همه چیز درباره سلیاک: راهنمای باید و نبایدها
بیماری سلیاک، یک اختلال خودایمنی است که به پوشش روده کوچک آسیب می‌رساند. حساسیت به گلوتن (پروتئین موجود در گندم، جو و چاودار) نشانه‌های این بیماری را فعال می‌کند. در حال حاضر، هنوز درمان خاصی برای بیماری سلیاک وجود ندارد، بنابراین افراد مبتلا به این بیماری باید رژیم غذایی خاصی را رعایت کنند که گلوتن […]
بیماری سلیاک، یک اختلال خودایمنی است که به پوشش روده کوچک آسیب می‌رساند. حساسیت به گلوتن (پروتئین موجود در گندم، جو و چاودار) نشانه‌های این بیماری را فعال می‌کند. در حال حاضر، هنوز درمان خاصی برای بیماری سلیاک وجود ندارد، بنابراین افراد مبتلا به این بیماری باید رژیم غذایی خاصی را رعایت کنند که گلوتن را به طور کامل از آن حذف کند.
حتی اگر شما علائم بیماری سلیاک را نداشته باشید، مصرف حتی مقادیر کمی از گلوتن به روده کوچک آسیب می‌رساند. بنابراین، افراد مبتلا به این بیماری باید از مصرف هر نوع غذایی که حاوی گلوتن است، خودداری کنند. اما رعایت رژیم بدون گلوتن چندان آسان نیست. در این مقاله، ما به شما کمک خواهیم کرد تا رژیم غذایی خود را به گونه‌ای تغییر دهید که با بیماری سلیاک سازگار باشد.
علائم رایج بیماری سلیاک، که در هر فرد ممکن است متفاوت باشد، به ویژه در بزرگسالان، شامل موارد زیر است:
1. اسهال
2. استفراغ
3. نفخ و تورم معده
4. یبوست
5. احساس خستگی
6. کاهش وزن
7. سرگیجه
8. زخم‌های دهان
علاوه بر این علائم، برخی موارد خطرناک نیز برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک وجود دارد، از جمله:
1. افسردگی و غمگینی
2. خطر ابتلا به سرطان
3. کمبود آهن در خون
4. مشکلات در باور و رفتار
5. احتمال بروز دیابت
بیماری سلیاک می‌تواند هر فردی، از جمله کودکان و بزرگسالان، را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری نمی‌تواند از طریق انتقال از فرد به فرد منتقل شود و حتی ممکن است فردی با این بیماری به دنیا بیاید.
رعایت رژیم غذایی مناسب برای بیماران سلیاک به کنترل علائم بیماری کمک می‌کند. رژیم بدون گلوتن تنها روش درمانی است که تا کنون توصیه شده است، زیرا حذف گلوتن از رژیم غذایی تأثیر بسیاری بر وضعیت بدن دارد. واکنش به این رژیم در هر فرد ممکن است متفاوت باشد. برخی افراد پس از حذف گلوتن احساس بهبودی و التیام در بدن خود را درک می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تا مدت‌ها با مشکلات روبرو شوند. در صورتی که شما به گروه دوم تعلق دارید، پزشک باید بررسی کند که آیا علاوه بر بیماری سلیاک، با بیماری دیگری مانند ناتوانی هضم لاکتوز یا سندرم روده تحریک‌پذیر مبتلا هستید یا خیر.
رژیم غذایی برای بیماران سلیاک باید بر اساس نیازهای بدن و نوع بیماری شخص تنظیم شود. برای کاهش وزن نیز بیماری‌ها هیچ مانعی نیستند و در واقع، با رژیم غذایی مناسب، بیماری هم بهبود می‌یابد. اما باید توجه داشته باشید که هر رژیم غذایی مناسب برای هر فردی نیست و باید با توجه به نیازها و بیماری شخص، یک برنامه غذایی مناسب تنظیم شود. بنابراین، نگران نباشید، رژیم غذایی توسط پزشکان و متخصصان تغذیه مانند دکتر کرمانی بر اساس نوع بیماری شما (مانند دیابت، تیروئید، فشار خون بالا و …) وضع می‌شود.
در رژیم غذایی بیماران سلیاک، باید از مواد غذایی زیر خودداری کنید:
– گندم و تمام محصولات مرتبط با آن
– جو
– چاودار
– تریتیکاله (نوعی گندم-جو هیبرید)
– مالت، از جمله شیره، عصاره و سرکه مالت
– مخمر آب جو
– نشاسته گندم
با رعایت این رژیم غذایی و جلوگیری از مصرف این مواد غذایی، می‌توانید کنترل علائم بیماری سلیاک را بهبود بخشید.
پیشنهاد می‌شود در هنگام خرید مواد غذایی، به برچسب محصولات توجه کنید تا مطمئن شوید گلوتن در آن استفاده نشده است. هرچند برخی از غذاهای فرآوری شده حاوی گلوتن هستند و توصیه می‌شود از آنها استفاده نکنید مگر اینکه برچسب “بدون گلوتن” روی آنها وجود داشته باشد. در هنگام بررسی مواد غذایی، حتماً به برچسب “بدون گلوتن” توجه کنید و فقط به برچسب “بدون گندم” اکتفا نکنید. برخی از این غذاها شامل موارد زیر هستند:
– آب جو
– نان
– دسرهایی مانند کیک، کوکی و پای
– غلات صبحانه
– کراکر و چیپس سیب زمینی با چاشنی
– سیب زمینی سرخ کرده
– پاستا
– گوشت‌های فرآوری شده مانند هات داگ، سوسیس و کالباس
– سس سالاد
– سوپ‌ها
– دیگر سس‌ها
همچنین باید به منابع پنهان گلوتن نیز توجه کنید که شامل موارد زیر می‌شوند:
– داروها
– ویتامین‌ها و مکمل‌ها
– رژ لب و برق لب
– تخم‌مرغ در رستوران‌ها (بعضی از رستوران‌ها از تخم‌مرغ مخلوط کره پنکیک استفاده می‌کنند)
– خمیر بازی که ممکن است فرزندان با آن بازی کنند
– خمیر دندان و دهانشویه
از این رو، در هنگام خرید مواد غذایی و استفاده از محصولات دیگر، به این نکات توجه کنید تا از حضور گلوتن در غذاها و محصولات مختلف جلوگیری کنید.
افراد مبتلا به بیماری سلیاک در هنگام سفارش غذا خارج از خانه باید موارد زیر را رعایت کنند:
1. درخواست غذاهای بدون گلوتن: از پرسنل رستوران بپرسید که آیا غذاهای بدون گلوتن در منوی آنها وجود دارد و سفارش دهید. در صورتی که غذای سرخ کردنی را می‌خواهید، از روش تهیه آن پرسش کنید. مطمئن شوید که در روغن جداگانه سرخ شده و با غذاهای دیگر ترکیب نشده است. همچنین، اطمینان حاصل کنید که رستوران دانش کافی درباره نیازهای سلیاک دارد و از تهیه غذاهای بدون گلوتن درست اطمینان حاصل کرده است.
2. سوال کردن درباره مواد تهیه شده: از پرسنل رستوران درباره مواد استفاده شده در غذا سوال کنید. این کار به مسئولان رستوران نشان می‌دهد که شما یک رژیم خاص را دنبال می‌کنید و سلامت شما برایتان اهمیت دارد.
3. داروها و خطرات مرتبط با گلوتن: بسیاری از داروها حاوی گلوتن هستند زیرا به عنوان فیلر یا عامل اتصال کننده استفاده می‌شوند. بنابراین، افراد مبتلا به سلیاک ممکن است با مشکلاتی در مورد داروها مواجه شوند. در حال حاضر، روی بسته‌بندی داروها به استفاده از گلوتن اشاره نمی‌شود و گاهی حتی تولیدکنندگان نیز درباره این موضوع اطلاعات کافی ندارند. بنابراین، وقتی بیمار مبتلا به سلیاک سوال می‌کند که آیا باید یک دارو مصرف کند، بهتر است پاسخ صادقانه‌ای را داده و اگر استفاده از آن برای سلامتی بیمار ضروری است، توصیه کنید که با آزمایش آنتی بادی‌ها و مشاوره پزشک خود تصمیم‌گیری کند.
با رعایت این نکات، افراد مبتلا به بیماری سلیاک می‌توانند در خارج از خانه به طور امن و بدون مشکلات مرتبط با گلوتن غذا سفارش دهند.
برای جلوگیری از کمبود مواد مغذی در بیماران مبتلا به سلیاک، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
1. رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن: مهمترین قدم برای کنترل سلیاک، رعایت رژیم غذایی بدون حاوی گلوتن است. با متخصص تغذیه مسلط به بیماری سلیاک مشورت کنید تا برای شما یک برنامه غذایی مناسب تنظیم کند. این رژیم غذایی باید حاوی مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد.
2. مصرف مکمل‌های مغذی: در برخی موارد، ممکن است با مشاوره پزشک یا متخصص تغذیه، نیاز به مصرف مکمل‌های مغذی داشته باشید. این مکمل‌ها می‌توانند شامل ویتامین‌ها، مواد معدنی و دیگر ترکیبات مغذی باشند که در رژیم غذایی بدون گلوتن کمبود داشته باشید.
3. تغذیه منظم و تنوع دادن به رژیم غذایی: تلاش کنید تا رژیم غذایی خود را تنوع بخشید و از مواد غذایی مختلف و گروه‌های مختلف غذایی استفاده کنید. این اقدام به شما کمک می‌کند تا از تنوع مواد مغذی بهره‌برداری کنید و کمبود مواد غذایی را جلوگیری کنید.
4. مشاوره با تیم درمانی: در صورتی که مشکلات مواد مغذی خاصی در بیماری سلیاک تجربه می‌کنید، بهتر است با تیم درمانی خود در مورد این موضوع صحبت کنید. آنها می‌توانند برنامه‌های غذایی خاصی برای شما تنظیم کنند و نکاتی را برای جلوگیری از کمبود مواد مغذی در اختیارتان قرار دهند.
از طریق رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن، مصرف مکمل‌های مغذی، تغذیه منظم و مشاوره با تیم درمانی، می‌توانید از کمبود مواد مغذی در بیماری سلیاک جلوگیری کنید و سلامتی خود را حفظ کنید.
در بیماری سلیاک، برخی غذاها بدون مشکل گلوتن قابل مصرف هستند. لیست غذاهای مجاز در بیماری سلیاک شامل:
1. میوه‌ها و سبزیجات: همه نوع میوه و سبزیجات تازه بدون مشکل برای شما قابل استفاده هستند. می توانید از تنوع میوه‌ها و سبزیجات مختلف استفاده کنید.
2. لوبیاها و عدس‌ها: لوبیاها و عدس‌ها منابع خوبی از پروتئین و فیبر هستند و بدون گلوتن می‌باشند. می توانید از انواع مختلف لوبیا و عدس، مانند نخود، عدس سبز و عدس قرمز استفاده کنید.
3. آجیل‌ها و دانه‌ها: برخی آجیل‌ها و دانه‌ها بدون گلوتن هستند، مانند بادام، پسته، برنج، ذرت، برنج سیاه، کینوا، برنج و سویا.
4. تخم مرغ: تخم مرغ منبع خوبی از پروتئین است و بدون گلوتن می‌باشد. می‌توانید از تخم مرغ در غذاها و پخت‌وپزهای خود استفاده کنید.
5. گوشت قرمز و ماهی تازه: گوشت قرمز و ماهی تازه (بدون فرآوری) می‌توانند در رژیم غذایی بیماران سلیاک قرار بگیرند. اما حتماً از مطمئن شدن اینکه آنها با گلوتن آلوده نشده‌اند، اطمینان حاصل کنید.
6. محصولات لبنی: بعضی از محصولات لبنی مانند شیر، ماست و پنیر بدون گلوتن هستند. قبل از خرید محصولات لبنی، برچسب‌های مواد غذایی را بخوانید و اطمینان حاصل کنید که گلوتن در آنها وجود ندارد.
از طریق تنوع در مصرف میوه‌ها، سبزیجات، لوبیاها، عدس‌ها، آجیل‌ها، دانه‌ها، تخم مرغ، گوشت قرمز و ماهی تازه، و محصولات لبنی بدون گلوتن، می‌توانید رژیم غذایی سالمی را در بیماری سلیاک داشته باشید.
اگر شما دچار کمبود مواد مغذی هستید و توسط پزشک تشخیص داده شده است که برای شما مناسب است، ممکن است پزشک برخی از مکمل‌های زیر را به شما توصیه کند. اما به خاطر داشته باشید که هدف اصلی شما باید جبران کمبود مواد مغذی باشد و پس از بهبود روده، نیازی به مصرف مکمل خاص برای ویتامین یا مواد معدنی نخواهید داشت. بسیاری از مواد مغذی قابلیت ذخیره در بدن را دارند و هنگامی که ذخایر آنها پر شد، می‌توانید مصرف مکمل را متوقف کنید.
مهم است که تحت نظر پزشک خود باشید و به صورت منظم مراجعه کنید تا اطمینان حاصل شود که بدن شما به درستی تغذیه می‌شود. تنها زمانی از مکمل‌ها استفاده کنید که پزشکتان به شما توصیه کرده است. پزشک ممکن است شما را به موارد زیر ارجاع دهد:
۱. آهن: آهن می‌تواند در صورت کمبود آهن در بدن توصیه شود. آهن می‌تواند به جبران کمبود آهن کمک کند و از کاهش آنمی روند.
۲. ویتامین D: در صورت کمبود ویتامین D، پزشک ممکن است مصرف مکمل ویتامین D را توصیه کند. ویتامین D در جذب کلسیم و استحکام استخوان‌ها نقش دارد.
۳. کلسیم: در صورت کمبود کلسیم، پزشک ممکن است مصرف مکمل کلسیم را برای شما توصیه کند. کلسیم نقش مهمی در سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها دارد.
۴. زینک: زینک نیز یک ماده مغذی مهم است که ممکن است در صورت کمبود آن، پزشک شما مصرف مکمل زینک را توصیه کند. زینک در برقراری سیستم ایمنی بدن و سلامت پوست نقش دارد.
۵. مولتی ویتامین: پزشک ممکن است مولتی ویتامین را به شما توصیه کند. مولتی ویتامین شامل طیف وسیعی از ویتامین‌ها و مواد مغذی است که ممکن است در کمبودهای مختلف مورد استفاده قرار بگیرد.
مهم است که همیشه راهنمایی پزشک خود را رعایت کنید و توصیه‌های او را دنبال کنید. کار با یک تیم پزشکی متوصیه‌های مکمل برای افراد مبتلا به سلیاک:
۱. آهن: آهن می‌تواند در صورت کمبود آهن در بدن توصیه شود. آهن به جبران کمبود آهن کمک کند و از کاهش آنمی جلوگیری کند.
۲. ویتامین D: در صورت کمبود ویتامین D، پزشک ممکن است مصرف مکمل ویتامین D را توصیه کند. ویتامین D در جذب کلسیم و استحکام استخوان‌ها نقش دارد.
۳. کلسیم: در صورت کمبود کلسیم، پزشک ممکن است مصرف مکمل کلسیم را برای شما توصیه کند. کلسیم نقش مهمی در سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها دارد.
۴. زینک: زینک نیز یک ماده مغذی مهم است که ممکن است در صورت کمبود آن، پزشک شما مصرف مکمل زینک را توصیه کند. زینک در برقراری سیستم ایمنی بدن و سلامت پوست نقش دارد.
۵. مولتی ویتامین: پزشک ممکن است مولتی ویتامین را به شما توصیه کند. مولتی ویتامین شامل طیف وسیعی از ویتامین‌ها و مواد مغذی است که ممکن است در کمبودهای مختلف مورد استفاده قرار بگیرد.
مهم است که همیشه راهنمایی پزشک خود را رعایت کنید و توصیه‌های او را دنبال کنید. همچنین، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متنوع نیز برای بهبود و حفظ سلامتی شما اهمیت دارد.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید