پوکی استخوان: علائم، عوارض و روش‌های درمان
شنیده‌ایم که پوکی استخوان یک مشکل شایع است، اما ممکن است درباره علائم و عوارض آن اطلاعات کافی نداشته باشیم. پوکی استخوان یک بیماری جهانی است که به عنوان یک سونامی سلامتی شناخته می‌شود. این بیماری علائم خاصی ندارد، اما باعث کاهش مقاومت بافت استخوان می‌شود. ذخیره کلسیم در استخوان‌ها کاهش می‌یابد و این باعث […]
شنیده‌ایم که پوکی استخوان یک مشکل شایع است، اما ممکن است درباره علائم و عوارض آن اطلاعات کافی نداشته باشیم. پوکی استخوان یک بیماری جهانی است که به عنوان یک سونامی سلامتی شناخته می‌شود. این بیماری علائم خاصی ندارد، اما باعث کاهش مقاومت بافت استخوان می‌شود. ذخیره کلسیم در استخوان‌ها کاهش می‌یابد و این باعث می‌شود که استخوان‌ها نسبت به شکستن و آسیب دیدن آسان‌تر باشند.
در صورت پوکی استخوان، افراد ممکن است احساس درد و ترقیق در استخوان‌ها داشته باشند. همچنین، شکستگی‌های استخوانی ممکن است بدون ضربه شدیدی رخ دهد. افراد مبتلا به پوکی استخوان ممکن است قد کوتاه‌تری داشته باشند و انحنای غیرطبیعی در استخوان‌ها ظاهر شود. همچنین، عوارض دیگری مانند افزایش خطر ابتلا به شکستگی استخوانی و کاهش عملکرد فیزیکی نیز احتمالاً رخ می‌دهد.
برای درمان پوکی استخوان، روش‌های مختلفی وجود دارد. معمولاً شامل تغییرات در سبک زندگی مانند تغذیه سالم و ورزش منظم است. همچنین، استفاده از داروهایی که به قوام استخوان‌ها کمک می‌کنند و تقویت کلسیم و ویتامین D نیز معمولاً توصیه می‌شود. در موارد شدیدتر، درمان‌های دیگر مانند درمان هورمونی ممکن است لازم باشد.
در کل، پوکی استخوان بیماری‌ای جدی است که نیازمند تشخیص و درمان صحیح است. در صورت بروز علائم مشکوک یا عوارض مرتبط با پوکی استخوان، بهتر است با پزشک خود مشاوره کنید.
پوکی استخوان یک مشکل رایج است که ممکن است درباره علائم و عوارض آن اطلاعات کافی نداشته باشیم. پوکی استخوان معمولاً بدون علائم مشخصی شروع می‌شود، اما باعث کاهش قدرت و استحکام استخوان‌ها می‌شود. علاوه بر آن، ممکن است عوارض دیگری نیز همراه با پوکی استخوان رخ دهد.
بعضی از علائم پوکی استخوان عبارتند از:
– تدریجی کوتاه شدن قد: افراد ممکن است قد کمتری داشته باشند.
– بی‌خوابی ناگهانی: ممکن است به طور ناگهانی دچار بی‌خوابی شوند.
– گرفتگی شبانه پاها: افراد ممکن است در شب گرفتگی و احساس ناراحتی در پاها تجربه کنند.
– درد مداوم کمر: درد مزمن و مداوم در ناحیه کمر ممکن است نشانه پوکی استخوان باشد.
– بیماری‌های لثه: مشکلات لثه و عفونت‌های مکرر ممکن است با پوکی استخوان مرتبط باشند.
– شل شدن دندان‌ها: استحکام دندان‌ها کاهش می‌یابد و ممکن است دندان‌ها شل شده و به راحتی متحرک شوند.
درکل، پوکی استخوان یک بیماری نامرئی و پنهان است که تا زمانی که شکستگی رخ ندهد، علائم خاصی ندارد. در صورت تجربه هر یک از علائم فوق یا عوارض مشابه، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند؟
زنان:
تقریباً نیمی از زنان بالای ۴۵ سال و ۹۰ درصد زنان بالای ۷۵ سال در خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند. به طور تقریبی، از هر سه زن یک نفر و از هر دوازده مرد یک نفر به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند.
عوامل دیگر:
– زنان بعد از یائسگی، به دلیل کاهش ترشح هورمون‌های زنانه و نقش اساسی آنها در استحکام استخوان‌ها، بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند. استروژن، هورمون زنانه، از تخریب استخوان جلوگیری می‌کند، جذب کلسیم را بهبود می‌بخشد و تأثیر مثبت ورزش بر استخوان‌ها دارد.
– خانم‌هایی که نارسا هستند و تخمدان‌هایشان قبل از سن ۴۰ سالگی کار خود را از دست داده‌اند، در خطر بیشتری از پوکی استخوان قرار دارند. زیرا استروژن بر تراکم استخوان‌ها تأثیر دارد و خانم‌هایی که قاعدگی نامنظم دارند نیز ممکن است بهره‌مندی از تأثیر محافظت کننده این هورمون‌ها بر سلامت استخوان‌ها را نداشته باشند.
– زنان سفیدپوست بیشتر از زنان سیاهپوست در معرض خطر پوکی استخوان هستند.
به همین دلیل، زنان ایرانی به طور خودکار در معرض خطر پوکی استخوان قرار می‌گیرند و باید اقدامات پیشگیری لازم را انجام دهند.
با بالارفتن سن، احتمال ابتلا به پوکی استخوان نیز افزایش می‌یابد. در افراد مسن، جذب کلسیم از مواد غذایی کاهش می‌یابد. بهتر است پیشگیری از این بیماری را در سنین جوان‌تر انجام داده شود، زیرا میزان ابتلا به پوکی استخوان در افراد مسن کمتر از زنان است.
افراد سیگاری و الکلی نیز در معرض خطر بیشتری برای پوکی استخوان قرار دارند. علاوه بر سرطان ریه، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی، سیگار تأثیر مستقیمی بر استخوان‌ها دارد. مواد موجود در سیگار باعث عدم تعادل هورمونی می‌شوند و فرایند ساخت استخوان در افراد سیگاری کاهش می‌یابد.
افرادی که فعالیت بدنی کمی داشته باشند، در خطر بیشتری برای پوکی استخوان قرار دارند. فعالیت بدنی منظم باعث تقویت و قوام بخشیدن به بافت استخوانی می‌شود. پیاده‌روی به عنوان یک ورزش ساده و موثر برای افراد بالغ و سالمندان توصیه می‌شود.
سابقه ژنتیکی نیز می‌تواند عاملی در بروز پوکی استخوان باشد. اگر والدین یا اعضای خانواده سابقه پوکی استخوان داشته باشند، احتمال بروز این بیماری در شما افزایش می‌یابد.
رژیم غذایی نامناسب نیز می‌تواند به پوکی استخوان منجر شود. رژیم‌های غذایی با کمبود ویتامین، رژیم‌های سنگین و شدید لاغری، مصرف زیاد نمک یا گوشت و اشتباهات تغذیه‌ای دیگر می‌توانند به آسیب استخوان‌ها ایجاد کنند. رعایت یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند به حفظ سلامتی استخوان‌ها در تمام سنین کمک کند.
۷- افرادی که وزن کم دارند، نمی‌توانند مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری را به مقدار لازم دریافت کنند. بهتر است وزن خود را در حد متعادلی نگه دارید. چرا که همانطور که اضافه وزن به بدن آسیب می‌رساند، کمبود وزن نیز مشکل ساز است.
۸- افرادی که سابقه تیروئید یا شکستگی استخوان دارند، در خطر بیشتری برای پوکی استخوان هستند. شکستگی‌های متعدد در دوران جوانی، در آینده می‌توانند منجر به پوکی استخوان شوند. شکستگی‌ها باعث محدودیت فعالیت شخص و کاهش استحکام استخوان‌ها می‌شود. همچنین، فعالیت زیاد یا کم کاری تیروئید نیز تأثیر منفی بر فعالیت استخوان‌ها دارد. درمان این بیماری‌ها شامل مصرف داروهای هورمونی است که ممکن است پوکی استخوان را به همراه داشته باشد.
۹- افرادی که مصرف کافئین و کورتیزون (کورتون) دارند، در خطر بیشتری برای پوکی استخوان قرار دارند. مصرف کافئین باعث کاهش جذب آهن، کلسیم و سایر مواد معدنی ضروری می‌شود. مصرف مواد شیرینی و نوشابه‌ها، که شامل شکر و قند هستند، باعث کاهش جذب کلسیم و در نتیجه پوکی استخوان می‌شود. مصرف روزانه کورتیزون باعث مهار جذب کلسیم و تخریب استخوان‌ها می‌شود.
مصرف روغن‌های جامد و نوشابه‌های گازدار حاوی اسید نیز بر جذب کلسیم تأثیر می‌گذارد و احتمال بروز پوکی استخوان را افزایش می‌دهد. مصرف بیش از حد فسفر در رژیم غذایی نیز باعث کاهش جذب کلسیم توسط روده می‌شود. به عنوان مثال، مصرف زیاد نوشابه‌های گازدار که حاوی اسید فسفریک هستند، باعث کاهش جذب کلسیم می‌شود.
پوکی استخوان عوارضی دارد که می‌تواند کیفیت زندگی را کاهش دهد و در برخی موارد موجب معلولیت دائمی شود. شکستگی‌هایی که ناشی از پوکی استخوان رخ می‌دهند، اغلب به طور کامل درمان نمی‌شوند و افراد همچنان با مشکلات آن دست و پنجه نرم می‌کنند. شکستگی لگن و تغییر شکل ستون فقرات از جمله عوارض شایع پوکی استخوان هستند که ممکن است باعث مشکلات تنفسی و مشکلات دیگری شود.
برای درمان پوکی استخوان، بهتر است به جای تلاش برای بازگشت استخوان‌ها به حالت اولیه، از روش‌های پیشگیری استفاده کنیم تا از شکستگی آنها جلوگیری کنیم. مراجعه به پزشک و مصرف داروهای ضد پوکی استخوان توصیه می‌شود. علاوه بر آن، مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین D، انجام ورزش و تحرک مناسب نیز بهبود و حفظ سلامت استخوان‌ها را تسهیل می‌کند.
به منظور جلوگیری از پوکی استخوان، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
1. فعالیت بدنی: ورزش و فعالیت بدنی به استخوان‌ها کمک می‌کند تا قوی و سالم بمانند. عدم تحرک و عدم انجام ورزش منجر به تحلیل و پوکی استخوان‌ها می‌شود و میزان درد استخوانی را افزایش می‌دهد. بهترین راه برای حفظ سلامت استخوان‌ها در دوران نوجوانی، انجام ورزش‌های منظم و متعهدانه است، به ویژه ورزش‌های قدرتی که شامل تحمل وزن است.
2. ورزش‌های مقاومتی: ورزش‌هایی مانند یوگا، دویدن، تای چی و پیاده‌روی با سرعت بالا می‌توانند به استخوان‌ها کمک کنند. همچنین، ورزش‌هایی که شامل پرش هستند و به آنها پلایومتریک می‌گویند، مفید هستند. این ورزش‌ها باعث افزایش قدرت و تراکم مواد معدنی در استخوان می‌شوند.
3. مصرف مواد غذایی مناسب: تأمین کلسیم و ویتامین D از طریق رژیم غذایی می‌تواند به سلامت استخوان‌ها کمک کند. مصرف محصولات لبهترین راه برای جلوگیری از پوکی استخوان است.
4. اجتناب از عوامل خطر: از عواملی مانند سیگاری بودن، مصرف بیش از حد الکل، کاهش وزن ناشی از رژیم‌های غذایی نامتعادل و کمبود هورمون‌های جنسی در دوران یائسگی باید اجتناب کرد؛ زیرا این عوامل می‌توانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند.
5. کاهش خطر سقوط: با احتیاط و توجه به ایمنی خود، می‌توانید از شکستگی‌های استخوانی ناشی از سقوط جلوگیری کنید. استفاده از دستگیره‌ها، استفاده از کفش‌های مناسب و انجام تمرینات تعادلی و تقویت عضلات، می‌تواند به شما کمک کند تا خطر سقوط را کاهش دهید.
6. اطلاعات درباره داروها: برخی داروها می‌توانند عوارض پوکی استخوان را افزایش دهند. در صورت مصرف هرگونه دارو، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و از اثرات جانبی ممکن آگاه شوید.
7. اندازه‌گیری چگونگی جذب کلسیم: در برخی موارد، ممکن است جذب کلسیم در بدن کاهش یابد. در صورت وجود مشکلات در جذب کلسیم، پزشک می‌تواند توصیه‌های خاصی برای تقویت جذب کلسیم و محافظت از استخوان‌ها ارائه دهد.
8. بررسی وضعیت استخوان: در صورت وجود عوارض و نشانه‌های مرتبط با پوکی استخوان، مانند کاهش قد، درد استخوانی یا شکستگی‌های تکراری، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و وضعیت استخوان خود را بررسی کنید.
با رعایت این توصیه‌ها و اقدامات، می‌توانید از پوکی استخوان جلوگیری کنید و سلامت استخوان‌های خود را حفظ کنید.
توصیه می‌شود که غذاهای سالم را مصرف کنید. در دوران نوجوانی، برنامه غذایی مناسبی را دنبال کنید تا استخوان‌های قوی برای تمام عمر خود داشته باشید. مصرف کلسیم و ویتامین D بسیار مهم است برای سلامت استخوان‌ها. هر روز غذاهایی که حاوی کلسیم غنی هستند را در بشقاب خود قرار دهید. کلسیم در مواد غذایی لبنی و غیر لبنی مانند شیر، ماست، کلم، دانه سویا، بادام، پرتقال و یا غذاهایی که حاوی ویتامین D هستند مانند سالمون و دیگر ماهی‌های چرب، تخم‌مرغ و غلات غنی شده یافت می‌شود.
غذاهای دیگری نیز وجود دارند که به ساخت استخوان‌ها کمک می‌کنند. برای مثال، موز می‌تواند باعث افزایش قدرت استخوان شود به دلیل حضور پتاسیم. همچنین، آلو سیاه با ویتامین K به سلامتی استخوان‌ها کمک می‌کند و روغن زیتون که دارای ترکیبی به نام اولئوروپئین است، می‌تواند از فرسایش استخوان‌ها جلوگیری کند.
برای حفظ سلامت استخوان، میزان کلسیم مورد نیاز در روز برای هر فرد بالغ بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌گرم است. اما برای زنان باردار، شیرده، یائسه، افراد مسن و نوجوانان در دوران بلوغ، میزان نیاز به کلسیم بیشتر است و بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌گرم قرار می‌گیرد.
منابع غذایی حاوی کلسیم شامل شیر مادر، شیر گاو، پنیر، ماست، دوغ، كشك، بستنی، قره‌قوروت و ماهی‌های کوچکی مانند كیلكا که با استخوان خورده می‌شوند، انواع حبوبات مثل نخود و لوبیا، عدس، ماش و سبزی‌های برگ سبز تیره مانند جعفری، كرفس و برگ چغندر است.
علاوه بر این، برای رسیدن به وزن سالم بسیار مهم است که خود را به وزن مناسب برسانید. کمبود وزن می‌تواند در خانم‌ها باعث پوکی استخوان شود، در حالی که چربی شکمی ممکن است خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. تحتحقیقات اخیر دانشگاه هاروارد نشان داده است که خانم‌هایی که در دوران پیش از یائسگی قرار دارند و دچار چربی احشایی بالا هستند، تراکم استخوانی کمتری دارند.
همچنین، سیگار کشیدن نیز برای سلامت استخوان مضر است. در سیگاری‌ها، فرآیند تخریب استخوان سریع‌تر اتفاق می‌افتد و ریسک شکستگی استخوان بالاتر است. بنابراین، اگر قصد دارید استخوان‌های سالم و قوی داشته باشید، باید از سیگار کشیدن خودداری کنید.
بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند که پس از سن ۶۵ سالگی، برای غربالگری پوکی استخوان، از تست تراکم ماده معدنی استخوان (BMD) استفاده کنید. این تست برای افرادی که بیماری‌های خاصی داشته‌اند یا داروهایی مصرف می‌کنند که استخوان‌ها را ضعیف می‌کنند، در سنین پایین‌تر نیز انجام می‌شود.
اگر شما یک خانم در سنین پس از یائسگی هستید و در گذشته شکستگی استخوان داشته‌اید یا تراکم تست BMD شما ۲.۵ یا کمتر است، بهتر است از داروهای پیشگیری از پوکی استخوان استفاده کنید. همچنین، اگر تراکم تست BMD شما بین ۲ و ۲.۵ است، نیز باید از این داروها استفاده کنید.
محققان معتقدند که بین افسردگی و کاهش تراکم استخوان رابطه‌ای مستقیم وجود دارد. به عنوان مثال، خانم‌هایی که در گذشته افسرده بودند، تراکم توده استخوانی کمتری دارند، زیرا میزان هورمون کورتیزول در بدن آنها بیشتر است. اگر در حال حاضر درمان افسردگی می‌کنید، از پزشک خود درباره نیاز به انجام تست BMD سوال کنید.
یک مطالعه نشان داده است که مصرف چای به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند. محققان چینی با تحلیل نتایج ۱۴ مطالعه قبلی درباره رابطه بین رژیم غذایی و شکستگی لگن، به این نتیجه رسیدند که مصرف دو تا سه فنجان چای در روز خطر شکستگی لگن را ۳۷ درصد کاهش می‌دهد.
با این وجود، هنوز دلیل دقیقی برای اینکه چرا چای برای استخوان‌ها مفید است، مشخص نشده است. احتمالاً مواد شیمیایی موجود در چای باعث تقویت ساختار استخوان جدید می‌شوند. موادی مانند فلوراید، کلسیم و سایر مواد معدنی در چای ممکن است استخوان‌ها را متراکم‌تر و محکم‌تر کنند.
ریزمغذی‌های ضروری برای پیشگیری از پوکی استخوان عبارتند از:
1. کلسیم: کلسیم بیشترین ماده معدنی در بدن است و نقش مهمی در تشکیل استخوان‌ها و دندان‌ها دارد. آن در جذب پیام‌های عصبی، فعال‌سازی آنزیم‌ها و ترشح هورمون‌ها نیز تأثیرگذار است.
2. ال-لیزین (L-lysine): ال-لیزین با افزایش جذب کلسیم از گوارش، نگهداری کلسیم در استخوان‌ها و ساخت کلاژن کمک می‌کند. همچنین، کاهش دفع کلسیم از طریق ادرار را تسهیل می‌کند و در نتیجه به حفظ تراکم استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان کمک می‌کند.
3. مس (Copper): مس سرعت رشد شکستگی استخوان‌ها را افزایش می‌دهد و در بافت استخوانی حضور دارد.
4. منگنز (Manganese): این عنصر با تأثیر بر متابولیسم مواد معدنی، باعث افزایش تراکم استخوانی می‌شود.
5. منیزیم (Magnesium): منیزیم نه تنها جذب کلسیم را افزایش می‌دهد، بلکه از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری می‌کند. کمبود منیزیم ممکن است باعث اختلال در ساختار و عملکرد استخوان‌ها، افت قند خون، التهاب‌های خاص و برخی علائم عصبی در دوران یائسگی شود.
6. روی (Zinc): کمبود روی می‌تواند منجر به کاهش تراکم استخوان‌ها شود.
7. ویتامین D: حضور ویتامین D که در چربی حل می‌شود، برای جذب و متابولیسم کلسیم و فسفر بسیار اهمیت دارد. کمبود ویتامین D در جامعه رایج است و توصیه می‌شود زنان پس از یائسگی تحت نظر پزشک، مکمل کلسیم و ویتامین D مصرف کنند.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید