رژیم غذایی در پسوریازیس: راهنمای تغذیه برای مدیریت پسوریازیس

پسوریازیس یک اختلال مزمن است که با التهاب و افزایش تولید سلول‌های پوستی، به ویژه در لایه بیرونی پوست یا اپیدرم، همراه است. در شرایط طبیعی، سلول‌های اپیدرمی در مدت حدود ۲۷ روز تولید و جایگزین می‌شوند. اما در پسوریازیس، این فرآیند به سرعتی زیاد اتفاق می‌افتد و سلول‌ها در حدود ۴ روز تجدید می‌شوند. به عبارت دیگر، چرخه سلولی سلول‌های کراتینوسیت در پوست پسوریازیک به شدت کاهش می‌یابد. این وضعیت باعث تشکیل ضایعات پوستی ناهموار و قرمز رنگ، تحت عنوان پلاک پسوریازیس، می‌شود.

پسوریازیس یک بیماری مزمن است که با التهاب و افزایش تولید سلول‌های پوستی، به ویژه در لایه بیرونی پوست یا اپیدرم، همراه است. اپیدرم لایه‌ای است که پوست بدن را پوشانده و حاوی سلول‌های پوستی است. در شرایط طبیعی، سلول‌های اپیدرمی در مدت حدود ۲۷ روز تولید و جایگزین می‌شوند. اما در پوست پسوریازیسی، این چرخه به سرعت کاهش می‌یابد و سلول‌ها در تنها ۴ روز تجدید می‌شوند. به عبارت دیگر، زمان چرخه سلولی سلول‌های کراتینوسیت کاهش می‌یابد.

علت این بیماری شامل عوامل ژنتیکی، اختلال در عملکرد سلول‌های T، سایتوکاین‌های پیش التهابی، عوامل رشد فعال و جذب نوتروفیل‌ها است. پسوریازیس دارای ویژگی‌های خود ایمنی است، اما عامل آنتی‌ژنی مشخصی ندارد.

افراد مبتلا به این بیماری باید رژیم غذایی پسوریازیس را رعایت کنند. در این مقاله، به بررسی تغذیه در پسوریازیس خواهیم پرداخت و نکات مهمی را در این زمینه بررسی خواهیم کرد.

پسوریازیس یک بیماری است که ناشی از خلل در سیستم ایمنی بدن است. در این بیماری، سیگنال‌های اشتباهی به سلول‌های پوستی فرستاده می‌شود که باعث افزایش سرعت تولید و رشد آنها می‌شود. به عبارت دیگر، سلول‌های پوستی بیشتر از حد نیاز تولید می‌شوند و این منجر به تشکیل ضایعات پوستی می‌شود. اما خوشبختانه، پسوریازیس بیماری واگیر نیست و از فرد به فرد منتقل نمی‌شود.

پسوریازیس در انواع مختلفی دیده می‌شود. پسوریازیس پلاکی، خالدار، معکوس، پوسچولار و اریترودرمیک از جمله نوع‌های شایع آن هستند. پسوریازیس پلاکی که بیشترین شیوع را دارد، با ظاهری قرمز و بافتی نقره‌ای و سفید که از سلول‌های پوست مرده تشکیل شده است، مشخص می‌شود. این بیماری در نقاط مختلف بدن مانند زانو، آرنج، پوست سر و کف دست و پا رخ می‌دهد. همچنین، در 50 تا 80 درصد افراد مبتلا، تغییراتی در ناخن‌ها نیز مشاهده می‌شود. علائمی مانند حفره‌های کوچک، تغییر شکل، ضخیم شدن، آنیکولیز (جدا شدن ناخن از پایه) یا تغییر رنگ ناخن‌ها ممکن است در افراد مبتلا به پسوریازیس ناخن دیده شود.

هر سنی ممکن است به پسوریازیس مبتلا شود، اما بیشترین موارد قبل از سن 45 سال رخ می‌دهد. این بیماری در همه نژادها دیده می‌شود، اما در سیاه‌پوستان کمتر شایع است و در جمعیت بومی آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی نادر است.

عوامل دیگری که با خطر ابتلا به پسوریازیس مرتبط هستند عبارتند از:

1. عوامل ژنتیک: تقریباً نیمی از افراد مبتلا به پسوریازیس، خویشاوند درجه یکی نیز با این بیماری مبتلا هستند. این ارتباط به دلیل وجود ژنی به نام HLA-Cw6 است که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری را به ۱۰ برابر افزایش دهد. همچنین، وجود ژن HLA-B17 نیز می‌تواند ظاهر پوست را تغییر دهد و نقشی در بروز پسوریازیس داشته باشد.

2. مصرف داروها: برخی داروها می‌توانند علائم پسوریازیس را تشدید کنند. این داروها شامل لیتیوم (استفاده در درمان اختلالات عصبی و روانی)، مسدودکننده‌های بتا (استفاده در درمان برخی بیماری‌های قلبی و عروقی)، مهارکننده‌های آنزیم، تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (ACE)، آنتی‌بیوتیک‌ها، روانگردان‌ها و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) است.

به طور کلی، درک عوامل مرتبط با خطر پسوریازیس می‌تواند به تشخیص، پیشگیری و مدیریت بهتر این بیماری کمک کند. اگر شما مشکلی در این زمینه دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

چندین عامل دیگر نیز می‌توانند با خطر ابتلا به پسوریازیس مرتبط باشند. این عوامل عبارت‌اند از:

3. عفونت: بیمارانی که به ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) مبتلا هستند و کودکانی که به عفونت‌های مکرر، به خصوص فارنژیت استرپتوکوکی، مبتلا هستند، در معرض خطر بیشتری از ابتلا به پسوریازیس قرار دارند.

4. استرس: استرس های عاطفی و فیزیولوژیک (تروما) با تشدید علائم پسوریازیس مرتبط هستند. به عنوان مثال، ممکن است حتی یک ماه پس از تجربه یک موقعیت استرس‌زا، علائم این بیماری ظاهر شود.

5. چاقی: افزایش شاخص توده بدنی (BMI) باعث افزایش خطر ابتلا به پسوریازیس می‌شود. به عبارت دیگر، افراد چاق‌تر در معرض خطر بیشتری از بروز پسوریازیس قرار دارند.

به طور کلی، شناخت عوامل مرتبط با خطر ابتلا به پسوریازیس می‌تواند به تشخیص، پیشگیری و مدیریت این بیماری کمک کند. در صورت وجود هرگونه سوال یا نگرانی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

۶- تأثیر اقلیم: میزان نور خورشید متوسط می‌تواند بهبودی در پسوریازیس ایجاد کند. با این حال، باید به دلیل وجود اشعه ماوراء بنفش (UV) در نور خورشید، از بیش‌ازحد در معرض آن قرار نگیرید، زیرا ممکن است باعث تحریک یا تشدید این بیماری شود.

۷- ویتامین D: شواهد نشان می‌دهد که سطح ویتامین D در بیماران مبتلا به پسوریازیس، کمتر از سایر افراد است.

درباره تشخیص پسوریازیس، عموماً این بیماری باعث قرمز شدن بخش‌هایی از پوست می‌شود. هیچ آزمایش خاصی برای تأیید یا رد تشخیص پسوریازیس وجود ندارد. در موارد مبهم، انجام بیوپسی پوست می‌تواند در تشخیص کمک کند. هنگام مراجعه به پزشک، ابتدا یک معاینه فیزیکی صورت می‌گیرد تا احتمال ابتلا به بیماری‌های دیگر مانند آرتروز، آرتریت روماتوئید، نقرس و انکیلوزان اسپوندیلیت را بررسی کند و آن‌ها را از میان بردارد.

تغذیه در موارد مبتلا به پسوریازیس بسیار حائز اهمیت است. برای کاهش التهاب و واکنش سیستم ایمنی بدن که می‌تواند شدت بیماری را افزایش دهد، باید از مصرف غذاهایی که باعث التهاب می‌شوند، پرهیز کرد. در زیر غذاهایی که باید از آن‌ها اجتناب کنید آمده است:

1. گوشت قرمز و لبنیات: گوشت قرمز، محصولات لبنی و تخم مرغ حاوی اسید چرب اشباع نشده‌ای به نام آراشیدونیک اسید هستند. تحقیقات گذشته نشان داده‌اند که محصولات جانبی این اسید ممکن است در ایجاد ضایعات پسوریازیس نقش داشته باشند. بنابراین، بهتر است از مصرف موارد زیر خودداری کنید:

– گوشت قرمز، به ویژه گوشت گاو
– سوسیس، بیکن و سایر گوشت‌های قرمز فرآوری شده
– تخم مرغ و غذاهایی که تخم مرغ در آن‌ها استفاده شده است.

مراقبت از تغذیه مناسب می‌تواند به بهبود و کاهش علائم پسوریازیس کمک کند. همچنین، مشورت و هماهنگی با پزشک یا متخصص تغذیه می‌تواند راهنمایی دقیق‌تری در خصوص تغذیه مناسب برای شما فراهم کند.

۲- گلوتن:
سلیاک بیماری است که ناشی از واکنش خودايمني بدن به پروتئین گلوتن است. افراد مبتلا به پسوریازیس علائم حساسیت به گلوتن را نشان می‌دهند. اگر شما مبتلا به پسوریازیس و حساسیت به گلوتن هستید، حذف غذاهای حاوی گلوتن از رژیم غذاییتان بسیار مهم است. زیرا غذاهایی که حاوی گلوتن هستند باید از آن‌ها اجتناب کنید:

– گندم و تمام مشتقات گندم
– جو، چاودار و مالت
– ماکارونی، رشته فرنگی و محصولات پخته‌شده که حاوی گندم، جو، چاودار و مالت هستند
– برخی از غذاهای فرآوری شده
– سس‌ها و ادویه‌جات خاص
– نوشیدنی‌هایی که حاوی آبجو و مالت هستند

۳- غذاهای فرآوری شده:
مصرف زیاد غذاهای فرآوری شده و پرکالری می‌تواند منجر به چاقی، سندرم متابولیک و بیماری‌های مزمن مختلف شود. این بیماری‌ها باعث التهاب مزمن در بدن می‌شوند که ممکن است بر پسوریازیس تأثیر بگذارند. بهتر است از مصرف موارد زیر خودداری کنید:

– گوشت‌های فرآوری شده
– محصولات غذایی بسته‌بندی شده
– کنسرو میوه‌ها و سبزی‌ها
– هرگونه غذای فرآوری شده که شامل مقدار زیادی قند، نمک و چربی است.

پرهیز از غذاهای فرآوری شده و تغذیه سالم می‌تواند به بهبود و مدیریت بهتر پسوریازیس کمک کند.

۴- بادنجانیان:
استفاده از بادنجانیان یکی از عوامل شایعی است که می‌تواند منجر به بروز بیماری پسوریازیس شود. گیاهان بادنجانی حاوی یک ترکیب به نام سولانین هستند که ممکن است تأثیری بر هضم غذا داشته باشد و باعث التهاب شود. غذاهایی که باید از آن‌ها اجتناب کنید عبارت‌اند از:

– گوجه‌فرنگی
– سیب‌زمینی
– بادمجان
– فلفل

پرهیز از مصرف بادنجانیان و این نوع غذاها ممکن است به بهبود و مدیریت بهتر پسوریازیس کمک کند.

رژیم غذایی برای پسوریازیس:

هدف از رژیم غذایی در درمان پسوریازیس، حذف عوامل تحریک کننده، کاهش التهاب و محدود کردن کالری است. یکی از مشکلات شایعی که با پسوریازیس همراه است، چاقی است و این ممکن است منجر به کاهش پاسخ بدن به درمان‌های سیستمیک و بیولوژیکی شود. به علاوه، لاغری و کاهش وزن اضافی از طریق تغییر سبک زندگی می‌تواند بهبودی در وضعیت پسوریازیس را تسهیل کند و مشکلات لیپیدی ناهنجار را که در بیماران مبتلا به پسوریازیس مشاهده می‌شود، بهبود بخشد.

اگرچه رژیم غذایی خاصی برای پسوریازیس وجود ندارد، اما برخی افراد متوجه شده‌اند که برخی غذاها می‌توانند علائم آن‌ها را تشدید یا بهبود بخشند. تعیین دقیق غذاهایی که دقیقاً علائم پسوریازیس را تغییر می‌دهد، ممکن است دشوار باشد زیرا این بیماری در طول زمان نوساناتی دارد و دوره‌های بهبودی و تدهور متناوب دارد.

بر اساس یک مطالعه انجام شده توسط بنیاد ملی پسوریازیس که بر روی ۵۵ مطالعه و بیش از ۴۵۰۰ فرد مبتلا به پسوریازیس انجام شد، کاهش مصرف کالری در صورت اضافه وزن یا چاقی می‌تواند بهبودی در این بیماری را تسهیل کند.

مطالعات دیگر نشان داده است که برخی از افراد مبتلا به پسوریازیس ممکن است حساسیتی نسبت به گلوتن داشته باشند، که یک پروتئین موجود در گندم، جو و چاودار است. در این افراد، اجتناب از مصرف گلوتن می‌تواند به کاهش علائم پسوریازیس کمک کند. اگر شما نگران حساسیت به گلوتن هستید، بهتر است با پزشک خود درباره آزمایش‌هایی مشورت کنید که می‌توانید برای تشخیص وجود یا عدم وجود این حساسیت انجام دهید.

بعضی از غذاها می‌توانند به کاهش التهاب در پسوریازیس کمک کنند. اما مهم است که همچنان به درمان‌های پزشکی دیگری که برای پسوریازیس دریافت می‌کنید، ادامه دهید و درباره تغییرات رژیم غذایی خود با پزشک خود مشورت کنید.

یکی از غذاهایی که می‌تواند در کاهش التهاب مفید باشد، زردچوبه است. زردچوبه شامل ترکیب فعالی به نام کورکومین است که خواص ضدالتهابی، ضدجایی، ضد تکثیر و آنتی‌اکسیدانی دارد. بر اساس یک مطالعه روی ۶۳ بیمار، استفاده از ترکیب زردچوبه به صورت خوراکی در کنار استفاده از استروئیدهای موضعی، باعث کاهش سطح آنزیم التهابی IL-22 در پسوریازیس ولگاریس شده است. این نتایج نشان می‌دهد که زردچوبه ممکن است به عنوان یک تکمیل مفید در درمان پسوریازیس عمل کند. مطالعات دیگر نیز نشان داده‌اند که کورکومین، به خاطر خواص ضدتکثیری و ضدآنژیوژنیکی خود، در درمان پسوریازیس مؤثر است.

بهترین راه برای کنترل پسوریازیس، تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید. از غذاهایی که خواص ضدالتهابی دارند و به کاهش التهاب در پسوریازیس کمک می‌کنند، استفاده کنید. اما قبل از هر چیزی، با پزشک خود درباره جزئیات این تغییرات مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که برنامه‌ای منطقی و قابل اجرا را دنبال می‌کنید. همچنین، همچنان باید سایر درمان‌های پزشکی را برای پسوریازیس ادامه دهید.

یکی از غذاهای مفید در کاهش التهاب پسوریازیس، زردچوبه است. زردچوبه دارای ترکیب فعالی به نام کورکومین است که خواص ضدالتهابی و ضدآنتی‌اکسیدانی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از ترکیب زردچوبه به همراه استروئیدهای موضعی، میزان آنزیم التهابی IL-22 را در پسوریازیس ولگاریس کاهش می‌دهد. این نتایج نشان می‌دهند که زردچوبه می‌تواند به عنوان یک تکمیل مفید در درمان پسوریازیس عمل کند.

مصرف روغن ماهی به عنوان مکمل نیز به کاهش التهاب در مناطق مبتلا به پسوریازیس بدن کمک کرده است. تحقیقات نشان داده‌اند که اسیدهای چرب امگا ۳ می‌توانند اثربخشی درمان‌های استاندارد را بهبود بخشند و پوست بیماران را بهبود ببخشند.

ویتامین E و سلنیوم نیز می‌توانند مفید در درمان پسوریازیس باشند. ویتامین E یک آنتی‌اکسیدان است و سلنیوم یک کوفاکتور برای آنزیم آنتی‌اکسیدانی است. مطالعات نشان داده‌اند که دریافت کمبود ویتامین E و سلنیوم در بیماران پسوریازیس نسبت به افراد سالم شایع است. استفاده از مکمل سلنیوم و ویتامین E همراه با کوآنزیم Q10 نیز بهبود بالینی خوبی در بیماران مبتلا به پسوریازیس اریترودرمیک و آرتریت پسوریاتیک ایجاد کرده است. مصرف ویتامین E و سلنیوم به صورت خوراکی یا موضعی ممکن است در پیشگیری و درمان پسوریازتغذیه و پسوریازیس ارتباط مهمی با یکدیگر دارند. برای اینکه راحت‌تر بتوانید این بیماری را کنترل کنید، ابتدا سراغ رژیم غذایی خود بروید. در رژیم غذایی پسوریازیس، باید غذاهایی که باعث التهاب می‌شوند را حذف کنید. برای اطلاعات بیشتر درباره رژیم غذایی، حتماً با دکتر خود مشورت کنید.