‌ها پرهیز کنند، مانند پفک، ساندویچ، کنسرو، غذاهای فراوری شده و حتی برخی نوشیدنی‌های ورزشی. همچنین، نوشابه‌ها و سایر نوشیدنی‌های شیرین که شربت ذرت با فروکتوز بالا دارند، می‌توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند.
جراحان معمولاً از اشعه ایکس KUB برای تشخیص سنگ کلیه استفاده می‌کنند تا ببینند آیا سنگ قابل درمان با موج شوک است یا خیر. آزمون KUB ممکن است قبل و بعد از درمان برای پایش سنگ استفاده شود، اما برای تشخیص، سی تی اسکن معمولاً ترجیح داده می‌شود. برخی از افراد ممکن است به علاوه، برای بررسی دقیق‌تر، پزشکان از پیلوگرام داخل وریدی یا lVP (نوعی خاص از اشعه ایکس از سیستم ادراری که پس از تزریق رنگ انجام می‌شود) استفاده کنند.
در مرحله بعدی، پزشک شما تصمیم می‌گیرد چگونه شما را درمان کند. برای ارزیابی سلامت کلیه‌های شما، آزمایش خون و آزمایش ادرار انجام می‌شود. همچنین، سلامت کلی بدن شما و اندازه و مکان سنگ نیز باید در نظر گرفته شود. در گام سوم، پزشک باید علت بروز سنگ را تشخیص دهد. سنگ بعد از خروج از بدن شما تحلیل می‌شود و خون شما برای اندازه‌گیری سطوح کلسیم، فسفر و اسید اوریک آزمایش می‌شود.
همچنین، پزشک ممکن است از شما بخواهد در طی ۲۴ ساعت، ادرار خود را در ظرف آزمایش جمع آوری کنید تا بررسی شود سطوح کلسیم و اسید اوریک در آن. این کار به شما کمک می‌کند تا نوع و اندازه سنگ و روش درمان ویژه شما مشخص شود.
چرا پزشکان محتویات سنگ را بررسی می‌کنند؟
مطالعه سنگ می‌تواند به درک دلیل ابتلا به آن و کاهش خطر ابتلا به سنگ‌های بیشتر کمک کند. رایج‌ترین نوع سنگ، سنگ‌های حاوی کلسیم هستند. کلسیم جزئی از طبیعت یک رژیم غذایی سالم است و کلیه‌ها به طور معمول اضافه کلسیمی را که بدن به آن نیاز ندارد، خارج می‌کنند. در افراد بیشتری که سنگ دارند، مقدار زیادی کلسیم در بدن جمع می‌شود. این کلسیم با مواد زائد مانند اگزالات ترکیب شده و سنگ‌های کلیه را تشکیل می‌دهد. یکی از رایج‌ترین ترکیبات این سنگ‌ها، اگزالات کلسیم است.
سنگ‌های دیگر شامل سنگ‌های مرتبط با عفونت، سنگ‌های استروویت که حاوی منیزیم و آمونیاک هستند، و سنگ‌های اسید اوریک که از کریستال‌های اورات مونوسدیم تشکیل شده‌اند، می‌شوند. این سنگ‌ها ممکن است با چاقی و عوامل غذایی مرتبط باشند. همچنین، نوع نادرتری از سنگ، سنگ cvstine است که به صورت ارثی ایجاد می‌شود.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، هر نوع سنگ علت خاص خود را دارد. تحلیل شیمیایی سنگ، نوع آن را مشخص می‌کند و این اطلاعات می‌تواند تیم درمان را راهنمایی کند و کمک کند تا از تشکیل سنگ‌های بیشتر جلوگیری شود. افرادی که سنگ کلیه داشته‌اند، ریسک تشکیل سنگ در کلیه را دارند، بنابراین اقدامات پیشگیری از اهمیت بالایی برخوردارند.
برای جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
1. نوشیدن مقدار کافی آب: مصرف آب به میزان مناسب می‌تواند خطر تشکیل سنگ کلیه را کاهش دهد. توصیه می‌شود روزانه بین ۸ تا ۱۲ لیوان آب بنوشید. آب بهترین گزینه است و باید از نوشیدنی‌های دیگر مانند نوشابه، نوشیدنی‌های ورزشی، قهوه و چای خودداری کنید. در صورت فعالیت ورزشی یا آب و هوای گرم، ممکن است نیاز به مقدار بیشتری آب داشته باشید.
