عوامل مؤثر در افزایش فشار خون – بهترین رژیم غذایی برای کنترل فشار خون
فشار خون بالا یکی از عوامل مهم و پراهمیت در مرگ و میر جهان است. این بیماری نیمی از موارد مرگ و میر در ایران را تشکیل میدهد و به نوعی در حال افزایش است، که ۴۰ درصد از کل مرگ و میر در ایران را شامل میشود. درمان فشار خون به چندین عامل مهم […]
فشار خون بالا یکی از عوامل مهم و پراهمیت در مرگ و میر جهان است. این بیماری نیمی از موارد مرگ و میر در ایران را تشکیل میدهد و به نوعی در حال افزایش است، که ۴۰ درصد از کل مرگ و میر در ایران را شامل میشود. درمان فشار خون به چندین عامل مهم و کلیدی بستگی دارد.
فشار خون بالا به عنوان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان شناخته میشود. این بیماری نیمی از موارد مرگ و میر در ایران را به خود اختصاص داده است و به طور ناروا در حال افزایش است. در واقع، حدود ۴۰ درصد از کل مرگ و میر در ایران به علت فشار خون بالا رخ میدهد.
درمان فشار خون بستگی به چندین عامل مهم و کلیدی دارد. این عوامل شامل ژنتیک، سبک زندگی و استرس میشوند. برای کنترل و کاهش فشار خون، رعایت یک رژیم غذایی سالم و مصرف غذاهایی که فشار خون را کاهش میدهند، بسیار مهم است.
مهمترین عواملی که فشار خون را بالا میبرند عبارتند از:
۱. مصرف نمک بالا
۲. مصرف غذاهای پرچربی و نچربی
۳. مصرف مقدار زیادی قند و شکر
۴. مصرف الکل بیش از حد
۵. چاقی و کمتحرکی
۶. استرس و اضطراب
به علاوه، برخی غذاها و مواد غذایی میتوانند فشار خون را کاهش دهند و به درمان آن کمک کنند. چند مثال از این غذاها عبارتند از:
۱. میوههای تازه مانند هندوانه، خرما، سیب و پرتقال
۲. سبزیجات و سالادها
۳. ماهیهای چرب مانند ماهی سردریا و ماهی کپور
۴. آجیل و دانههای روغنی
۵. سیر و پیاز
۶. شاهدانه
۷. پنبههای کامل
به طور کلی، رعایت یک رژیم غذایی سالم و کاهش مصرف مواد غذایی ضار برای فشار خون میتواند به کنترل و درمان این بیماری کمک کند. مهمترین مواردی که باید به آنها توجه کنید شامل کاهش مصرف نمک، مواد غذایی پرچرب و قند، مصرف میوهها و سبزیجات تازه، و انجام ورزش و فعالیتهای بدنی منظم است.
منابع:
– وبسایت سازمان تغذیه و دارو
– وبسایت سازمان جهانی بهداشت
فشار خون بالا به عنوان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان شناخته میشود. این بیماری نیمی از موارد مرگ و میر در ایران را به خود اختصاص داده است و به طور ناروا در حال افزایش است. در واقع، حدود ۴۰ درصد از کل مرگ و میر در ایران به علت فشار خون بالا رخ میدهد.
درمان فشار خون بستگی به چندین عامل مهم و کلیدی دارد. این عوامل شامل ژنتیک، سبک زندگی و استرس میشوند. برای کنترل و کاهش فشار خون، رعایت یک رژیم غذایی سالم و مصرف غذاهایی که فشار خون را کاهش میدهند، بسیار مهم است.
مهمترین عواملی که فشار خون را بالا میبرند عبارتند از:
۱. مصرف نمک بالا
۲. مصرف غذاهای پرچربی و نچربی
۳. مصرف مقدار زیادی قند و شکر
۴. مصرف الکل بیش از حد
۵. چاقی و کمتحرکی
۶. استرس و اضطراب
به علاوه، برخی غذاها و مواد غذایی میتوانند فشار خون را کاهش دهند و به درمان آن کمک کنند. چند مثال از این غذاها عبارتند از:
۱. میوههای تازه مانند هندوانه، خرما، سیب و پرتقال
۲. سبزیجات و سالادها
۳. ماهیهای چرب مانند ماهی سردریا و ماهی کپور
۴. آجیل و دانههای روغنی
۵. سیر و پیاز
۶. شاهدانه
۷. پنبههای کامل
به طور کلی، رعایت یک رژیم غذایی سالم و کاهش مصرف مواد غذایی ضار برای فشار خون میتواند به کنترل و درمان این بیماری کمک کند. مهمترین مواردی که باید به آنها توجه کنید شامل کاهش مصرف نمک، مواد غذایی پرچرب و قند، مصرف میوهها و سبزیجات تازه، و انجام ورزش و فعالیتهای بدنی منظم است.
منابع:
– وبسایت سازمان تغذیه و دارو
– وبسایت سازمان جهانی بهداشت
فشار خون بالا به صورت مختلفی رخ میدهد و با تغییر در عادات غذایی قابل کنترل و درمان است.
یکی از انواع فشار خون بالا، فشار خون ثانویه است که در حدود ۱۰ درصد افراد به دلیل مشکلات کلیوی، تومور غده فوق کلیه و نقص مادرزادی قلب به وجود میآید. این نوع فشار خون ناگهانی رخ میدهد و شدیدتر از نوع اولیه آن است.
همچنین، برخی داروها نیز ممکن است باعث فشار خون ثانویه شوند. مثالهایی از این داروها عبارتند از داروهای جلوگیری از بارداری، داروهای ضد احتقان، داروهای ضدآلترناتیو و مواد مخدر غیرقانونی مانند کوکائین و آمفتامین.
علائم فشار خون بالا خاصی ندارد و به آن “قاتل خاموش” هم گفته میشود. یکی از هر ۵ نفر از داشتن فشار خون بالا بیخبر است. این بیماری اگر درمان نشود، به آرامی باعث آسیب رساندن به قلب، ریه، عروق خونی، مغز و کلیهها میشود. متأسفانه، در بسیاری از موارد، فشار خون بالا نشانهها یا علائم خاصی ندارد.
در این موارد، تنها راه تشخیص فشار خون بالا، اندازهگیری آن است. اندازهگیری فشار خون یکی از اولین اقداماتی است که پزشکان هنگام بررسی بیماران انجام میدهند و نقش مهمی در تشخیص این بیماری دارد.
یکی از علائمی که میتواند به فشار خون بالا اشاره کند، کرختی و سستی بدن است. یعنی احساس کمانرژی و ضعف عمومی در بدن.
تقریباً یک نفر از هر چهار نفر ممکن است مبتلا به فشار خون بالا باشد. بنابراین، توصیه میشود که فشار خون به صورت منظم حداقل هر شش ماه یک بار اندازهگیری شود.
یکی از علائمی که در برخی افراد ممکن است ناشی از فشار خون بالا باشد، سردرد صبحگاهی است که در طول روز کم میشود و به طور کلی رفع میشود. به طور کلی، علائم زیر گاهی به طور مستقیم و گاهی به طور غیرمستقیم ممکن است نشانههای فشار خون بالا باشند:
– سردرد
– سرگیجه
– تپش قلب
– خستگی و بیحالی
– کاهش دید یا تاری دید (ضعیف شدن چشم)
– درد در قفسه سینه
– مشاهده خون در بینی یا ادرار
– تنگی نفس شدید
– کرختی و مورمور شدن دست و پاها
– تهوع و استفراغ
علت فشار خون بالا از بسیاری از عوامل متفاوتی ناشی میشود و صرفاً به تغذیه وابسته نیست. برخی از این عوامل عبارتند از:
– وراثت و سابقه خانوادگی: تأثیر وراثت در ایجاد فشار خون بالا بسیار قوی است و در برخی موارد، نقش آن حتی بیشتر از تأثیر محیطی دارد. اگر یکی از اعضای خانواده (به ویژه پدر یا مادر) فشار خون بالا داشته باشد، احتمال بالایی وجود دارد که فرد مورد نظر نیز مبتلا شود یا در آینده مبتلا شود.
با توجه به پیشگیری مناسب، ابتلا به فشار خون بالا قابل جلوگیری است و این موضوع برای همه افراد صادق نیست. حتی درصد زیادی از افرادی که با فشار خون بالا مواجه میشوند، با مطالعه روشهای صحیح تغذیه، میتوانند عوارض احتمالی این بیماری را کاهش داده و فشار خون خود را به حالت طبیعی بازگردانند.
درباره سن نیز میتوان گفت که هر چه سن بالاتر باشد، احتمال ابتلا به فشار خون بالا نیز افزایش مییابد. با این حال، باید توجه داشت که فشار خون بالا میتواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در افراد میانسال شاهد آن هستیم.
افرادی که بالای ۴۰ سال عمر دارند، باید به این موضوع توجه ویژهای داشته باشند و به صورت منظم فشار خون خود را اندازهگیری کنند؛ زیرا بیشترین میزان ابتلا به فشار خون بالا در افراد بالای ۴۰ سال قرار دارد.
بعضی پژوهشگران باور دارند که سن به تنهایی تأثیر مستقیمی بر ایجاد فشار خون بالا ندارد. در واقع، با بالا رفتن سن، فعالیت بدنی افراد کاهش مییابد، وضعیت روحی مناسبی ندارند و به تغذیه سالم توجه نمیکنند. این عوامل به تنهایی ممکن است باعث ایجاد فشار خون بالا و سایر عوارض پیری شوند.
یکی از روشهای مؤثر برای کنترل و کاهش فشار خون، انجام فعالیت بدنی منظم، بهویژه در سنین بالا است.
درباره جنسیت نیز میتوان گفت که به طور کلی، فشار خون بالا در مردان بیشتر از زنان رخ میدهد. در بدن زنان، هورمونهای جنسی خاصی ترشح میشود، به ویژه استروژن که در زمان قبل از یائسگی به میزان بالایی ترشح میشود و احتمال ابتلا به فشار خون در زنان بسیار کمتر است.
اما پس از یائسگی، نسبت ابتلا به فشار خون در زنان برابر یا حتی بیشتر از مردان همسن و همسال است. با این حال، به طور کلی مردان در خطر بیشتری قرار دارند و خطراتی مانند بیماریهای قلبی و عروقی برای آنها بیشتر است، بنابراین آنها باید به فشار خون خود بیشتر اهمیت بدهند.
چاقی و اضافه وزن نیز نقشی مهم در فشار خون بالا دارند. کاهش وزن یک راه موثر در درمان فشار خون بالا است زیرا حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از موارد ابتلا به فشار خون به اضافه وزن فرد برمیگردد. هر چه وزن اضافه بیشتری داشته باشید، فشار خون نیز بیشتر خواهد بود.
در هر سنی، وزن بدن میتواند تأثیرگذار باشد و تعیین کننده ابتلا به فشار خون باشد یا خیر. در افراد چاق، عوامل مختلفی میتواند باعث فشار خون بالا شود. برخی از این عوامل عبارتند از:
– افزایش عملکرد قلب برای تأمین خون به تمام اعضای بدن
– فعال شدن اعصاب سمپاتیک (اعصاب خودکار بدن)
– سطح بالای انسولین در افراد چاق (هایپرانسولینمی)
– مقاومت به انسولین
– سطح بالای هورمون لپتین
– مصرف زیاد نمک
– سطح بالای قند خون
– مصرف غذاهای پرکالری
– اختلالات خواب
– تغییرات فیزیکی در کلیهها
با کاهش وزن و رعایت یک سبک زندگی سالم، میتوان به کنترل فشار خون و کاهش خطرات آن کمک کرد.
سطح دریافت کالری در افراد چاق بیشتر از افراد معمولی است. افرادی که اضافه وزن دارند، معمولاً غذاهای بیشتری میخورند و از غذاهای پرکالری استفاده میکنند. این افزایش در مصرف کالری باعث افزایش سطح انسولین در خون میشود. انسولین باعث بازجذب سدیم توسط کلیهها میشود و این بازجذب سدیم باعث افزایش فشار خون میشود. تحقیقات نشان داده است که هر ۱۰٪ اضافه وزن، فشارخون را به اندازهی ۷ میلیمتر جیوه بالا میبرد.
استفاده زیاد از نمک نیز باعث تجمع مایعات در بدن میشود که فشار خون را بالا میبرد. مصرف نمک در ایران سه برابر میزان مناسب و دو برابر میانگین جهانی است. برخی افراد حساس به نمک هستند و افزایش مصرف نمک برای آنها منجر به افزایش فشار خون میشود. اما تشخیص اینکه فردی حساس به نمک است یا خیر، بسیار سخت است.
فعالیت بدنی نیز نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا دارد. عدم فعالیت بدنی و عدم ورزش کردن احتمال ابتلا به بیماریهای مختلف را افزایش میدهد. افرادی که فعالیت بدنی منظم دارند و ورزش میکنند، از سلامتی بهتری برخوردارند. بهویژه افرادی که فعالیت بدنی کمی دارند مانند کارمندان، بازنشستگان، خانهداران و رانندگان، احتمال ابتلا به فشار خون بالا بیشتر است. بنابراین، ترکیب عدم تحرک کافی و عدم ورزش با عوامل فشار خون، خطر ابتلا را بیشتر میکند.
تحرک و ورزش روزانه به مبارزه با فشار خون بالا کمک میکند. استفاده از الکل میتواند باعث افزایش فشار خون در افراد شود و همچنین احتمال بروز سکته مغزی را افزایش میدهد.
تداخل دارویی نیز میتواند فشار خون را کمی افزایش دهد. در بعضی افراد، پس از مصرف طولانی مدت داروهای ضدبارداری خوراکی، فشار خون به حالت طبیعی برنمیگردد. این مشکل معمولاً در افراد چاق، سیگاری یا مصرف کنندگان الکل رخ میدهد. خانمهایی که نیاز به استفاده از قرصهای قوی ضد بارداری دارند، بهتر است تحت نظر پزشک باشند. به زنان بالای ۳۵ سال، چاق، سیگاری یا با فشار خون بالا توصیه میشود از روشهای دیگر جلوگیری از بارداری استفاده کنند.
همچنین، استرس میتواند باعث افزایش موقت فشار خون شود. در مواقعی مانند تصادف یا اتفاقات ناگوار دیگر، فشار خون به صورت موقت افزایش مییابد. اما ناراحتیهای عصبی در طولانی مدت میتوانند تأثیر منفی بر دستگاه خونرسانی بدن داشته باشند و باعث افزایش فشار خون شوند.
توصیه میشود در مواجهه با استرس و ناراحتیهای عصبی، آرامش خود را حفظ کرده و صبور باشید.
استرس یکی از دلایل اصلی افزایش فشار خون است. همچنین، رژیم غذایی ناسالم میتواند عاملی در افزایش فشار خون باشد. برخی از عادات تغذیهای ناسالم که با افزایش فشار خون مرتبط هستند عبارتند از:
– مصرف بیرویه غذاهای آماده کنسروی و غذاهای رستورانی که حاوی نمک زیادی هستند.
– مصرف سوسیس، کالباس و غذاهای فرآوری شده.
– عدم مصرف کافی لبنیات و سایر منابع کلسیم.
– مصرف کم میوهها، سبزیجات و سایر عناصر ضروری برای بدن، به خصوص پتاسیم و منیزیم.
– استفاده از چربیهای مشبک و روغنهای جامد.
– مصرف کم اسیدهای چرب ضروری امگا ۳.
همچنین، بیش از نیمی از افراد مبتلا به دیابت دارای فشار خون بالا هستند. یکی از عوامل احتمالی این موضوع میتواند چسبندگی خون در این افراد باشد. داشتن دیابت همراه با فشار خون بالا، خطر سکته قلبی را افزایش میدهد.
تحقیقات نشان داده است که فشار خون در افراد دیابتی در طول شب و روز تغییری نمیکند، در حالیکه فشار خون افراد سالم در شبها پایینتر از روزهاست. متأسفانه این تغییر در افراد مبتلا به دیابت رخ نمیدهد.
دیابت نوع ۲ یک بیماری مزمن است که در آن سطح قند خون بالا میشود به دلیل مقاومت بدن به اثر انسولین (هورمونی که باعث جذب قند توسط سلولهای بدن میشود) و کاهش تولید انسولین توسط پانکراس. عواملی مانند ژنتیک، چاقی، نژاد، فعالیت بدنی کم، تغذیه ناسالم و سن میتوانند عوامل خطر برای ابتلا به دیابت نوع ۲ باشند.
برای مهار دیابت نوع ۲، راهکارهای زیر میتواند مفید باشد:
1. تغییر در رژیم غذایی: مصرف یک رژیم غذایی سالم و متوازن با تمرکز بر مواد غذایی با انرژی کم، قندآورهای پایین، چربیهای سالم و فیبر غذایی بالا میتواند کمک کند. همچنین، کنترل اندازه سرویسهای غذایی و پرهیز از خوردن غذاهای پرقند و چربی مهم است.
2. فعالیت بدنی: انجام فعالیتهای ورزشی و تمرینات بدنی به منظور کاهش وزن، بهبود حساسیت انسولین و کنترل قند خون مفید است. تمرینات هوازی مانند پیادهروی، دوچرخهسواری و شنا میتوانند در این زمینه مفید باشند.
3. کاهش وزن: در صورتی که فرد چاق است، کاهش وزن با تغییر در رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی میتواند بهبود قند خون و کنترل دیابت را تسهیل کند.
4. داروها: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای خاصی را برای کنترل قند خون تجویز کند. این داروها میتوانند شامل انسولین و داروهای خوراکی باشند که عملکرد پانکراس را بهبود میبخشند یا مقاومت بدن به اثر انسولین را کاهش میدهند.
5. مراقبت پزشکی منظم: با مراجعه منظم به پزشک، میتوان وضعیت قند خون، فشارخون و سایر عوارض مرتبط با دیابت را بررسی کرد و در صورت نیاز تغییرات لازم را اعمال کرد.
اهمیت رعایت این روشها در بهبود کنترل دیابت نوع ۲ و کاهش عوارض آن بسیار مهم است. همچدیابت نوع ۲ یک بیماری مزمن است که در آن سطح قند خون بالا میرود به دلیل مقاومت بدن به اثر انسولین (هورمونی که باعث جذب قند توسط سلولهای بدن میشود) و کاهش تولید انسولین توسط پانکراس. برای مهار دیابت نوع ۲، روشهای زیر میتوانند مفید باشند:
– تغییر در رژیم غذایی: مصرف یک رژیم غذایی سالم و متوازن با تمرکز بر مواد غذایی با انرژی کم، قندآورهای پایین، چربیهای سالم و فیبر غذایی بالا میتواند کمک کند. همچنین، کنترل اندازه سرویسهای غذایی و پرهیز از خوردن غذاهای پرقند و چربی مهم است.
– فعالیت بدنی: انجام فعالیتهای ورزشی و تمرینات بدنی به منظور کاهش وزن، بهبود حساسیت انسولین و کنترل قند خون مفید است. تمرینات هوازی مانند پیادهروی، دوچرخهسواری و شنا میتوانند در این زمینه مفید باشند.
– کاهش وزن: در صورتی که فرد چاق است، کاهش وزن با تغییر در رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی میتواند بهبود قند خون و کنترل دیابت را تسهیل کند.
– داروها: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای خاصی را برای کنترل قند خون تجویز کند. این داروها میتوانند شامل انسولین و داروهای خوراکی باشند که عملکرد پانکراس را بهبود میبخشند یا مقاومت بدن به اثر انسولین را کاهش میدهند.
– مراقبت پزشکی منظم: با مراجعه منظم به پزشک، میتوان وضعیت قند خون، فشارخون و سایر عوارض مرتبط با دیابت را بررسی کرد و در صورت نیاز تغییرات لازم را اعمال کرد.
اهمیت رعایت این روشها در بهبود کنترل دیابت نوع ۲ و کاهش عوارض آن بسیار مهم است.
سیگار و قلیان باعث افزایش فشار خون و سکته قلبی میشوند.
تشکیل تومور در غدههای فوق کلیوی ممکن است باعث افزایش فشار خون شود. این افزایش فشار خون ناشی از ترشحات هورمونی تومور و تأثیر آنها بر روی مکانیسمهای تنظیم فشار خون است.
برای درمان افرادی که به دلیل وجود تومور در غده فوق کلیوی فشار خون بالا دارند، میتوان با انجام جراحی و برداشتن تومور، فشار خون را کاهش داد.
روشهای مختلفی برای کاهش فشار خون وجود دارد. به برخی از این روشها اشاره میکنم:
1. کاهش فشار خون با ورزش: ورزش منظم به کاهش فشار خون کمک میکند. برای افراد بالغ، توصیه میشود هفتهای حدود ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط انجام دهند. ورزشهایی مانند باغبانی، پیادهروی سریع، دوچرخهسواری و سایر ورزشهای هوازی میتوانند انجام شوند. همچنین، ورزشهای تقویت عضلات را دو روز در هفته انجام داده و تمام عضلات اصلی بدن را تقویت کنید.
2. کاهش فشار خون با دارو: پزشک ممکن است در صورت نیاز داروهای مختلفی را تجویز کند. از جمله داروهای معمول، دیورتیکها یا قرص آب هستند. این داروها به کاهش مقدار آب و نمک در بدن کمک کرده و فشار خون را کاهش میدهند. در برخی موارد، ممکن است این داروها باعث کاهش پتاسیم بدن شوند که عوارضی مانند ضعف عضلانی، گرفتگی عضلات پا و خستگی را به همراه دارد. همچنین، در برخی افراد ممکن است قند خون را در دیابتیها افزایش دهند. اختلالات نعوظ نیز از عوارض جانبی کمتر شایع هستند.
در هر صورت، برای درمان و کاهش فشار خون، مهم است با پزشک خود مشورت کنید و راهنماییهای او را دنبال کنید.
مسدود کنندههای بتا کمک میکنند ضربان قلب را کاهش دهند، به این معنا که قلب دیگر نیازی به کار سخت ندارد. این داروها همچنین برای درمان مشکلات دیگر قلبی مانند ضربان نامنظم، که به آن آریتمی گفته میشود، استفاده میشوند.
استفاده از این داروها ممکن است باعث بروز بیخوابی، سرگیجه، خستگی، سرد شدن دستها و پاها و اختلال در نعوظ شود.
مهارکنندههای ACE ذخایر آنژیوتانسین بدن را کاهش میدهند. آنژیوتانسین یک ماده است که باعث باریک شدن رگها میشود. این داروها باعث آرامش شما میشوند، رگها باز میشوند، فشار خون کاهش مییابد و قلب کمتر فعالیت میکند.
عوارض جانبی مصرف این داروها ممکن است شامل سرفه خشک، جوشهای پوستی، سرگیجه و افزایش سطح پتاسیم در بدن باشد.
ARBها
داروهای ARB به جای کاهش ذخایر آنژیوتانسین، گیرندههای آنژیوتانسین را مسدود میکنند. این اقدام باعث کاهش تأثیرات شیمیایی بر روی باریک شدن رگها و کاهش فشار خون میشود.
اثرات کامل ARBها تا چند هفته طول میکشد. عوارض جانبی ممکن شامل سرگیجه، تنگی عضلانی، بیخوابی و افزایش سطح پتاسیم است. خانمهای باردار باید از مصرف این دارو خودداری کنند.
مسدودکننده کانال کلسیم
مسدودکنندههای کانال کلسیم جریان کلسیم ورودی به سلولهای قلب و رگها را کاهش میدهند. با تأثیر کاهش جریان کلسیم، این دارو باعث کاهش انقباض قوی قلب و کاهش فشار خون میشود.
عوارض جانبی این داروها شامل سرگیجه، تپش قلب، تورم مچ پا و یبوست است. مصرف مسدودکنندههای کانال کلسیم را همراه با میوه یا شیر انجام دهید و از مصرف آنها با آب گریپ فروت یا نوشیدنیهای الکلی پرهیز کنید.
سایر داروها
داروهای دیگری مانند بازکنندههای عروق، مسدودکنندههای آلفا و آگونیستهای مرکزی نیز برای درمان فشار خون استفاده میشوند. عوارض جانبی ممکن شامل سرگیجه، تپش قلب، سردرد یا اسهال است.
پزشک در صورتی که داروهای دیگر نتیجه مطلوب را ندهند یا در شرایط خاصی باشید، این داروها را تجویز خواهد کرد.
مصرف داروهایی که توسط پزشک تجویز شده به همراه رعایت عادات غذایی سالم میتواند به بهبود فشار خون بالا کمک کند.
درمان فشار خون بالا در منزل
درمان فشار خون بالا در منزل با کنترل تغذیه و انجام فعالیتهای خاص امکانپذیر است. با این حال، در کنار این اقدامات، حتماً باید به پزشک مراجعه کرده و در صورت لزوم از او داروی مناسب دریافت کنید. در ادامه، روشهای کاهش و پیشگیری از فشار خون بالا در منزل را میخوانید.
غذاهای مناسب برای درمان فشار خون
سوال متداولی که افرادی که با فشار خون بالا مبتلا هستند مطرح میکنند، این است که چگونه میتوانند فشار خون خود را به سرعت کاهش دهند تا از سرگیجه و بیهوشی جلوگیری کنند. شما میتوانید با مصرف غذاهای مناسب، فشار خون خود را کاهش دهید؛ به عنوان مثال، این غذاها را مصرف کنید:
محصولات لبنی
محصولات لبنی میتوانند بهترین غذا برای کنترل فشار خون بالا باشند. کلسیم یک ماده معدنی است که به مقدار زیادی در استخوانها و دندانها وجود دارد و تنها ۱٪ آن در دیگر اندامهای بدن موجود است.
مصرف کلسیم به بهبود باز و بسته شدن صحیح رگهای خونی کمک میکند و باعث کاهش فشار اضافی روی دیوارههای رگها میشود؛ در نتیجه، فشار خون را کاهش میدهد. هر چقدر مصرف کلسیم بیشتر باشد، فشار خون کمتری خواهید داشت.
میزان مصرف کلسیم توصیه شده برای مردان و زنان در رده سنی ۱۹ تا ۵۰ سال ۱۰۰۰ میلیگرم، برای زنان بالای ۵۰ سال ۱۲۰۰ میلیگرم و برای نوجوانان در دوران رشد ۱۳۰۰ میلیگرم است. برخی از غذاهای حاوی کلسیم عبارتند از:
– محصولات لبنی مانند شیر، ماست، کشک، بستنی و پنیر
– لوبیا چشم بلبلی
– ماهی سالمون
– نخود فرنگی
– تخم شربتی
– بادام
– کاهو
مصرف کلسیم میتواند از تجمع چربی در جدارههای رگها جلوگیری کرده و به کنترل فشار خون کمک کند.
یکی از راههای کاهش فشار خون، کاهش مصرف نمک است. مصرف زیاد نمک باعث بروز بیماریهای قلبی، سکته مغزی، پوکی استخوان، سرطان معده و آسم میشود. مصرف بیش از حد نمک سبب نگهداشتن آب در بدن میشود و برای اخراج سدیم اضافی نیاز به حجم زیادی آب دارد.
این مسئله میتواند باعث افزایش فشار خون در برخی افراد شود و بار اضافی بر قلب وارد کند. سازمان جهانی بهداشت مقدار مصرف روزانه نمک در افراد بالغ را کمتر از ۵ گرم توصیه کرده است و در سنین پایینتر نیز (۲-۱۵ سال) حداکثر میزان مصرف روزانه ۳ گرم است.
بعضی از غذاهایی که حاوی نمک زیاد هستند و باید از مصرف آنها پرهیز کرد عبارتند از:
– سوسیس و کالباس
– غذاهای کنسرو شده
– زیتون شور
– انواع ترشیهای آماده
– شورها مانند خیارشور
– غذاهای فست فود مثل پیتزا
– تنقلات مانند ذرت بو داده، آجیلها و مغزهای شور
– انواع سسها مانند کچاپ، سس سویا، سس سالاد و رب گوجه فرنگی
– انواع سوپهای آماده
– سیب زمینی سرخ شده همراه با نمک
– مواد غذایی حاوی کافئین مانند قهوه، چای، نوشابه و شکلات
– جوش شیرین
– بکینگ پودر
مصرف بذر کتان میتواند به پیشگیری از برخی از سرطانها، بیماریهای قلبی-عروقی و دیابت کمک کند. این بذر منبع خوبی از امگا ۳، فیبر و آنتیاکسیدان است.
برای بهرهبرداری بهتر از خواص بذر کتان، بهترین روش استفاده آن این است که بذر کتان را خرد کرده و مصرف کنید. در این حالت، بدن میتواند بیشترین مقدار مواد مغذی را از آن جذب کند.
اگر بذر کتان را به صورت کامل بخورید، ممکن است به صورت نیمههضم شده از گوارش عبور کند و بدن قادر به جذب مواد مغذی آن نشود. همچنین، روغن بذر کتان نیز به عنوان یک مکمل مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال، باید به خاطر داشت که مصرف تنها بذر کتان تأثیر جادویی بر فشار خون ندارد. همچناناً باید بر روی رعایت یک برنامه غذایی سالم تمرکز کرد.
بذر کتان در کلیت خود به عنوان مادهای بیخطر شناخته میشود. با این حال، خانمهای باردار و شیرده باید از افزودن بذر کتان به برنامه غذایی خود خودداری کنند.
مصرف بذر کتان میتواند به کنترل و درمان فشار خون کمک کند.
یکی از راههای موثر برای کنترل فشار خون، استفاده از غذاهای پرفیبر مانند میوهها و سبزیجات است. این مواد غذایی نه تنها حاوی فیبر غذایی بوده، بلکه بدون نمک هستند. مصرف روزانه و مناسب این مواد غذایی نقش مهمی در پیشگیری و کاهش برخی بیماریهای قلبی و فشار خون بالا دارند.
ترکیبات شیمیایی موجود در سبزیجات و میوهها عمدتاً به عنوان ضد استرس عمل میکنند و در کنترل فشار خون نقش مهمی دارند. استرس به عنوان یکی از عوامل اصلی فشار خون بالا مطرح است و ممکن است حتی در فردی بدون سابقه ژنتیکی به دلیل تنشهای روزمره باعث افزایش فشار خون شود.
سبزیجات زیر برای کنترل فشار خون مفید هستند:
1. کرفس: ترکیبات موجود در کرفس به عضلات نرم خونی تأثیر میگذارند و آنها را گشاد میکنند که در نتیجه باعث کاهش فشار خون میشود.
2. پیاز: آنتیاکسیدان موجود در پیاز باعث کاهش لخته شدن خون در سرخرگهای قلب میشود و تأثیری مشابه آسپرین در بدن دارد.
3. سیر: مصرف سیر به تنظیم فشار خون کمک میکند و میتواند فشار خون را حدود ۵ تا ۱۰ واحد کاهش دهد.
4. تره فرنگی، پیازچه و ترب: این مواد غذایی به دلیل حاوی فیبر و ویتامینهای گروه B و C و گوگرد، خاصیت ضدعفونی کننده دارند و در کاهش فشار خون کمک میکنند.
آب گوجه فرنگی که به آن “خون گیاهی” نیز میگویند، برای کاهش فشار خون بسیار مؤثر است.
شنبلیله، به دلیل حاوی نیکوتینیک اسید، به طور قابل توجهی فشار خون را کاهش میدهد. برای استفاده از این گیاه، دو قاشق چایخوری از آن را به مدت ۲ تا ۳ دقیقه در آب جوش قرار دهید. سپس آب را دور ریخته و دانهها را خرد کرده و یک خمیر نرم ایجاد کنید. مصرف این خمیر در حالت ناشتا به کاهش فشار خون کمک میکند.
فلفل قرمز نیز از تجمع پلاکها در رگهای خونی جلوگیری میکند و باعث کاهش تدریجی فشار خون میشود.
مصرف میوهها و سبزیجات به دلیل حاوی فیبر، به کاهش فشار خون کمک میکند.
گشنیز: تحقیقات نشان داده است که گشنیز موادی دارد که تأثیر بسیار خوبی در کاهش فشار خون دارند.
انواع توتها و زغال اخته: این میوهها دارای مقدار زیادی آنتیاکسیدان هستند که از فشار خون بالا جلوگیری میکنند.
آب انار: آب انار یکی از سالمترین نوشیدنیهاست که توانایی بالایی در کاهش فشار خون دارد. مصرف آب انار به مدت طولانی و کوتاه مدت تأثیر مثبتی بر فشار خون دارد.
کیوی: کیوی حاوی مقدار زیادی ویتامین C است که تأثیر فوقالعادهای در کاهش فشار خون دارد.
موز، آووکادو، طالبی، خربزه و هندوانه: این میوهها به دلیل حاوی پتاسیم زیاد، باعث کاهش سطح سدیم در بدن و کاهش فشار روی دیوارههای عروق خونی میشوند. توصیه میشود که افراد بزرگسال روزانه ۴۷۰۰ میلیگرم پتاسیم مصرف کنند.
لیموترش: لیموترش یکی از مرکباتی است که غنی از ویتامین C و فلاوونوئیدها است. این ترکیبات به حفظ سلامت رگهای خونی کمک میکنند و از فشار زیاد به رگها جلوگیری میکنند.
آلو: آلو بسیار پتاسیم دارد و در حفظ سطح طبیعی فشار خون کمک میکند. مصرف آلو به اندازهای که پتاسیم در حفظ تعادل مایعات در بدن موثر است.
آناناس: ترکیب بروملین موجود در آناناس باعث حل شدن لختههای خونی و کاهش جریان خون میشود.
گلابی هندی: این میوه باعث کاهش کلسترول بد و چربی خون میشود.
زالزالک: زالزالک قادر است بهبود جریان خون، کاهش فشار خون و کاهش خطر لخته شدن خون را فراهم کند. تمامی این عوامل میتوانند سطح انرژی را افزایش داده و از حمله قلبی و سکته مغزی جلوگیری کنند.
چغندر: چغندر دارای ترکیباتی است که به رگهای خونی کمک میکند. مصرف روزانه یک فنجان آب چغندر میتواند فشار خون را کاهش دهد. برگ چغندر علاوه بر نیترات، حاوی پتاسیم و آنتیاکسیدانهای مفیدی است که در درمان فشار خون موثر هستند.
گوجهفرنگی: گوجهفرنگی و محصولات مشتق شده از آن شامل مقادیر زیادی پتاسیم و لیکوپن (یک رنگدانه کاروتنوئیدی) هستند. لیکوپن تأثیرات مفیدی بر سلامت قلب دارد و مصرف غذاهایی که حاوی این ماده هستند، مانند محصولات گوجهفرنگی، ممکن است به کاهش عوامل خطر بیماریهای قلبی مانند فشار خون بالا کمک کند.
شکلات تلخ: دانههای کاکائو حاوی یک ترکیب به نام فلاونول هستند که آنتیاکسیدان قویای است. شکلات تلخ دارای بالاترین درصد کاکائو است و بنابراین مقدار زیادی فلاونول را داراست. همچنین، دانههای کاکائو منبع غنی منیزیم هستند که میتواند به کاهش فشار خون کمک کند. فلاونولهای موجود در کاکائو میتوانند تأثیر قابل توجهی در شل کردن عضلات رگهای خونی داشته باشند.
شکلات تلخ با درصد بالا یکی از بهترین مواد غذایی برای کاهش فشار خون بالا است.
کرفس: کرفس یک نوع سبزیجات محبوب است که میتواند تأثیرات مثبتی بر فشار خون داشته باشد. این دارای ترکیباتی به نام فتالید است که ممکن است به شل شدن عروق خونی و کاهش سطح فشار خون کمک کند. یک مطالعه نشان داد که مصرف کرفس پخته به طور قابل توجهی با کاهش فشار خون مرتبط است، همانند مصرف هویج خام.
منیزیم: منیزیم برای رفع انقباض عضلات ضروری است و میتواند در کنترل فشار خون بالا کمک کند. برای مصرف منیزیم، میتوانید از سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم بروکسل، برگ چغندر استفاده کنید و همچنین در غلات کامل مانند برنج قهوهای، آجیلها و دانههایی مانند کاجو، کنجد و تخم کدو را جایگزین کنید.
درمان فشار خون با ماهی چرب
ماهیهای چرب مانند قزلآلا، سالمون وحشی، ساردین و ماهی خال مخالی حاوی اسیدهای چرب ضدالتهابی هستند که به عنوان کلسترول خوب شناخته میشوند. تلاش کنید هفتهای دو تا سه بار ماهی را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
کنترل فشار خون با چای سبز
چای سبز با غنی بودن از آنتیاکسیدانها، ترکیبات فنلی و مواد ضدالتهابی، میتواند به خوبی تمامی مشکلاتی که ناشی از فشار خون بالا میشوند را رفع کند. تحقیقات نشان داده است که مصرف منظم چای سبز میتواند خطر ابتلا به فشار خون را تا ۵۰ درصد کاهش دهد. نوشیدن ۳ تا ۵ فنجان چای سبز در روز هیچ مشکلی ندارد.
کنترل فشار خون با هل
تحقیقات نشان داده است که این ادویه به شدت با کاهش فشار خون در ارتباط است. استفاده مرتب از هل به طور قابل توجهی میتواند فشار خون را کاهش داده و خطر ابتلا به عوارض قلبی-عروقی را کاهش دهد. همچنین، این ادویه با کاهش سطح استرس و افسردگی نیز در ارتباط است، که هر دو میتوانند عوامل افزایش دهنده فشار خون باشند.
مصرف هل برای کاهش استرس و فشار خون بسیار مفید است.
دانه کدو تنبل
دانه کدوتنبل منبع غنی از مواد مغذی مهم برای کنترل فشار خون است. این دانه حاوی منیزیم، پتاسیم و آرژنین است. آرژنین یک اسید آمینه است که برای تولید اکسید نیتریک ضروری است. اکسید نیتریک به آرامش عروق خونی و کاهش فشار خون کمک میکند.
روغن دانه کدو تنبل همچنین به عنوان یک درمان طبیعی قوی برای فشار خون بالا شناخته شده است. یک مطالعه روی ۲۳ زن نشان داد که مصرف ۳ گرم روغن تخم کدو در روز به مدت ۶ هفته، منجر به کاهش قابل توجهی فشار خون نسبت به گروه داروخانهای شد.
لوبیا و عدس
لوبیا و عدس دارای مقادیر زیادی مواد مغذی هستند که به تنظیم فشار خون کمک میکنند. این مواد شامل فیبر، منیزیم و پتاسیم است. تحقیقات متعدد نشان داده است که مصرف لوبیا و عدس میتواند در بهبود فشار خون بالا مؤثر باشد.
با بررسی ۸ مطالعه که شامل ۵۵۴ نفر بود، مشخص شد که مصرف لوبیا و عدس به همراه سایر غذاها به طرز قابل توجهی فشار خون سیستولیک (SBP) و میانگین فشار خون را در افراد مبتلا به فشار خون بالا و افراد بدون فشار خون بالا کاهش میدهد.
مصرف اسفناج
اسفناج، همانند چغندر، دارای مقدار زیادی نیترات است. همچنین، اسفناج حاوی آنتیاکسیدانها، پتاسیم، کلسیم و منیزیم میباشد که آن را به یک گزینه عالی برای افراد مبتلا به فشار خون بالا تبدیل میکند.
یک مطالعه روی ۲۷ نفر نشان داد که افرادی که روزانه ۱۶۵۰۰ میلیلیتر سوپ اسفناج با نیترات بالا را به مدت ۷ روز مصرف کردند، در مقایسه با افرادی که سوپ مارچوبه با نیترات کم را مصرف کردند، تجربه کاهش فشار خون کردند. همچنین، سوپ اسفناج میتواند سفتی شراین را کاهش دهد که میتواند به بهبود فشار خون و سلامت قلب کمک کند.
مصرف پسته
پسته یک مغذی بسیار است و مصرف آن با سطح سالم فشار خون ارتباط دارد. این میوه حاوی تعدادی مواد مغذی ضروری برای سلامت قلب و تنظیم فشار خون مانند پتاسیم است. یک مطالعه بر روی انواع آجیل نشان داد که مصرف پسته اثر قویتری در کاهش فشار خون بالا دارد نسبت به سایر آجیلها.
مصرف پسته برای کاهش فشار خون
پسته یکی از انواع آجیل است که به طور خاص برای کاهش فشار خون توصیه میشود. این مغز خشک حاوی ترکیبات مغذی بسیاری است که به سلامتی قلب و تنظیم فشار خون کمک میکنند. تحقیقات نشان میدهد که پسته از بین تمامی آجیلها تأثیر قویتری در کاهش فشار خون دارد.
هویج
هویج یکی از سبزیجات مهم و مغذی در رژیم غذایی بسیاری از افراد است. این سبزیجات ترد و شیرین حاوی ترکیبات فنلی مانند اسیدهای کلروژنیک، پی کوماریک و کافئیک است. این ترکیبات میتوانند به شل شدن عروق خونی و کاهش التهاب کمک کنند، که ممکن است در کاهش سطح فشار خون مؤثر باشند.
مناسبات برای جلوگیری از فشار خون بالا
برای کنترل فشار خون بالا، توصیههای غذایی زیر را میتوان دنبال کرد:
– در میانوعدهها از تنقلاتی مثل پفک و چیپس اجتناب کنید و به جای آن از مغزیجاتی مانند فندق، پسته و گردو استفاده کنید که بدون نمک هستند.
– از چاشنیهایی مانند نعناع خشک، ریحان، گشنیز و سیر به جای نمک در غذاها استفاده کنید.
– در خرید مواد غذایی آماده، به میزان نمک موجود در آنها توجه کنید.
– مصرف قند، شکر و نوشابههای شیرین را محدود کنید یا به حداقل برسانید.
– مصرف نانهای سبوسدار به جای نانهای تهیه شده از آرد سفید را ترجیح دهید.
– مصرف چای را محدود کنید و پس از غذا حداقل یک ساعت زمان بگذارید تا چای بنوشید.
– در پخت و پز از روغنهای سالم مانند روغن زیتون، ماهی و سویا استفاده کنید و از کره و خامه به حداقل برسانید.
– گوشت سفید را به جای گوشت قرمز ترجیح دهید.
– ورزشهایی مانند پیادهروی، شنا و دوچرخهسواری برای کاهش فشار خون مناسب هستند.
– سبزیجات و سالادها به عنوان همراه وعدههای غذایمتن بازنویسی شده:
برای درمان فشار خون پسته را مصرف کنید. پسته در بین انواع آجیل، خاصیت کاهش فشار خون را دارد.
هویج یکی از سبزیجات اصلی و مغذی در رژیم غذایی بسیاری از افراد است. هویج دارای ترکیبات فنلی مانند اسیدهای کلروژنیک، پی کوماریک و کافئیک است که به شل شدن عروق خونی و کاهش التهاب کمک میکنند. این ویژگیها ممکن است باعث کاهش سطح فشار خون شوند.
اگرچه هویج را میتوان به صورت پخته یا خام مصرف کرد، اما برای درمان فشار خون، مصرف هویج خام توصیه میشود. یک مطالعه با مشارکت ۲۱۹۵ نفر در گروه سنی ۴۰ تا ۵۹ سال نشان داد که مصرف هویج خام به طور قابل توجهی با سطوح پایینتر فشار خون مرتبط است.
راههایی برای جلوگیری از افزایش فشار خون عبارتند از:
– در میانوعدهها از تنقلاتی مثل پفک و چیپس اجتناب کنید و به جای آن از آجیلهای بدون نمک مانند فندق، پسته و گردو استفاده کنید.
– از چاشنیهایی مثل نعناع خشک، ریحان، گشنیز و سیر به جای نمک در غذا استفاده کنید.
– در خرید مواد غذایی آماده، میزان نمک موجود در آن را مورد توجه قرار دهید.
– مصرف قند، شکر و نوشابه را محدود یا حذف کنید.
– مصرف نانهای سبوسدار را افزایش داده و از نانهای سفید استفاده کمتری کنید.
– مصرف چای را محدود کنید و پس از غذا حداقل یک ساعت زمان بگذارید تا چای بنوشید.
– از روغنهای سالم مانند روغن زیتون، ماهی و سویا به جای کره و خامه استفاده کنید.
– گوشت سفید را به جای گوشت قرمز ترجیح دهید.
– فعالیتهای ورزشی مانند پیادهروی، شنا و دوچرخهسواری مناسب برای کاهش فشار خون هستند.
– سبزیجات و سالادها را به عنوان همراه وعدههای غذایی و میانوعدهها استفاده کنید.
– مصرف غذاهای رست
کوئیز فشار خون بالا: چقدر در موردش میدانید؟
۱- آیا ورزش کردن در صورت داشتن فشار خون بالا توصیه میشود؟
الف) درست
ب) غلط
۲- آیا استرس میتواند باعث افزایش فشار خون شود؟
الف) درست
ب) غلط
۳- آیا میتوانید حس کنید که فشار خون شما در حال افزایش است؟
الف) درست
ب) غلط
۴- آیا در خواندن فشار خون، تنها عدد پایینی (نماینده فشار دیاستولیک) اهمیت دارد؟
الف) درست
ب) غلط
۵- آیا در صورت داشتن فشار خون بالا باید دارو مصرف کنید؟
الف) درست
ب) غلط
۶- آیا فشار خون بالا میتواند منجر به بیماری کلیوی شود؟
الف) درست
ب) غلط
۷- آیا استفاده نکردن از نمک بهترین روش برای کاهش سطح سدیم است؟
الف) درست
ب) غلط
۸- آیا مدیتیشن میتواند به کاهش فشار خون کمک کند؟
الف) درست
ب) غلط
جوابها: ۱- الف) درست، ۲- الف) درست، ۳- الف) درست، ۴- ب) غلط، ۵- الف) درست، ۶- الف) درست، ۷- الف) درست، ۸- الف) درست.
جواب سوال ۶: غلط
فشار خون بالا ممکن است علائمی از بیماری کلیوی نشان دهد، اما به تنهایی عامل اصلی بروز بیماری کلیوی نیست. در واقع، بیماری کلیوی میتواند علت یا نتیجهای از فشار خون بالا باشد. در هر صورت، در صورتی که شما فشار خون بالا دارید، باید توصیههای پزشک را دنبال کرده و آزمایشات مرتبط را انجام دهید.
جواب سوال ۷: درست
استفاده نکردن از نمک یکی از روشهای موثر برای کاهش میزان سدیم در بدن است. مصرف بیش از حد سدیم میتواند فشار خون را افزایش داده و بر سلامت قلب و عروق تأثیر منفی بگذارد. بنابراین، محدود کردن مصرف نمک و استفاده از جایگزینهای طبیعی مثل ادویهها و طعمدهندههای گیاهی میتواند بهبودی در فشار خون داشته باشد.
جواب سوال ۸: درست
مدیتیشن و تمرین های روانشناسی میتوانند به کاهش فشار خون کمک کنند. با تمرین مدیتیشن و تمرکز بر آرامش و استراحت، فعالیت عصبی و استرس را کاهش داده و فشار خون را به حالت طبیعی بازگردانند. همچنین، این تمرینات میتوانند بهبود کیفیت خواب و کاهش تنش عمومی بدن را نیز داشته باشند. اما باید توجه داشت که مدیتیشن تنها یکی از ابزارهای مدیریت فشار خون است و در صورت داشتن فشار خون بالا، مشاوره پزشکی حتماً لازم است.
جواب سوال ۶: فشار خون بالا یکی از دو عامل اصلی مشکلات کلیوی است. این بیماری میتواند باعث کاهش عملکرد کلیه و در نهایت عدم عملکرد صحیح آن شود. عدم عملکرد صحیح کلیه باعث افزایش فشار خون میشود. اگر با مشکل کلیوی مزمن روبرو هستید، باید فشار خون خود را با تغییر در شیوه زندگی و مصرف دارو در حد ۱۳۰/۸۰ نگه دارید.
جواب سوال ۷: غلط
به طور قطع، غذاهای فرآوری شده منبع اصلی نمکهای بالا هستند که مصرف زیادی از آنها منجر به افزایش سدیم در بدن میشود. غذاها باید حتماً شور نباشند تا بتوانیم بگوییم حاوی سدیم بالایی هستند. برخی از نانها، رولها، سوپها، پیتزاهای منجمد و سایر مواد غذایی فرآوری شده، بدون طعم شور، حاوی سدیم زیادی هستند.
جواب سوال ۸: درست
تحقیقات نشان داده است که انجام مدیتیشن میتواند به میزانی فشار خون را کاهش دهد. مدیتیشن شامل تمرکز روی یک صدا یا کلمهای است که فرد را به حالت آرامش ذهنی میبرد. با این حال، داروها همچنان دارای تأثیر بیشتری هستند. بنابراین، اگر فشار خون بالایی دارید، مدیتیشن به همراه مصرف دارو میتواند به شما کمک کند.
در این مقاله دربارهٔ علائم فشار خون بالا و روشهای کنترل آن خواندید. به یاد داشته باشید که بهترین راه برای درمان فشار خون بالا پیروی از یک رژیم غذایی مناسب، کاهش مصرف نمک و چربی و انجام فعالیتهای ورزشی است.
آنچه از این مقاله دربارهٔ فشار خون بالا یاد گرفتیم:
برای درمان فشار خون بالا، همراه با تغییرات دیگر در سبک زندگی، اتخاذ یک رژیم غذایی سالم میتواند به طرز قابل توجهی فشار خون را کاهش داده و به کاهش خطر بیماریهای قلبی کمک کند. براساس تحقیقات، اضافه کردن مواد غدرست.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید