شکستگی قوزک پا شناخت علائم و بررسی روش‌های درمان

راهنمای جامع شکستگی قوزک پا از تشخیص علائم تا رویکردهای درمانی

شکستگی قوزک پا، که با درد طاقت‌فرسایی همراه است، در موارد شدید اغلب نیازمند مداخله جراحی ترمیمی می‌باشد. در این نوشتار، به بررسی علل بروز، علائم بالینی و روش‌های درمانی شکستگی قوزک پا خواهیم پرداخت. لطفاً با ما همراه باشید.

شکستگی قوزک پا، حادثه‌ای بسیار دردناک است که می‌تواند با جابجایی استخوان‌های ناحیه مچ پا یا بدون آن رخ دهد. چنانچه مایلید اطلاعات جامعی در خصوص علل، نشانه‌های بالینی و رویکردهای درمانی این نوع شکستگی کسب نمایید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

علل، علائم و روش‌های درمان شکستگی قوزک پا

شکستگی قوزک یا مچ پا، یکی از آسیب‌های بسیار دردناک است که احتمال وقوع آن برای هر فردی وجود دارد. ناحیه قوزک پا از استخوان‌های متعددی از جمله درشت نی (تیبیا)، نازک نی (فیبولا) و تالوس تشکیل شده است. در صورتی که هر یک از این استخوان‌ها دچار شکستگی شوند، این عارضه به عنوان شکستگی قوزک یا مچ پا شناخته می‌شود.

شدت و میزان شکستگی در هر یک از استخوان‌های مذکور، تعیین‌کننده‌ی روش درمانی مناسب برای آن خواهد بود. در ادامه‌ی این مقاله، قصد داریم به بررسی دقیق علل، علائم و روش‌های درمانی شکستگی قوزک پا بپردازیم. همچنین، می‌توانید مقالات مرتبط با [علائم شکستگی انگشت پا](لینک فرضی) و [بهترین کلینیک تخصصی شکستگی استخوان پا](لینک فرضی) را نیز مطالعه نمایید.

علل وقوع شکستگی مچ پا

به طور کلی، شکستگی مچ پا می‌تواند با جابجایی استخوان‌ها از محل اصلی خود یا بدون جابجایی آن‌ها همراه باشد. در شکستگی همراه با جابجایی، استخوان از موقعیت آناتومیک خود خارج می‌شود، در حالی که در شکستگی بدون جابجایی، استخوان در موقعیت صحیح خود باقی می‌ماند. شکستگی‌هایی که با جابجایی استخوان همراه هستند، عموماً نیازمند مداخلات جراحی ترمیمی می‌باشند.

وارد آمدن نیروی بیش از حد به ناحیه قوزک یا مچ پا، عامل اصلی وقوع شکستگی در این ناحیه است. شایع‌ترین علل این نوع شکستگی عبارتند از:

زمین خوردن یا سقوط: از دست دادن تعادل و زمین خوردن می‌تواند یکی از علل شایع شکستگی مچ پا باشد. در صورتی که در حین زمین خوردن، نیروی قابل توجهی به مچ پا وارد شود، احتمال وقوع شکستگی وجود دارد. راه رفتن بر روی سطوح ناهموار و لغزنده، پوشیدن کفش‌های نامناسب و مواردی از این قبیل، احتمال زمین خوردن را افزایش می‌دهند.

فعالیت‌های ورزشی: انجام ورزش‌های سنگین که شامل حرکات تکراری و پرفشار مانند دویدن و پریدن هستند، می‌تواند خطر شکستگی قوزک پا را افزایش دهد. از جمله این ورزش‌ها می‌توان به بسکتبال، فوتبال و سایر ورزش‌های مشابه اشاره نمود.

سقوط اجسام سنگین بر روی مچ پا: افتادن یک جسم سنگین بر روی ناحیه مچ پا می‌تواند منجر به شکستگی شدید در این قسمت از پا شود.

پریدن: پریدن از ارتفاعات نسبتاً کم نیز می‌تواند سبب شکستگی مچ پا گردد. اگر در هنگام فرود آمدن، مچ پا دچار پیچ خوردگی شود یا به طرفین خم شود، نیروی زیادی به آن وارد شده و در نهایت منجر به شکستگی خواهد شد.

استرس و نیروی اضافی مداوم بر روی پا: وارد شدن استرس و نیروی مداوم، هرچند کم، بر روی مچ پا در طولانی مدت می‌تواند منجر به ایجاد ترک‌های کوچک در استخوان‌های این ناحیه شود. این اتفاق معمولاً در دوندگان و ورزشکاران رشته‌های مشابه بیشتر مشاهده می‌شود.

علائم بالینی شکستگی مچ پا

برخی از افراد، در زمان وقوع آسیب به مچ پا، ممکن است صدای شکستن استخوان را نیز بشنوند. حتی در صورت عدم شنیدن صدا، علائم زیر نیز می‌تواند نشان‌دهنده‌ی شکستگی مچ پا باشد:

درد شدید و غیرقابل تحمل در ناحیه مچ پا
تورم و کبودی قابل توجه در اطراف قوزک پا
ناتوانی در راه رفتن یا حرکت دادن پا به طور معمول
عدم توانایی در تحمل وزن بدن بر روی پای آسیب‌دیده
احساس سرگیجه ناشی از درد شدید
تغییر شکل غیرطبیعی و کج شدن پا
بیرون زدگی قطعات استخوان از پوست (در موارد شکستگی باز)
خونریزی (در موارد شکستگی باز)
گاهی اوقات، علائم شکستگی قوزک پا ممکن است صرفاً به درد محدود شود. اگر این درد پس از یک حادثه یا وارد آمدن نیروی قابل توجه به مچ پا بروز نماید، می‌تواند نشان‌دهنده‌ی یک شکستگی جزئی در استخوان‌های مچ پا باشد. از این رو، لازم است این علامت جدی گرفته شده و به یک متخصص ارتوپدی مراجعه شود.

روش‌های درمان شکستگی مچ پا

آسیب‌های گوناگونی می‌توانند در ناحیه مچ پا ایجاد شوند. بنابراین، انتخاب روش درمانی مناسب با نوع و شدت آسیب بسیار حائز اهمیت است. برای انواع شکستگی و آسیب‌های مچ پا، معمولاً از روش‌های درمانی زیر استفاده می‌شود:

استفاده از کمپرس سرد یا یخ: به منظور کاهش درد و تورم که بلافاصله پس از شکستگی بروز می‌کند، استفاده از یخ یا کمپرس سرد یک راهکار مؤثر است. یخ را درون یک حوله قرار داده و به مدت 15 تا 20 دقیقه بر روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.

استفاده از آتل یا گچ: شکستگی‌های خفیف مچ پا را می‌توان با استفاده از آتل یا گچ بی‌حرکت نمود. این روش موجب ثابت نگه داشتن استخوان‌های مچ پا در طول فرآیند بهبودی می‌شود. در موارد شکستگی شدید که نیاز به جراحی وجود دارد، پس از عمل جراحی نیز از آتل یا گچ برای محافظت و بی‌حرکت کردن ناحیه آسیب‌دیده استفاده می‌شود.

استفاده از عصا: استفاده از عصا به بیمار کمک می‌کند تا بدون وارد کردن وزن بدن بر روی مچ پای آسیب‌دیده، راه برود. استفاده‌ی همزمان از عصا و آتل یا گچ می‌تواند روند بهبود شکستگی قوزک پا را تسریع بخشد.

ریداکشن (جااندازی): در صورتی که قطعات استخوان شکسته از موقعیت اصلی خود خارج و جابجا شده باشند، پزشک ممکن است قبل از اقدام به جراحی، تلاش کند تا به صورت دستی و بدون انجام عمل جراحی، استخوان‌ها را به موقعیت صحیح خود بازگرداند. این روش درمانی ریداکشن نامیده می‌شود. پزشک معمولاً قبل از انجام این کار، داروهای شل‌کننده‌ی عضلات، داروی آرام‌بخش یا بیهوشی عمومی را برای کاهش درد و تسهیل فرآیند جااندازی تزریق می‌کند.

جراحی: در موارد شدید شکستگی مچ پا، پزشک برای درمان و ترمیم استخوان‌های شکسته اقدام به جراحی می‌کند. در طی عمل جراحی، از میله‌ها، پیچ‌ها یا صفحات فلزی مخصوص برای هم‌تراز کردن مجدد قطعات استخوان استفاده می‌شود تا در طول دوره‌ی بهبودی، استخوان‌ها در وضعیت صحیح قرار گرفته و به درستی ترمیم شوند.

اقدامات پس از درمان شکستگی قوزک پا

اگر مشکوک به شکستگی مچ پای خود هستید، اولین اقدام ضروری برداشتن وزن از روی پای آسیب‌دیده است. مچ پا را بالاتر از سطح قلب نگه دارید و برای این کار از یک بالش استفاده کنید. به منظور کاهش درد و تورم، بر روی ناحیه آسیب‌دیده کمپرس سرد قرار دهید.

در صورت وجود خونریزی، آن را با یک دستمال تمیز یا باند استریل به آرامی فشار دهید تا خونریزی متوقف شود و در اسرع وقت به یک پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه نمایید. در طول دوره‌ی بهبودی نیز، پیروی دقیق از دستورات پزشک معالج از اهمیت بسزایی برخوردار است و تا حد امکان از راه رفتن و وارد کردن فشار بر روی پای آسیب‌دیده خودداری کنید.

تا زمانی که پزشک معالج اجازه نداده است، نباید وزن خود را بر روی پای آسیب‌دیده بیندازید. همچنین، از انجام فعالیت‌های ورزشی یا برداشتن وسایل سنگین خودداری نمایید. پس از اینکه روند بهبودی استخوان آغاز شد، ممکن است فیزیوتراپی نیز برای شما تجویز شود. انجام تمرینات فیزیوتراپی در تقویت عضلات و بهبود عملکرد مچ پا بسیار مؤثر است.

در طول دوره‌ی بهبودی، از یک رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی کنید. از مصرف دخانیات، به ویژه سیگار، خودداری نمایید، زیرا دود سیگار می‌تواند توانایی بدن برای ساخت بافت‌های استخوانی جدید را مختل کند. همچنین، به طور منظم به مطب پزشک مراجعه نمایید تا معاینات لازم انجام شده و روند بهبودی شما به دقت بررسی گردد.

لازم به ذکر است که مدت زمان لازم برای ترمیم شکستگی مچ پا به عوامل مختلفی از جمله میزان و شدت آسیب‌دیدگی، سن بیمار و وضعیت سلامت کلی فرد بستگی دارد. اما به طور کلی، برای بهبودی کامل شکستگی قوزک پا به حدود 6 تا 12 هفته زمان نیاز است. اگر میزان شکستگی جزئی باشد و نیازی به جراحی نباشد، معمولاً در مدت شش هفته مچ پا بهبود پیدا می‌کند. اما در صورت انجام جراحی قوزک پا، حدود دوازده هفته یا بیشتر زمان برای بهبودی کامل آسیب لازم است. همچنین، در افراد مسن‌تر، مدت زمان مورد نیاز برای بهبودی ممکن است طولانی‌تر از افراد جوان‌تر باشد.