2. مصرف میوه‌ها و سبزیجات: افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات به کاهش سطح اسیدی ادرار کمک می‌کند. ادرار با سطح اسیدی پایین‌تر ممکن است کمترین شرایط را برای تشکیل سنگ ایجاد کند. همچنین، مصرف پروتئین حیوانی را کاهش داده و پروتئین‌های گیاهی را جایگزین کنید، زیرا پروتئین حیوانی باعث افزایش اسید ادرار می‌شود که می‌تواند خطر سنگ کلیه را افزایش دهد.
3. کاهش مصرف نمک: سعی کنید نمک اضافی را از رژیم غذایی خود حذف کنید. جایگزینی غذاهای شور و پرنمک مانند چیپس و تنقلات دیگر با غذاهای کم‌نمک می‌تواند مفید باشد. همچنین، باید مصرف محصولات شور دیگری مانند آجیل‌های شور، پفک، تن ماهی، کنسروها و فست فودها را نیز کاهش دهید.
اجرای این توصیه‌ها و رعایت یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به کاهش خطر ایجاد سنگ کلیه کمک کند. همچنین، مشاوره با یک تغذیه‌شناس متخصص نیز می‌تواند در تنظیم رژیم غذایی مناسب به شما کمک کند.
رژیم غذایی با مصرف زیاد نمک می‌تواند خطر ایجاد سنگ کلیه کلسیمی را افزایش دهد. نمک زیاد مانع جذب مجدد کلسیم از ادرار به خون می‌شود و باعث افزایش کلسیم در ادرار می‌شود که ممکن است سنگ کلیه تشکیل شود. کاهش مصرف نمک می‌تواند به کاهش سطح کلسیم در ادرار کمک کند و خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهد.
اگر اضافه وزن دارید، سعی کنید وزن طبیعی خود را به دست آورید. اما بدانید که رژیم‌های کاهش وزن با مصرف بالای پروتئین حیوانی و رژیم‌های سخت می‌توانند خطر ایجاد سنگ کلیه را افزایش دهند. پروتئین لازم را باید دریافت کنید، اما پروتئین باید تنها بخشی از یک رژیم غذایی متعادل باشد. در هنگام شروع رژیم کاهش وزن یا هر تغییری در رژیم غذایی برای کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه، بهتر است از یک متخصص تغذیه راهنمایی بخواهید.
مصرف غذاهایی که حاوی کلسیم هستند را افزایش دهید. نیازی به نگرانی از تشکیل سنگ کلیه نیست! محصولات لبنی در واقع از ایجاد سنگ کلیه جلوگیری می‌کنند. زیرا کلسیم قبل از ورود به کلیه‌ها با اتصال به اگزالات، میزان آن را در ادرار کاهش می‌دهد. در واقع، افرادی که کمترین مقدار کلسیم را در رژیم غذایی خود دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سنگ کلیه قرار دارند. سنگ ممکن است به دلیل نمک، مواد زائد پروتئین و پتاسیم تشکیل شود.
سنگ اگزالات کلسیمی، که شایع‌ترین نوع سنگ کلیه است، زمانی تشکیل می‌شود که اگزالات به کلسیم متصل شده و به عنوان محصول جانبی برخی غذاها عمل کند. وقتی بدن دچار کمبود آب شده و دهیدراته می‌شود و غلظت نمک در خون افزایش می‌یابد، هم اگزالات و هم کلسیم افزایش می‌یابند. پزشک بر اساس آزمایش خون و ادرار، تغییرات مورد نیاز در رژیم غذایی شما را تعیین خواهد کرد.
محدود کردن مصرف سدیم و پروتئین حیوانی (مانند گوشت و تخم مرغ) در رژیم غذایی می‌تواند به پیشگیری از سنگ کلیه کمک کند. اگر پزشک توانایی تشخیص ساختار سنگ کلیه شما را داشته باشد، با توصیه‌های خاص در رژیم غذایی می‌تواند به جلوگیری از تشکیل سنگ در کلیه شما کمک کند.
همچنین، بهتر است از مکمل‌های ویتامین C خودداری کنید. مصرف مکمل‌های ویتامین C (اسید اسکوربیک) می‌تواند به ایجاد سنگ کلیه، به ویژه در مردان، منجر شود. بر اساس یک مطالعه در سال 2013، خطر تشکیل سنگ کلیه در مردانی که مصرف بالایی از مکمل‌های ویتامین C داشتند، دو برابر شد. محققان باور دارند که ویتامین C موجود در غذا نیز همان خطر را دارد.
می‌توانید این سوالات را از پزشک یا متخصص تغذیه‌تان بپرسید:
– کدام غذاها ممکن است باعث سنگ کلیه شوند؟
– آیا نیاز به مصرف مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی دارم؟
– چه نوشیدنی‌هایی برایم مناسب هستند؟
در صورتی که شرایط خاصی دارید که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد، ممکن است پزشک به شما توصیه دهد که برای درمان این بیماری دارو مصرف کنید. اما به یاد داشته باشید که هرگز بدون مشورت با پزشک خود، هیچ درمان یا رژیمی را آغاز یا متوقف نکنید!
استفاده بیشتر از میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند منجر به کاهش اسید ادرار شود. زمانی که سطح اسید در ادرار کمتر شود، احتمال تشکیل سنگ کلیه نیز کاهش می‌یابد.
درمان سنگ کلیه شامل روش‌های مختلفی است. درمان سنگ کلیه در کودکان و بزرگسالان به طریق مشابهی انجام می‌شود. ممکن است پزشک از شما بخواهد که مقدار زیادی آب بنوشید. پزشکان سعی می‌کنند تا بدون نیاز به جراحی، سنگ را از طریق دفع طبیعی از کلیه کمک کنند. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی تجویز کند که به کاهش اسید ادرار و کاهش درد کمک کنند تا سنگ به صورت طبیعی از کلیه خارج شود. اما اگر سنگ بسیار بزرگ باشد، جریان ادرار را مسدود کند یا عفونت و علائمی مشابه وجود داشته باشد، نیاز به جراحی جهت خارج کردن سنگ وجود دارد. در هر صورت، نوع تغذیه در این دوره نیز اهمیت دارد، همانند مطالبی که در مقاله مربوط به رژیم غذایی برای سنگ کلیه ذکر شده است.
در طول فرآیند بیماری، اگر سنگ همچنان در حال رشد باشد، ممکن است با دردی که قابل کنترل نیست یا علائم عفونت مانند تب مواجه شوید. در این صورت، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. علائمی مانند عفونت، تب، آسیب کلیه، درد شدید غیرقابل کنترل و استفراغی که قابل درمان نیست، همگی نشانه‌هایی هستند که نیاز به جراحی فوری دارند.
یکی از روش‌های درمانی دیگر برای سنگ کلیه، سنگ‌شکنی با استفاده از موج شوک است. این روش غیرتهاجمی از امواج صوتی با انرژی بالا برای تبدیل سنگ‌ها به قطعات کوچکتر استفاده می‌کند، که به راحتی از طریق ادرار دفع می‌شوند. پس از درمان، تکه‌های کوچک سنگ کلیه از طریق مجرای ادرار عبور کرده و با ادرار از بدن خارج می‌شوند. این روش معمولاً ۴۵ دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد و ممکن است تحت بیهوشی عمومی انجام شود، به این معنی که شما در طول این فرآیند خوابیده و هیچ دردی احساس نخواهید کرد.
روش درمان دیگری که مورد استفاده قرار می‌گیرد، یورتروسکوپی است. این درمان نیز تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. پزشک از یک ابزار بلند شکل لوله برای پیدا کردن و برداشتن سنگ یا شکستن سنگ به قطعات کوچک استفاده می‌کند. در صورتی که سنگ کوچک باشد، پزشک ممکن است بتواند آن را خارج کند. اگر سنگ بزرگ باشد، ممکن است لازم باشد آن را به قطعات کوچکتر شکسته و خارج کند. در این حالت، از لیزر برای شکستن سنگ به قطعات بسیار کوچک و عبور از مجاری ادرار استفاده می‌شود.
در موارد نادر، جراحی نفرولیتوتومی برای برداشتن سنگ کلیه استفاده می‌شود. در طول این جراحی، یک لوله مستقیماً در کلیه قرار داده می‌شود تا سنگ را خارج کند. برای بهبودی پس از این درمان، بیمار نیاز به حدود دو تا سه روز بستری در بیمارستان خواهد داشت.
چند عامل تعیین کننده برای مدت زمانی که باید در انتظار دفع سنگ کلیه باشید، وجود دارد:
1- اندازه: اندازه سنگ، عامل اصلی در عبور طبیعی آن است. سنگ‌های کوچکتر از ۴ میلی‌متر، در ۸۰ درصد مواقع، خود به خود دفع می‌شوند. معمولاً زمان دفع آن‌ها حدود ۳۱ روز است. سنگ‌هایی که ۴ تا ۶ میلی‌متر هستند، به احتمال زیاد، نیاز به نوعی درمان ویژه دارند، اما حدود ۶۰ درصد از آن‌ها به طور طبیعی دفع می‌شوند و زمان متوسط دفع آن‌ها حدوداً ۴۵ روز است.
سنگ‌های بزرگتر از ۶ میلی‌متر، معمولاً نیاز به درمان پزشکی دارند تا از بین بروند. فقط حدود ۲۰ درصد از این سنگ‌ها به طور طبیعی دفع می‌شوند. برای دفع طبیعی این سنگ‌ها ممکن است تا یک سال زمان لازم باشد.
2- محل: در حالی که اندازه سنگ، عامل اصلی در دفع آن است، محل قرارگیری سنگ در حالب نیز یک عامل تعیین‌کننده برای زمان دفع آن است. سنگ‌هایی که در انتهای حالب و نزدیک‌تر به محل اتصال آن به مثانه قرار دارند، احتمال بیشتری برای دفع خود به خود دارند. تحقیقات نشان می‌دهد که ۷۹ درصد از این سنگ‌ها به طور طبیعی عبور می‌کنند. اما تقریباً ۴۸ درصد از سنگ‌هایی که در انتهای حالب و نزدیک به کلیه قرار دارند، بدون هیچ گونه دخالت پزشکی دفع می‌شوند.
راه‌هایی برای تسریع عبور سنگ‌های کلیه وجود دارد:
– مصرف مایعات بیشتر: نوشیدن مقدار زیادی مایعات، به ویژه آب و آب مرکبات مانند پرتقال یا گریپ فروت، می‌تواند به دفع سریع‌تر سنگ‌ها کمک کند. مایعات اضافی باعث ادرار بیشتر می‌شود که به حرکت سنگ کمک می‌کند و از رشد آن جلوگیری می‌کند. برای تسریع عبور سنگ‌ها، بهتر است روزانه حداقل ۲ تا ۳ لیتر آب مصرف کنید.
– رژیم غذایی: رژیم غذایی با کمترین میزان سدیم و پروتئین می‌تواند در جلوگیری از رشد سنگ‌ها موثر باشد. با این حال، همچنان برای حفظ سلامت بدن به مقادیر مناسبی از این مواد نیاز دارید. مشورت با پزشک در مورد رژیم غذایی مناسب برای تسریع دفع سنگ‌ها مفید است.
– استفاده از داروها: در صورت نیاز، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند که به تسریع و بهبود فرآیند دفع سنگ‌ها کمک کنند. اما باید توجه داشت که مصرف داروهای مسکن مانند ایبوپروفن، عمل عبور سنگ‌ها را تسریع نمی‌کند، اما می‌تواند در کاهش درد هنگام دفع سنگ موثر باشد.
– مراقبت‌های پزشکی: در برخی موارد، مراقبت‌های پزشکی لازم است. اگر تب دارید، حالت تهوع شدید دارید یا نمی‌توانید مایعات را بدون استفراغ مصرف کنید، بهتر است به مراقبت‌های پزشکی رجوع کنید. همچنین، اگر تنها یک کلیه دارید یا با مشکلات کلیوی مزمن روبرو هستید، باید به طور فوری به پزشک مراجعه کنید. سنگ کلیه عفونی یک وضعیت اورژانسی است و نیاز به جراحی دارد. در صورت مشاهده علائم عفونت، به بیمارستان مراجعه کنید.
برای تسریع در دفع سنگ کلیه، بهترین راهکار خانگی مصرف مقدار زیادی مایعات، به خصوص آب است. در اینجا چند روش ساده و خانگی برای کمک به دفع سنگ کلیه آورده شده است:
1. مصرف آب: نوشیدن مقدار زیادی آب در طول روز می‌تواند به حرکت سنگ‌ها در کلیه کمک کند. با افزایش مصرف مایعات، ادرار بیشتری تولید می‌شود که به دفع سنگ کلیه کمک می‌کند و رشد آن را متوقف می‌کند. برای افزایش عملکرد در دفع سنگ کلیه، بهتر است روزانه حداقل ۲ تا ۳ لیتر آب مصرف کنید.
2. آبمیوه‌ها: مصرف آبمیوه‌هایی مانند آب پرتقال یا آب گریپ فروت نیز می‌تواند به دفع سنگ کلیه کمک کند. این آبمیوه‌ها حاوی مواد مفیدی هستند که می‌توانند فرآیند دفع سنگ را تسریع کنند.
3. رژیم غذایی: اصلاح رژیم غذایی نیز می‌تواند در کاهش ریسک رشد سنگ کلیه مؤثر باشد. مصرف کمترین میزان سدیم و پروتئین در رژیم غذایی خود می‌تواند به دفع سنگ کلیه کمک کند. با این حال، برای حفظ سلامت کلیه و بدن، باید به مقادیر مناسبی از این مواد نیازمندیم. بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید تا رژیم غذایی مناسب برای شما تعیین شود.
4. استفاده از داروهای خانگی: برخی از داروهای خانگی می‌توانند در تسریع فرآیند دفع سنگ کلیه موثر باشند. اما قبل از شروع هرگونه درمان خانگی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند بررسی کند که آیا این روش برای شما مناسب است یا خیر و آیا ممکن است عوارض جانبی داشته باشد یا خیر.
در هر صورت، در صورت بروز علائم نگران کننده مانند تب، تهوع شدید یا عدم قدرت در مصرف مایعات، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اگر تنها یک کلیه دارید یا با مشکلات کلیوی مزمن روبرو هستید، بهتر است به طور فوری به پزشدرمان خانگی برای تسریع در دفع سنگ کلیه بهترین روش، مصرف مقدار زیادی مایعات، به ویژه آب است. چند روش ساده و خانگی برای کمک به دفع سنگ کلیه عبارتند از:
1. مصرف آب: نوشیدن مقدار زیادی آب در طول روز می‌تواند به حرکت سنگ‌ها در کلیه کمک کند. با افزایش مصرف مایعات، ادرار بیشتری تولید می‌شود که به دفع سنگ کلیه کمک می‌کند و رشد آن را متوقف می‌کند. برای افزایش عملکرد در دفع سنگ کلیه، بهتر است روزانه حداقل ۲ تا ۳ لیتر آب مصرف کنید.
2. آبمیوه‌ها: مصرف آبمیوه‌هایی مانند آب پرتقال یا آب گریپ فروت نیز می‌تواند به دفع سنگ کلیه کمک کند. این آبمیوه‌ها حاوی مواد مفیدی هستند که فرآیند دفع سنگ را تسریع می‌کنند.
3. تغذیه مناسب: تغییر در رژیم غذایی هم می‌تواند در کاهش ریسک رشد سنگ کلیه موثر باشد. مصرف کمترین میزان سدیم و پروتئین در رژیم غذایی خود می‌تواند به دفع سنگ کلیه کمک کند. با این حال، برای حفظ سلامت کلیه و بدن، باید به مقادیر مناسبی از این مواد نیازمندیم. بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید تا رژیم غذایی مناسب برای شما تعیین شود.
4. استفاده از داروهای خانگی: برخی از داروهای خانگی می‌توانند در تسریع فرآیند دفع سنگ کلیه موثر باشند. اما قبل از استفاده از هر نوع درمان خانگی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند بررسی کند که آیا این روش برای شما مناسب است یا خیر و آیا ممکن است عوارض جانبی داشته باشد یا خیر.
در هر صورت، در صورت بروز علائم نگران کننده مانند تب، تهوع شدید یا عدم قدرت در مصرف مایعات، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اگر تنها یک کلیه دارید یا با مشکلات کلیوی مزمن روبرو هستید، بهتر است به طور فوری به پزشک خود مرا
همیشه به یاد داشته باشید که آب نوشیدنی فقط یک روش برای هیدراته شدن بدن نیست، بلکه می توانید از غذاها نیز برای تأمین مایعات خود استفاده کنید. حدود ۲۰ درصد نیاز روزانه به مایعات شما توسط غذاها تأمین می‌شود. به علاوه از نوشیدن ۹ تا ۱۳ فنجان آب در روز، سعی کنید میزان زیادی از میوه‌ها و سبزیجات را نیز مصرف کنید. بعضی از غذاها که حاوی مقدار زیادی آب هستند عبارتند از:
– هندوانه
– اسفناج
– خیارها
– فلفل سبز
– انواع توت‌ها
– گل کلم
– تربچه
– کرفس
۲- برای درمان سنگ کلیه از طریق مصرف آب لیمو استفاده کنید. آب لیموترش را به نوشیدنی‌های خود اضافه کنید! لیمو حاوی ماده‌ای به نام سیترات است که از تشکیل سنگ‌های کلسیمی در کلیه جلوگیری می‌کند. همچنین، سیترات می‌تواند سنگ‌های کوچک را شکسته و به آن‌ها کمک کند تا به راحتی از بدن عبور کنند.
۳- برای درمان سنگ کلیه می‌توانید از آب ریحان استفاده کنید. ریحان حاوی اسید استیک است که به تجزیه سنگ کلیه و کاهش درد کمک می‌کند و همچنین غنی از مواد مغذی است. این گیاه به طور سنتی برای مشکلات گوارشی و التهابی استفاده می‌شود. آب ریحان شامل آنتی‌اکسیدان‌ها و عوامل ضد التهابی است که می‌تواند به حفظ سلامت کلیه کمک کند.
بهتر است برگ‌های تازه یا خشک ریحان را برای تهیه دمنوش استفاده کنید و روزانه چند فنجان از آن بنوشید. همچنین، می‌توانید ریحان تازه را به اسموتی خود اضافه کنید. اما به یاد داشته باشید که استفاده بیش از ۶ هفته از آب ریحان توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است به مشکلات زیر منجر شود:
– کاهش قند خون
– کاهش فشار خون
– افزایش خونریزی
در حال حاضر، تحقیقات محدودی درباره تأثیر ریحان بر سنگ کلیه انجام شده است، اما می‌دانیم که ریحان خواص ضد اکسیدانی و ضد التهابی دارد.
۴- برای درمان سنگ کلیه می‌توانید از سرکه سیب استفاده کنید. سرکه سیب حاوی اسید استیک است که به حل شدن سنگ کلیه کمک می‌کند و علاوه بر تمیز کردن کلیه‌ها، می‌تواند به کاهش درد ناشی از دفع سنگ کمک کند. همچنین، سرکه سیب خواص دیگری نیز برای سلامتی کلیه و تصفیه خون دارد. برای بهره‌برداری از فواید آن، دو قاشق غذاخوری سرکه سیب را به ۰.۲ لیتر آب تصفیه شده اضافه کنید و این مخلوط را در طول روز بنوشید.
مهم است که بیش از یک لیوان از این مخلوط را در روز مصرف نکنید. همچنین، می‌توانید سرکه سیب را به سالاد خود اضافه کنید یا آن را به سس سالاد مورد علاقه خود بیفزایید. با این حال، اگر مقدار زیادی سرکه سیب مصرف شود، ممکن است سطوح پتاسیم در بدن کاهش یابد و به پوکی استخوان منجر شود.
اشخاص مبتلا به دیابت باید هنگام نوشیدن این مخلوط احتیاط کنند و سطح قند خون خود را در طول روز کنترل کنند. اگر داروهای زیر را مصرف می‌کنید، بهتر است از مصرف سرکه سیب خودداری کنید:
– انسولین
– دیگوکسین (دیگوکس)
– دیورتیک‌ها مانند اسپیرونولاکتون (آلداکتون)
سرکه سیب، علاوه بر تمیز کردن کلیه‌ها، می‌تواند به کاهش درد ناشی از دفع سنگ هم کمک کند.
یک روش دیگر برای درمان سنگ کلیه استفاده از آب کرفس است. آب کرفس معتقد است که سمومی که به تشکیل سنگ کلیه کمک می‌کنند، را از بین می‌برد. برای استفاده از این روش، یک یا چند ساقه کرفس را با آب مخلوط کنید و آب آن را در طول روز بنوشید. اما اگر مشکلات خونریزی، فشار خون پایین یا برنامه‌ریزی برای انجام جراحی در آینده نزدیک دارید، بهتر است از مصرف این مخلوط خودداری کنید. همچنین، اگر داروهایی مثل لووتیروکسین، لیتیوم، ایزوترتینوئین یا آلپرازولام مصرف می‌کنید، نباید آب کرفس را مصرف کنید.
همچنین، مصرف آب انار نیز به عنوان یک روش درمانی برای سنگ کلیه استفاده می‌شود. آب انار سموم و سنگ‌ها را از سیستم کلیوی دفع می‌کند و با حفظ سلامت کلیه‌ها کمک می‌کند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آب انار می‌توانند در جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه نقش داشته باشند و با کاهش سطح اسیدیته ادرار، خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش می‌دهند. مصرف آب انار در طول روز بدون محدودیتی قابل انجام است.
اگر شما از داروهای زیر استفاده می‌کنید، باید از مصرف آب انار خودداری کنید:
– داروهای کبدی
– داروهای فشار خون مانند کلروتیازید (دیوریل)
– روزوواستاتین (کرستور)
برای درمان سنگ کلیه، می‌توانید از روش‌های دیگری مانند مصرف آب لوبیا و آب ریشه قاصدک استفاده کنید.
آب لوبیا یک غذای سنتی در هندوستان است که برای بهبود سلامت کلیه و ادرار استفاده می‌شود. شما می‌توانید آب پخته لوبیا را صاف کنید و در طول روز چند لیوان آن را بنوشید.
ریشه قاصدک نیز به عنوان یک تقویت‌کننده کلیه استفاده می‌شود. ریشه قاصدک به تولید صفرا کمک می‌کند و معتقد است که باعث حذف مواد زائد، افزایش خروجی ادرار و بهبود هضم می‌شود. شما می‌توانید دمنوش ریشه قاصدک را با استفاده از ریشه تازه یا ریشه خشک شده آن تهیه کنید و با استفاده از پوست پرتقال، زنجبیل و سیب آن را خوش طعم کنید. در طول روز 3 تا 4 فنجان از این دمنوش را می‌توانید بنوشید.
پیشنهاد می‌شود قبل از مصرف دمنوش ریشه قاصدک، با پزشک خود مشورت کنید، زیرا این گیاه ممکن است با برخی از داروها تداخل داشته باشد.
محتوای ریشه قاصدک باعث حذف مواد زائد، افزایش خروجی ادرار و بهبود هضم می‌شود.
۹- برای درمان سنگ کلیه می‌توانید از آب جوانه گندم استفاده کنید. جوانه گندم حاوی مواد مغذی زیادی است و بهبود سلامتی را تحقق می‌دهد. این جوانه‌ها با افزایش جریان ادرار به تخلیه سنگ کمک می‌کنند. می‌توانید روزانه حداکثر ۰.۲ لیتر آب جوانه گندم مصرف کنید. برای جلوگیری از عوارض جانبی، از مقدار پایین‌تری شروع کنید و به تدریج مصرف را افزایش دهید.
۱۰- گیاه دم اسب نیز برای درمان سنگ کلیه، افزایش جریان ادرار و کاهش التهاب و تورم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه خواص ضد باکتریایی و آنتی‌اکسیدانی دارد که به سلامتی مجاری ادرار کمک می‌کند. با این حال، باید توجه داشت که استفاده طولانی مدت از دم اسب می‌تواند خطراتی مانند تشنج، کاهش سطح ویتامین B و کاهش پتاسیم را به همراه داشته باشد. اگر لیتیوم، دیورتیک‌ها یا داروهای قلبی مصرف می‌کنید، باید از استفاده از دم اسب خودداری کنید. همچنین، استفاده از دم اسب برای کودکان، زنان باردار یا شیرده توصیه نمی‌شود. در صورت استفاده از چسب نیکوتین یا تلاش برای ترک سیگار، نباید از گیاه دم اسب استفاده کنید.
سنگ کلیه معمولاً یک بیماری دردناک است. اما خوشبختانه، رژیم غذایی می‌تواند به عنوان یک ابزار مؤثر در مدیریت و پیشگیری از سنگ کلیه عمل کند. حفظ هیدراته بدن و اجتناب از غذاهای غنی نمک و شکر، همچنین ترکیب کلسیم با مواد غذایی حاوی اگزالات، عناصر مهمی در رژیم غذایی سنگ کلیه به شمار می‌روند.
عموماً سنگ‌ها با استفاده از داروها دفع می‌شوند، اما گاهی نیاز به جراحی یا درمان‌های پیچیده‌تر وجود دارد. شوک موج، یورتروسکوپی و نفرولیتوتومی از جمله روش‌های معمول برای حذف سنگ‌های بزرگتر هستند. در این مقاله، به برخی از روش‌های خانگی در کنار درمان‌های دارویی اشاره شده است. امیدواریم که توانسته باشیم اطلاعات کامل و مفیدی را برای شما ارائه دهیم.
منبع: +++++++ (منبع مشخص نشده است)
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید