“چربی خون بالا: علائم، عوامل و راه‌های مدیریت آن”

چربی خون بالا یا کلسترول بالا به شرایطی گفته می‌شود که سطوح غیرطبیعی چربی‌ها در خون افزایش می‌یابد. این چربی‌ها شامل لیپوپروتئین‌هایی با چگالی کم (LDL) می‌شوند که به‌عنوان کلسترول «بد» نیز شناخته می‌شوند. همچنین، سطوح بالایی از اسیدهای چرب دیگری به‌نام تری‌گلیسریدها نیز می‌توانند در خون مشاهده شوند. این وضعیت می‌تواند به علائمی مانند تنگی نفس، درد در قفسه سینه، ضعف عمومی و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی منجر شود.

برای مدیریت چربی خون بالا، تغییرات در روش زندگی می‌تواند مؤثر باشد. این تغییرات شامل تغذیه سالم با مصرف مواد غذایی کم چرب، غنی از میوه‌ها و سبزیجات، محدود کردن مصرف مواد شیرین کننده و آب‌نبات‌ها، و افزایش فعالیت بدنی است. همچنین، قراردادن محدودیت‌هایی در مصرف الکل و ترک کردن سیگار نیز می‌تواند مفید باشد.

در مواردی که تغییرات در روش زندگی نتایج مطلوب را به همراه نداشته باشند، پزشک ممکن است داروهای کاهش کلسترول معرفی کند. این داروها می‌توانند به کنترل سطوح چربی در خون کمک کنند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهند. در هر صورت، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید و دستورات و نصایح او را رعایت کنید.

چربی خون یا کلسترول بالا به وضعیتی اشاره دارد که سطوح غیرطبیعی چربی‌ها در خون افزایش می‌یابد. این چربی‌ها شامل لیپیدها یا چربی‌هایی هستند که به شکل لیپوپروتئین‌ها با چگالی کم (LDL) در خون حضور دارند و به‌عنوان کلسترول «بد» شناخته می‌شوند. همچنین، تری‌گلیسیریدها نیز یک نوع دیگر از اسیدهای چرب هستند که در خون می‌یابند. از طرفی، لیپوپروتئین‌های با چگالی بالا (HDL) که به کلسترول «خوب» شناخته می‌شوند، نیز در خون وجود دارند و به بدن آسیبی نمی‌رسانند.

معمولاً کلسترول بالا علائم خاصی در بدن ایجاد نمی‌کند، اما در صورت وجود تاریخچه خانوادگی، اضافه وزن یا برخی بیماری‌ها مانند اختلالات تیروئید، پزشک ممکن است آزمایش خون را برای تشخیص علائم چربی خون توصیه کند.

این مقاله به صورت جامع و کامل به علل، علائم، انواع و عوارض، روش‌های تشخیص و انجام آزمایش، زمان لازم برای آزمایش و روش‌های درمان چربی خون می‌پردازد. در ابتدا، علائم چربی خون را بررسی می‌کنیم و سپس به راه‌های درمانی می‌پردازیم.

اختلال چربی خون به وضعیتی اشاره دارد که سطوح کلسترول بالا در خون ایجاد می‌شود. کلسترول یک نوع چربی مومی‌شکل است که توسط کبد تولید می‌شود و برای ساخت غشای سلولی، ویتامین D و برخی هورمون‌ها ضروری است. اما کلسترول در آب قابل حل نیست و نمی‌تواند به تنهایی در جریان خون حرکت کند. به همین دلیل، ذراتی به نام لیپوپروتئین‌ها در انتقال کلسترول از طریق خون به کمک می‌آیند. دو نوع اصلی لیپوپروتئین وجود دارند:

– لیپوپروتئین‌های با چگالی کم (LDL) که به عنوان “کلسترول بد” شناخته می‌شوند و می‌توانند در شرایطی مانند رسوب در شریان‌ها، باعث مشکلات جدی مانند حمله قلبی یا سکته شوند. مصرف بیش از حد غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی چربی هستند، می‌تواند سطح کلسترول LDL را در خون افزایش دهد که به عنوان کلسترول بالا یا چربی خون شناخته می‌شود و به آن هایپرکلسترولمی یا چربی خون نیز گفته می‌شود.

– لیپوپروتئین‌های با چگالی بالا (HDL) که گاهی به عنوان “کلسترول خوب” شناخته می‌شوند و به بازگرداندن کلسترول LDL به کبد و دفع آن در بدن کمک می‌کنند.

برای تشخیص اولیه چربی خون بالا، پزشک می‌تواند آزمایشی به نام پروفایل لیپیدی یا پانل چربی را تجویز کند. این آزمایش سطوح کلسترول کل، LDL، HDL و تری‌گلیسیرید را اندازه‌گیری می‌کند.

در صورتی که نتایج آزمایش خون نشان دهنده کلسترول بالا باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری (مانند آزمایش‌های تیروئید یا کبد) را برای بررسی دلایل احتمالی مشکل تجویز کند. همچنین، اگر پزشک مشکوک به نیاز به درمان باشد، می‌تواند با تجویز آزمایش چربی پیشرفته، غلظت لیپوپروتئین‌ها در خون را بررسی کرده و خطر بیماختلال چربی خون به افزایش سطوح کلسترول در خون اشاره دارد. کلسترول یک نوع چربی مومی‌شکل است که توسط کبد تولید می‌شود و برای ساخت غشای سلولی، ویتامین D و برخی هورمون‌ها اهمیت دارد. کلسترول قابل حل در آب نیست و نمی‌تواند به تنهایی در جریان خون حرکت کند. بنابراین، لیپوپروتئین‌ها به عنوان حامل‌ها در انتقال کلسترول در خون نقش دارند. دو نوع اصلی لیپوپروتئین وجود دارد:

1. لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL): به عنوان “کلسترول بد” شناخته می‌شود و می‌تواند در شرایطی مانند رسوب در شریان‌ها، منجر به مشکلات جدی مانند حمله قلبی یا سکته شود. مصرف غذاهای حاوی مقادیر زیادی چربی باعث افزایش سطح کلسترول LDL در خون می‌شود که به عنوان چربی خون یا کلسترول بالا شناخته می‌شود.

2. لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL): به عنوان “کلسترول خوب” شناخته می‌شوند و به بازگرداندن کلسترول LDL به کبد و دفع آن کمک می‌کنند.

برای تشخیص اولیه چربی خون بالا، پزشک می‌تواند آزمایشی به نام پروفایل لیپیدی یا پانل چربی تجویز کند. این آزمایش سطوح کلسترول کل، LDL، HDL و تری‌گلیسیرید را اندازه‌گیری می‌کند.

در صورتی که نتایج آزمایش نشان دهنده کلسترول بالا باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری (مانند آزمایش‌های تیروئید یا کبد) را برای بررسی دلایل محتمل مشکل تجویز کند. در صورت نیاز به درمان، آزمایش چربی پیشرفته می‌تواند انجام شود تا غلظت لیپوپروتئین‌ها در خون و خطر بیماری‌های قلبی-عروقی به‌طور دقیق‌تر بررسی شود.

برای تشخیص اولیه سطح چربی خون، پزشک یک نوع آزمایش خون به نام “پروفایل لیپیدی” یا “پانل چربی” تجویز می‌کند.

مقادیر طبیعی چربی خون ممکن است بسته به سن، جنسیت، سابقه سلامتی، روش آزمایش و عوامل دیگر متفاوت باشد. مهم است بدانید که حتی اگر نتایج آزمایش مثبت باشند، این به معنای وجود مشکل در فرد نیست.

بنابراین، تفسیر آزمایش و نشانه‌های چربی خون نیازمند بررسی دقیق توسط پزشک می‌باشد. محدوده‌ی معمول کلسترول کل در بزرگسالان به شرح زیر است:

– معمولی: کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
– مرزی: ۲۰۰ تا ۲۳۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
– بالا: ۲۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بیشتر

همچنین، محدوده‌های معمول کلسترول LDL به شرح زیر است:

– معمولی: کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر (به‌ویژه برای افراد مبتلا به دیابت یا بیماری قلبی)
– تقریباً معمولی: ۱۰۰ تا ۱۲۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
– مرزی: ۱۳۰ تا ۱۵۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
– بالا: ۱۶۰ تا ۱۸۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
– بسیار بالا: ۱۹۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر و بیشتر

در کل، اعدادی که ذکر شده بسیار کلی هستند و تفسیر آزمایش بستگی به نظر پزشک دارد. سطح کلسترول HDL بهتر است بالای ۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد. این نوع چربی به بدن کمک می‌کند و خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می‌دهد.

هر چه این عدد بیشتر باشد، خطر کمتری وجود دارد. معمولاً سطح ۶۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بالاتر به عنوان سطح محافظتی برای بدن در برابر بیماری قلبی در نظر گرفته می‌شود. اما سطوح بالای تری از چربی تری‌گلیسیرید نیز با خطر بروز بیماری قلبی مرتبط هستند. محدوده‌های آن عبارتند از:

– معمولی: کمتر از ۱۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
– حد مرزی بالا: ۱۵۰ تا ۱۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
– بالا: ۲۰۰ تا ۴۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
– بسیار بالا: بیشتر از ۵۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

با توجه به نتایج آزمایش هر فرد، پزشک به این نتیجه می‌رسد که آیا نیاز به دارو یا تغییراتی در سبک زندگی برای کاهش علائم چربی خون دارد یا خیر.

معمولاً وقتی سطوح غیرطبیعی چربی در خون افزایش می‌یابد، به آن کلسترول بالا گفته می‌شود. این وضعیت عموماً بدون ایجاد هیچ علامتی رخ می‌دهد و در بیشتر موارد، تا زمانی که باعث بروز حوادث اضطراری مانند حمله قلبی یا سکته مغزی نشود، قابل تشخیص نیست. این حوادث نیز معمولاً در صورتی رخ می‌دهند که کلسترول باعث تشکیل پلاک در دیواره رگ‌ها می‌شود.

تشکیل پلاک باعث تغییر در ساختار دیواره شریان‌ها می‌شود. پلاک‌ها ممکن است با تنگ شدن شریان‌ها، باعث محدود شدن جریان خون شده و باعث شوند خون کمتری از آن‌ها عبور کند. آزمایش خون تنها روشی است که برای تشخیص کلسترول خون استفاده می‌شود. همچنین، پزشک ممکن است به افرادی که سابقه خانوادگی چربی خون، فشار خون بالا و یا اضافه وزن دارند، توصیه کند که به صورت منظم سطح کلسترول خود را بررسی کنند. با این حال، در برخی از افراد با سطح بسیار بالای چربی، ممکن است علائم زیر مشاهده شود:

– بروز ضایعات زرد، چربی یا چین‌های زرد روی پوست که ناشی از تجمع چربی در اطراف تاندون‌ها و مفاصل است (گزانتوما).
– وجود قوس‌های سفید در اطراف قرنیه چشم که گاهی در جوانان با کلسترول بالا مشاهده می‌شود.
– بروز برآمدگی‌های زرد در گوشه‌های داخلی چشم (گزانتلاسما).

بعضی از عوامل می‌توانند بر سطح کلسترول خون و تاثیرگذاری بر سلامت افراد تاثیر بگذارند. علائمی که ممکن است به واسطه چربی بالای خون بروز کنند عبارتند از:

1. دیابت: افزایش سطح قند خون می‌تواند باعث افزایش کلسترول خون شود.
2. کم‌کاری تیروئید: کاهش فعالیت تیروئید می‌تواند منجر به افزایش کلسترول خون شود.
3. سندروم متابولیک: این سندروم شامل ترکیبی از چند مشکل سلامتی است که می‌تواند سبب افزایش کلسترول خون شود، از جمله افزایش وزن، دیابت و فشار خون بالا.
4. سندروم کوشینگ: این سندروم ناشی از یک عارضه هورمونی است که می‌تواند منجر به افزایش کلسترول خون شود.
5. سندروم تخمدان پلی‌کیستیک: این سندروم در زنان ممکن است باعث افزایش سطح کلسترول خون شود.
6. بیماری کلیوی: برخی از بیماری‌های کلیوی می‌توانند به افزایش کلسترول خون منجر شوند.

علائم چربی خون بالا و کلسترول، زمانی بروز می‌کنند که سطح بالای کلسترول باعث آسیب جدی در بدن شود. به عنوان مثال، علائم چربی خون بالا ممکن است در قالب بیماری‌های قلبی مانند درد قفسه سینه، حالت تهوع و خستگی ظاهر شود. همچنین، حمله قلبی یا سکته مغزی ممکن است نتیجه‌ای از کنترل ناصحیح کلسترول باشد.

علائم چربی خون در آزمایش به چه صورت هستند؟
در آزمایش خون، وجود چربی خون با توجه به سطح کلسترول LDL بالاتر از 130 و سطح کلسترول کل بالاتر از 200 دسی‌لیتر تشخیص داده می‌شود. اکثر پزشکان سطح کلسترول کل را به عنوان بالا در نظر می‌گیرند اگر بیشتر از 200 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، به ویژه اگر سطح HDL حداقل 60-40 میلی‌گرم در دسی‌لیتر از کل آن را تشکیل ندهد.

اگر سطح کلسترول LDL و تری‌گلیسیرید بسیار بالا باشد یا سطح کلسترول HDL بسیار پایین باشد، چربی‌ها در رگ‌های خونی انباشته می‌شوند و ممکن است باعث محدودیت جریان خون در شریان‌ها شوند. این ممکن است به مشکلاتی در سراسر بدن، به خصوص در قلب و مغز، منجر شود.

علل چربی خون
عوامل و عللی که می‌توانند به بروز اختلالات چربی خون منجر شوند، شامل عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، کم‌کاری تیروئید، بیماری کلیوی و بیماری کبد می‌شوند. اعتیاد به الکل و تحمل استرس نیز می‌تواند سطح چربی خون را افزایش دهد. همچنین، در برخی افراد، استفاده از داروهایی مانند قرص‌های ضدبارداری، استروئیدها و داروهای کاهش فشار خون ممکن است منجر به افزایش سطح چربی خون و بروز علائم مرتبط با آن شود.

عوامل ژنتیکی موثر
گاهی اوقات، سطح بالای کلسترول یک ویژگی ارثی است. به عنوان مثال، هیپرکلسترولمی خانوادگی (FH) در زمانی رخ می‌دهد که در یک خانواده سابقه کلسترول بالا وجود داشته باشد.

تأثیر تغذیه و سبک زندگی
مصرف غذاهایی که حاوی چربی‌های اشباع هستند می‌تواند منجر به افزایش کلسترول خون و سطح بالای تری‌گلیسیرید شود. به عنوان مثال، از میان این غذاها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– محصولات لبنی پرچرب مانند پنیر، خامه و کره
– غذاهای شیرین مانند کیک، کلوچه و بستنی
– گوشت‌های چرب یا فرآوری شده مانند سوسیس، بیکن و سالامی
– غذاهای حاوی روغن آفتابگردان و روغن پالم

تغییر در سبک زندگی نیز می‌تواند تأثیر بسیاری در سطح کلسترول خون داشته باشد. مثلاً فعالیت بدنی ناکافی، مصرف الکل به میزان زیاد، استرس و چاقی ممکن است سبب افزایش سطح چربی خون شده و به بروز مشکلات مربوط به آن منجر شود.

غذاهایی که حاوی چربی‌های اشباع هستند، می‌توانند باعث افزایش کلسترول خون و سطوح بالای تری‌گلیسیرید شوند.

بعضی از سبک‌های زندگی هم می‌توانند علائم چربی خون را افزایش دهند، این عبارتند از:

– سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود تنباکو
– کم‌تحرکی بدنی
– داشتن اضافه وزن یا چاقی
– مصرف الکل
– مصرف برخی داروها مانند دیورتیک‌ها
– داشتن دیابت
– کم‌کاری تیروئید
– بیماری‌های کلیوی
– بیماری‌های کبدی

چربی‌ها لیپیدهایی هستند که نقش‌های مختلفی در بدن انسان دارند. سه نوع اصلی لیپیدها عبارتند از تری‌اسیل گلیسرول‌ها (که به عنوان تری‌گلیسیرید شناخته می‌شوند)، فسفولیپیدها و استرول‌ها. پانل چربی خون شامل ۴ گروه اصلی چربی (لیپوپروتئین‌ها) است:

– کلسترول کل (TC)
– لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)
– لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)
– تری‌گلیسیرید (TG)

چربی خون خانوادگی، همان بیماری خاصی است که از طریق ژن‌ها به ارث می‌رسد و منجر به افزایش کلسترول می‌شود. این بیماری همچنین به نام هیپرکلسترولمی خانوادگی شناخته می‌شود و افراد مبتلا به آن، سطح کلسترول ۳۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بالاتر را دارند.

گاهی اوقات، افراد می‌توانند مشکلاتی مانند گزانتوما یا سایر علائم چربی خون داشته باشند، که ممکن است با ظاهر شدن لکه‌های زرد یا توده‌هایی زیر پوست همراه باشد. تخمین زده می‌شود که هیپرکلسترولمی خانوادگی حدود ۱ نفر از هر ۲۰۰ تا ۵۰۰ نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما در بین برخی جوامع مانند فرانسوی‌ها، کانادایی‌ها، یهودیان اشکنازی، لبنانی‌ها و مردم آفریقای جنوبی، این بیماری رایج‌تر است.

چربی خون بالا عوارض خطرناکی دارد که به شرح زیر است:

1. بیماری عروق کرونر (CAD): این بیماری نوعی بیماری قلبی است که زمانی رخ می‌دهد که پلاک‌ها در شراین اصلی که خون را به قلب می‌رسانند، تجمع و باعث تنگی یا سفت شدن آن‌ها می‌شوند. علائم این بیماری ممکن است در مردان و زنان متفاوت باشد، اما با این حال، بیماری‌های قلبی همچنان در هر دو جنس قاتل شماره یک در جهان هستند. برخی از علائم شایع این بیماری عبارتند از:

– درد قفسه سینه (آنژین صدری)
– تهوع
– خستگی شدید
– تنگی نفس
– درد در گردن، فک، بالای شکم یا کمر
– سکته قلبی

توجه: لطفا در صورت بروز علائم فوق، به پزشک خود مراجعه کنید و نظر و راهنمایی او را دریافت کنید.

یکی از مشکلاتی که ممکن است به دنبال چربی خون بالا رخ دهد، تنگی نفس است. وقتی کلسترول بالا در پلاک‌ها تجمع می‌یابد، می‌تواند خونرسانی به قسمتی مهم از مغز را مختل کند و این موضوع معمولاً باعث سکته مغزی می‌شود. سکته مغزی یک وضعیت اورژانسی است و نیاز به درمان فوری دارد. علائم سکته مغزی شامل از دست دادن ناگهانی تعادل و هماهنگی، سرگیجه ناگهانی، عدم تقارن در صورت، ناتوانی در حرکت بخصوص در یک طرف بدن، گیجی، کلمات نامفهوم، بی‌حسی در صورت، بازو یا پا، تاری دید، سردرد شدید و ناگهانی و حمله قلبی می‌باشد.

همچنین، به دلیل تجمع پلاک در شراینی که خون را به قلب می‌رسانند، این شرایط می‌تواند باعث تنگی شدید در شراین شود. این فرآیند که آترواسکلروز نامیده می‌شود، به‌طور آهسته و به مرور زمان اتفاق می‌افتد و بدون نشانه قبلی رخ می‌دهد.

در نهایت، ممکن است یک تکه از پلاک جدا شود و باعث تشکیل لخته خون در اطراف پلاک شود. این لخته می‌تواند جریان خون را به عضله قلب مسدود کند و باعث محرومیت قلب از اکسیژن و مواد مغذی شود که به آن ایسکمی می‌گویند. در مواقعی که قلب آسیب می‌بیند و یا بخشی از قلب به دلیل کمبود اکسیژن مرگ می‌کند، حمله قلبی یا انفارکتوس میوکارد رخ می‌دهد. حمله قلبی یک وضعیت اورژانسی است و اگر درمان در چند ساعت اول پس از حمله آغاز نشود، می‌تواند آسیب قابل جبران یا حتی مرگبار باشد.

بیماری شریان محیطی (PAD) وقتی رخ می‌دهد که پلاک‌ها در دیواره رگ‌ها شکل بگیرند. این موضوع باعث مسدود شدن جریان خون در شریان‌هایی می‌شود که به اعضای مختلف بدن مانند کلیه‌ها، بازوها، معده و پاها خون می‌رسانند. علائم اولیه PAD می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

– احساس گرفتگی و درد
– خستگی
– درد در پاها حین فعالیت یا ورزش که به آن لنگش متناوب می‌گویند
– احساس ناراحتی در پاها

با پیشرفت بیماری PAD، علائم بیشتری ظاهر می‌شوند که حتی ممکن است در حالت استراحت نیز رخ دهند و عبارتند از:

– نازک‌شدن، رنگ‌پریدگی یا براق‌شدن پوست پاها
– مرگ بافت بخاطر کمبود خونرسانی (قانقاریا)
– زخم‌های روی پاها که بهبود نمی‌یابند یا خیلی آهسته بهبود پیدا می‌کنند
– درد مداوم در پا که در حالت استراحت نیز ادامه دارد
– سوزش در انگشتان پا
– گرفتگی عضلات پا
– ناخن‌های ضخیم پا
– رنگ آبی انگشتان پا
– کاهش رشد مو در پاها
– کاهش دمای ساق پا یا یک پا نسبت به پا دیگر

افراد مبتلا به بیماری PAD در معرض خطر بیشتری برای حمله قلبی، سکته مغزی یا بریدگی عضو هستند.

با پیشرفت علائم اولیه چربی خون، ممکن است عوارضی مانند گرفتگی عضلات پا به وجود آید.

وقتی باید آزمایش کلسترول انجام شود؟
در صورت وجود سابقه خانوادگی از کلسترول بالا یا بیماری قلبی، ممکن است پزشک توصیه کند آزمایش کلسترول را زودتر و به صورت مکرر برای شما انجام دهید. همچنین، اگر شما دارای اضافه وزن زیاد یا بیماری‌هایی هستید که قبلاً ذکر شد، پزشک ممکن است آزمایش کلسترول را برای شما تجویز کند.

نحوه انجام آزمایش کلسترول
آزمایش کلسترول شامل گرفتن یک نمونه خون است که توسط یک سوزن از ورید دست گرفته می‌شود. این آزمایش به آنالیز پروفایل لیپیدی یا پروفایل لیپوپروتئینی نیز مشهور است. این آزمایش‌ها میزان کلسترول و سایر چربی‌ها در خون را اندازه‌گیری می‌کنند.

اهمیت بررسی منظم کلسترول خون
انجمن قلب آمریکا (AHA) توصیه می‌کند که آزمایش چربی خون را حداقل هر 4 تا 6 سال یک‌بار از سن 20 سال به بعد انجام دهید. پس از سن 40 سال، AHA بر این باور است که پزشک باید با توجه به سابقه فرد و نتایج آزمایشات، خطر ابتلا به حمله قلبی یا سکته را در 10 سال آینده برآورد و پیش‌بینی کند تا تعیین کند که چند بار در سال باید غربالگری انجام شود.

موسسه ملی قلب، ریه و خون (NHLBI) نیز توصیه‌های مشابهی درباره کودکان ارائه می‌دهد. طبق نظر مسئولان این موسسه، کودکان باید برای اولین بار در بازه سنی 9 تا 11 سال، آزمایش کلسترول را انجام داده و سپس هر 5 سال یک‌بار این آزمایش را تکرار کنند.

همچنین، NHLBI برای سن 20 سال به بالا، توصیه می‌کند که هر 5 سال یک‌بار آزمایش کلسترول انجام شود. به عبارت دیگر، اگر کسی در سن 45 سالگی (مرد) یا 55 سالگی (زن) باشد، باید هر دو سال یک‌بار این آزمایش را انجام دهد. و در سن 65 سالگی، همه باید با آزمایش‌های سالانه خود را آغاز کنند.

درمان چربی خون به سطح کلسترول، سن و وضعیت سلامت فرد بستگی دارد. پزشک معمولاً در ابتدا تغییرات در سبک زندگی را به عنوان روش اولیه برای مداخله در برابر علائم چربی خون توصیه می‌کند. این تغییرات شامل موارد زیر می‌شود:

– کاهش یا حذف مصرف چربی‌های اشباع و ترانس
– مصرف غذاهای سالم‌تر و رعایت رژیم غذایی شامل ماهی‌های چرب، برنج قهوه‌ای، پاستا، میوه و سبزیجات
– انجام ورزش متوسط به مدت حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته
– ترک سیگار
– کاهش مصرف الکل

کاهش یا حذف چربی‌های اشباع و ترانس بسیار مفید است و به طور قابل توجهی به درمان سطح بالای چربی خون کمک می‌کند.

همچنین، در برخی موارد، تجویز داروها ضروری است تا سطح کلسترول مدیریت شود. بنابراین، بسیاری از پزشکان ترکیبی از داروها و تغییرات در سبک زندگی را توصیه می‌کنند. داروهای کنترل کلسترول می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

– استاتین‌ها: این داروها تولید کلسترول در کبد را مهار کرده و سپس کلسترول را از خون حذف می‌کنند. آنها کلسترول موجود در رسوب‌های شریانی را جذب می‌کنند. مثال‌هایی از استاتین‌ها عبارتند از: اتورواستاتین (لیپیتور)، فلوواستاتین (لسکول)، رزوواستاتین (کرستور) و سیمواستاتین (زوکور).

– فیبرات‌ها: این داروها سطح کلسترول را با کاهش جذب کلسترول موجود در غذا کاهش می‌دهند. گاهی اوقات این داروها با استاتین‌ها ترکیب می‌شوند. همچنین، مهار کننده‌های اسید صفراوی نیز به درمان چربی خون کمک می‌کنند، زیرا مواد حاوی اسیدهای صفراوی را کنترل می‌کنند و جذب مجدد کلسترول در روده کوچک را ممانعت می‌کنند.

– مکمل‌ها: مکمل‌های حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ را می‌توان بدون نیاز به نسخه از داروخانه خریداری کرد. این مکمل‌ها سطح چربی و کلسترول LDL خون را کاهش می‌دهند. اسیدهای چرب امگا ۳ اغلب در ماهی‌هایی مانند سالمون به صورت طبیعی یافت می‌شوند. همچنین، روغن‌های گیاهی مانند کانولا و روغن زیتون نیز حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. علاوه بر این، نیاسین سطح تولید کلسترول HDL را افزایش می‌دهد و بدون نیاز به نسخه قابل تهیه است.

مکمل‌های حاوی اسید چرب امگا۳ می‌توانند در درمان سطح بالای چربی خون موثر باشند.

برای کاهش چربی‌ها، مصرف روزانه چربی باید محدود شود و نباید بیشتر از ۳۰ تا ۳۵ درصد از کل انرژی دریافتی باشد. چربی‌های اشباع و ترانس مانند کره، مارگارین و چربی‌های جامد باید کاهش یابند و به جای آن‌ها می‌توان از روغن کانولا و زیتون استفاده کرد.

کاهش کالری‌های اضافی نیز به درمان تری‌گلیسرید کمک می‌کند. افزایش وزن یکی از علل اصلی افزایش تری‌گلیسرید است، بنابراین کاهش وزن به تدریج می‌تواند بهبودی در سطح چربی‌های خون، از جمله تری‌گلیسرید، داشته باشد. کاهش وزن موجب کاهش چربی‌های مضر در کبد می‌شود. برخی از راهکارهای عملی کاهش کالری شامل کاهش میزان غذا در رستوران، حذف نان، چیپس و تنقلات غیرضروری از وعده‌های غذایی و حذف میان‌وعده‌های غیرضروری هستند.

افزایش مصرف فیبرهای غذایی نیز می‌تواند در کاهش چربی‌های خون موثر باشد. مصرف فیبرهای غذایی مانند سبوس گندم، آب گریپ‌فروت، پسیلیوم و سبزیجات می‌تواند کمک کند تا سطح چربی‌های خون کاهش یابد، و مصرف آن‌ها همراه با وعده‌های غذایی مفید است.

قطع استعمال دخانیات، علاوه بر افزایش سطح چربی‌های ضار (LDL)، باعث کاهش سطح چربی‌های مفید (HDL) می‌شود و خطر سکته قلبی و چربی غیرطبیعی در کبد را افزایش می‌دهد.

برای رسیدن به این هدف، مهم است که یک برنامه ورزشی منظم را دنبال کنید. ورزش منظم باعث افزایش جذب چربی‌ها توسط عضلات فعال می‌شود و به کاهش سطح آن‌ها در خون کمک می‌کند. حداقل ۳۰ دقیقه در روز وقت برای ورزش بگذارید. پیاده روی، دویدن به آهستگی، شنا و ورزش‌های هوازی به عنوان گزینه‌های مناسب برای شما پیشنهاد می‌شوند. به طور کلی، بهترین راهکار برای شما کاهش مصرف انرژی و کاهش وزن است. تعداد وعده‌های غذایی روزانه را افزایش داده و حجم هر وعده را کاهش دهید.

یکی از راه‌های موثر برای پیشگیری از سطح بالای چربی خون، رعایت مصرف مناسب چربی‌ها است. انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند که مصرف چربی‌های اشباع بیش از ۶ درصد از کل کالری‌های روزانه نباشد. همچنین، بهتر است همواره سعی کنید از مصرف چربی‌های ترانس کاملاً خودداری کنید. افزایش مصرف غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات نیز به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. علاوه بر این، روش‌های دیگری نیز وجود دارند که به حفظ سطح سالم کلسترول خون کمک می‌کنند.

منظور از کلسترول خون، کلسترول موجود در خون است. برای حفظ سطح سالم کلسترول خون، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

۱. رعایت یک رژیم غذایی سالم و متنوع، که شامل مقدار مناسبی فیبر، میوه‌ها، سبزیجات و محصولات کامل غله است.

۲. مصرف ماهی‌های حاوی امگا-۳ مانند سالمون، سویا و گردو. روغن ماهی همچنین می‌تواند به کاهش فشار خون و پیشگیری از تشکیل لخته‌های خونی در عروق کمک کند. اما قبل از استفاده از روغن ماهی، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید، زیرا ممکن است با داروهای دیگری که استفاده می‌کنید تداخل داشته باشد.

در نهایت، منظور از کاهش تری‌گلیسرید، کاهش سطح این نوع چربی در خون است. برای کاهش تری‌گلیسرید می‌توانید به برخی ویتامین‌ها و مواد مغذی مانند ویتامین C و اسیدهای چرب امگا-۳ توجه کنید. سبزیجات و میوه‌ها منابع خوبی از ویتامین C هستند و می‌توانند به کاهش تری‌گلیسرید کمک کنند. همچنین، مصرف نیاسین نیز می‌تواند فعالیت تری‌گلیسرید سنتزی در کبد را کاهش دهد.

در نهایت، برای حفظ سطح سالم کلسترول خون، به رژیم غذایی مناسب اهمیت بدهید، مواد غذایی غنی از فیبر را مصرف کنید، از ماهیبرای کاهش مصرف قندهای ساده، بهتر است از شیرینی‌ها و قندهای ساده کمتر استفاده کنید، به خصوص قندهایی مانند فروکتوز که به سرعت به تری‌گلیسرید تبدیل می‌شوند. همچنین، مصرف نوشیدنی‌های حاوی قند مانند نوشابه‌ها و آب‌میوه‌های صنعتی را محدود کنید.

در عوض، تمرکز خود را بر دانه‌های سبوس‌دار، میوه و سبزیجات بیشتر بگذارید. انتخاب کنید کربوهیدرات‌هایی که حداقل در هر واحد آنها ۳ گرم فیبر وجود دارد، مانند گندم سبوس‌دار، آرد کامل، جو و چاودار. همچنین، حبوبات مانند عدس نیز منابع خوبی از پروتئین و فیبر هستند، بنابراین حداقل دو بار در هفته می‌توانید از آنها استفاده کنید.

برای تأمین ویتامین‌ها و مواد مغذی، می‌توانید به ویتامین C و اسیدهای چرب امگا-۳ توجه کنید. سبزیجات و میوه‌ها منابع خوبی از ویتامین C هستند. همچنین، نیاسین نیز می‌تواند فعالیت سنتز تری‌گلیسرید را در کبد کاهش دهد.

قرار دهید در رژیم غذایی خود غذاهای حاوی امگا-۳ مانند سالمون، سویا و گردو را مصرف کنید. روغن ماهی نیز می‌تواند به کاهش فشارخون و تشکیل لخته‌های خونی در عروق کمک کند. با این حال، قبل از استفاده از روغن ماهی، بهتر است با پزشک یا مشاور تغذیه خود مشورت کنید زیرا ممکن است با داروهای دیگری که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشد.

برای پیشگیری از سطح بالای چربی خون، توصیه می‌شود که مصرف چربی‌های اشباع را تا حداکثر ۶ درصد از کل کالری‌های روزانه محدود کنید. همچنین، هر چه ممکن است از مصرف چربی‌های ترانس اجتناب کنید. مصرف غلات کامل، میوه و سبزیجات نیز به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. روش‌های دیگری مانند ورزش منظم و اجتناب از سیگار هم می‌توانند به حفظ سطح سالم کلست

راه‌های ساده و روان برای کاهش مصرف چربی و حفظ سلامتی شما عبارتند از:

1. خوردن گوشت مرغ بدون پوست و چربی.
2. مصرف گوشت بدون چربی در میزان کنترل شده.
3. انتخاب لبنیات کم چرب یا بدون چربی.
4. افزایش استفاده از چربی‌های غیراشباع و چربی‌های ناسالم.
5. اختصاص چهار روز در هفته به ورزش با مدت زمان ۳۰ دقیقه.
6. پرهیز از مصرف فست فود، تنقلات و گوشت‌های فرآوری شده.
7. استفاده از غذاهای گریل شده یا کبابی به جای غذاهای سرخ شده.
8. رعایت یک برنامه غذایی مناسب برای کاهش چربی خون.
9. آگاهی از اینکه رژیم غذایی و ورزش بهترین راه‌ها برای کاهش چربی خون هستند. در صورت عدم توانایی در کاهش چربی خون با ورزش و رژیم غذایی، بهتر است تحت نظر پزشک از داروها استفاده کنید.

چربی خون و رابطه آن با سکته قلبی به این صورت است که کلسترول بد (LDL) پس از اکسیده شدن، در دیواره‌های سرخرگ‌ها چسبیده می‌شود. این موضوع باعث ایجاد آتروما یا رسوبات چربی روی دیواره داخلی سرخرگ‌ها می‌شود. اگر کلسترول اکسیده نشود، نمی‌تواند در رگ‌ها چسبیده شود. اکسیداسیون کلسترول باعث افزایش خاصیت چسبندگی آن می‌شود. برای جلوگیری از اکسیداسیون کلسترول، می‌توانید غذاهایی که دارای آنتی‌اکسیدان‌ها مانند ویتامین E، ویتامین C و بتاکاروتن هستند را مصرف کنید. این غذاها مانع اکسیداسیون کلسترول بد می‌شوند و خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می‌دهند.

کلسترول خوب (HDL) قادر است کلسترول بد را از کبد به صفرا منتقل کرده و از بدن دفع کند. افزایش سطح کلسترول خوب می‌تواند ریسک بیماری‌های قلبی را کاهش دهد. به طور متوسط، هر افزایش یک میلی‌گرم در دسیلیتر کلسترول خوب، حدود ۳ درصد ریسک بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. در افرادی که فشار خون بالا، سابقه حمله قلبی یا سکته قلبی داشته‌اند، سابقه خانوادگی از حملات قلبی، سطح بالای کلسترول بد، سطح بالای تری‌گلیسریدها، سطح پایین کلسترول خوب و سطح بالای هموسیستئین (HEMOCYSTEINE)، مصرف زیاد مواد الکل، و سن بالا (مردان بالای ۴۵ سال و زنان بالای ۵۵ سال)، احتمال سکته قلبی بیشتر است.

ورزش و تمرین منظم می‌تواند به کاهش سطح کلسترول بد در خون کمک کند و در عین حال سطح کلسترول خوب را افزایش دهد. به طور خاص، پیاده روی سریع به مدت نیم ساعت در روز می‌تواند سطح کلسترول خون را کاهش داده و از خطر سکته قلبی جلوگیری کند. همچنین ورزش‌هایی مانند دویدن آهسته، دوچرخه سواری و شنا نیز به عنوان ورزش‌های مناسب برای کاهش چربی خون معتبر هستند.

انجام ورزش قبل از وعده‌های غذایی پرچرب، به طور قابل توجهی می‌تواند سطح کلسترول خوب را افزایش دهد. ورزش باعث تحریک تولید آنزیم “لیپوپروتئین لیپاز” می‌شود که نقش آن در آزادسازی چربی بدن است. این به معنی آزاد شدن تری‌گلیسرید و تولید بیشتر کلسترول خوب است.

مطالعات علمی نشان داده‌اند که پیاده روی سریع به مدت نیم ساعت در روز می‌تواند سطح کلسترول خون را کاهش داده و از خطر سکته قلبی جلوگیری کند. در کل، مناسب است از انجام ورزش‌های سنگین خودداری کنید.

ورزش‌هایی که برای کاهش چربی خون مناسب هستند، شامل پیاده روی سریع، دویدن آهسته، دوچرخه سواری، شنا، اسکی، فوتبال و سایر ورزش‌های مشابه است. از طرفی، ورزش‌هایی مانند کشتی، وزنه‌برداری، پرش ارتفاع، پرش طول، پرتاب وزنه، پرتاب نیزه و دو سرعت به عنوان ورزش‌های نامناسب برای کاهش چربی خون محسوب می‌شوند.

این متن را به زبان ساده و روان بازنویسی خواهم کرد و همچنین روش‌های ورزش برای کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب را مطرح خواهم کرد.

۱. از لبنیات کم چرب به جای لبنیات پر چرب استفاده کنید.
۲. پوست مرغ و چربی‌های گوشت قرمز را هنگام پاک کردن آن‌ها جدا کنید.
۳. برای پخت غذا از روش‌های کبابی، آبپز یا بخارپز استفاده کنید، به جای سرخ کردن.
۴. در پخت غذا از روغن کمتر استفاده کنید.
۵. گوشت سفید (ماهی، مرغ و بوقلمون) را به جای گوشت قرمز مصرف کنید.
۶. مصرف مارگارین (کره گیاهی) و روغن نباتی جامد را کاهش دهید.
۷. از روغن مایع به جای روغن جامد استفاده کنید.
۸. روغن زیتون را در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کنید.
۹. مصرف کمتری از غذاهای آماده، به خصوص غذاهای سرخ کرده انجام دهید مثل سیب‌زمینی سرخ کرده و چیپس.
۱۰. میوه، سبزیجات، حبوبات، دانه‌ها و غلات را به میزان بیشتری در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید.
۱۱. از نان‌های سبوس‌دار استفاده کنید.
۱۲. استفاده از نان‌های روغنی کبد و مواد غذایی را کاهش دهید.
۱۳. مصرف زبان، دل، مغز، قلوه و جگر را کاهش دهید.
۱۴. برچسب مواد غذایی را بررسی کنید تا میزان و نوع چربی در آن‌ها را تشخیص دهید.
۱۵. از سوسیس و کالباس و سس‌های چرب مانند مایونز خودداری کنید.
۱۶. سبزیجات را به جای سرخ کردن، تفت دهید.
۱۷. بستنی میوه‌ای را به جای بستنی سنتی مصرف کنید.
۱۸. چربی را از روی سوپ‌ها و آب‌های خورشت پس از سرد شدن آن‌ها جدا کنید.
۱۹. از خرید گوشت چرخ کرده آماده خودداری کنید.
۲۰. در سالاد از آب لیمو یا آب‌غوره همراه با روغن زیتون و ماست به جای سس مایبرای کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب، می‌توانید از روش‌های ورزشی زیر استفاده کنید:

1. ورزش هوازی: ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا، دوچرخه‌سواری و شتاب‌دهی به قلب و عروق کمک می‌کند. این ورزش‌ها به خوبی کلسترول بد را کاهش می‌دهند و کلسترول خوب را افزایش می‌دهند.

2. بدنسازی: برنامه‌های بدنسازی که شامل استفاده از وزنه‌ها و تمرینات مقاومتی است، علاوه بر افزایش قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات، می‌توانند به کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب کمک کنند.

3. تمرینات تنفسی: تمرینات تنفسی مثل یوگا و تمرینات نفسی عمیق، به کاهش استرس و فشار خون کمک می‌کنند که در نتیجه کلسترول بد نیز کاهش می‌یابد.

4. ورزش‌های تیمی: شرکت در ورزش‌های تیمی مانند فوتبال، بسکتبال و والیبال، علاوه بر لذت بردن از بازی، به شما کمک می‌کند تا فعالیت بدنی منظمی داشته باشید و کلسترول بد را کاهش دهید.

5. ورزش‌های آبی: شامل شنا، آبگرم‌کردن و آب‌آروبیک است. این ورزش‌ها باعث تقویت عضلات و افزایش ظرفیت قلب و ریه می‌شوند و کلسترول بد را کاهش می‌دهند.

6. ورزش‌های هماهنگی: مانند پیلاتس و تای چی، که باعث تقویت عضلات اصلی و بهبود تعادل و انعطاف‌پذیری می‌شوند.

برای بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش کلسترول بد، منظم بودن در انجام ورزش‌ها و رعایت توصیه‌های مربوط به تغذیه نیز بسیار مهم است. همچنین، مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه نیز می‌تواند به شما کمک کند تا برنامه‌ی مناسبی برای کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب خود را طراحی کنید.

چربی خون نوعی مشکل سلامتی است که می‌توان با تغییر در رژیم غذایی کنترل شدنی است. در ادامه، تعدادی توصیه برای کاهش چربی خون در هنگام خوردن در رستوران آورده شده است:

1. از مصرف کره در پلو خودداری کنید.
2. به جای ماست پرچرب، از دوغ یا ماست کم چرب استفاده کنید.
3. زرده تخم مرغ همراه با برنج (در چلوکباب) را اجتناب کنید.
4. از غذاهای بخارپز، آب‌پز و کبابی استفاده کنید و از غذاهای سرخ کرده پرهیز کنید.
5. هنگام خوردن ساندویچ، از سس گوجه فرنگی به جای سس مایونز استفاده کنید.
6. غذاهایی را انتخاب کنید که حاوی سبزیجات تازه و کم چرب باشند.
7. سالاد سبزیجات همراه با آب لیمو یا سوپ سبزی کم چرب را برگزینید.
8. از مصرف غذاهای فوری مانند ساندویچ و پیتزا خودداری کنید.
9. از مسئولین رستوران درباره نحوه تهیه و پخت غذا (سرخ کردن، کباب کردن، بخارپز کردن) سوال کنید.

با رعایت این توصیه‌ها، می‌توانید بهبودی در سطح چربی خون خود را تجربه کنید.

مصرف غذاهای بخارپز، آب‌پز و کبابی می‌تواند در کنترل چربی خون بالا مفید باشد.

بهترین نوشیدنی‌ها برای کاهش چربی خون بالا عبارتند از آب گوجه فرنگی، آب انار و آبغوره. این نوشیدنی‌ها به عنوان کاهنده فشار خون، کلسترول و تری‌گلیسیریدها شناخته می‌شوند. مصرف آنها همراه با غذا بسیار موثر است. همچنین، یک مطالعه پژوهشی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که چای سیاه و چای سبز نقش قابل توجهی در کاهش کلسترول LDL دارند. با این حال، برای تأیید صحت این نتایج، نیاز به تحقیقات بیشتر است.

بهترین میوه‌ها و سبزیجات برای کاهش چربی خون شامل تمامی میوه‌ها، سبزیجات و گیاهان دارویی هستند. با توجه به توصیه پزشک، مصرف این مواد غذایی می‌تواند در کاهش تری‌گلیسیرید، کلسترول و به‌خصوص کلسترول بد مؤثر باشد. این مواد به دلیل حاوی فیبر، به کلسترول متصل می‌شوند و در روده باعث دفع آن می‌شوند. همچنین، فیبر موجود در آنها عامل ترشح مقداری صفرا در روده‌هاست که در دفع چربی نقش دارد.

در طب سنتی، برخی گیاهان مانند کنگرفرنگی، شوید، نعناع، زردچوبه و خاکشیر به عنوان کاهنده‌های گیاهی چربی خون شناخته شده‌اند. محصولات گیاهی که در بازار موجود هستند شامل قرص آرتیشو یا کنگرفرنگی، قرص شوید یا آنتوم و قطره شوید می‌باشند.

مصرف آب کرفس و خود کرفس می‌تواند به کاهش چربی خون کمک کند، همانطور که بسیاری از مردم اعتقاد دارند. از جمله چاشنی‌ها، آب نارنج بهترین گزینه است و نه تنها برای سلامت عصبی مضر نیست، بلکه در کاهش چربی خون نیز نقش دارد. اغلب داروهای گیاهی عوارض کمی دارند، اما در مورد افراد مبتلا به مشکلات چربی خون، ابتدا باید از داروهای رایج استفاده کرد.

آب لیمو به دلیل حاوی مقادیر زیادی فلاونوئیدها و ویتامین C، به کاهش سطح کلسترول و بهبود سلامت قلب و عروق کمک می‌کند. مصرف آب لیمو همراه با عسل و سیر، تأثیر آن را دو چندان می‌کند.

بیمارانی که به هیپرلیپیدمی (ارتفاع چربی خون) مبتلا هستند، با مصرف روزانه عسل و سیر، می‌توانند سطح کلسترول LDL و فشار خون خود را کاهش دهند. همچنین، لیمو حاوی لیمونن، پتاسیم و آنتی‌اکسیدان‌ها است که احتمالاً خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.

لیمو بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش سطح کلسترول کمک می‌کند.

اضافه کردن کلم بروکلی به رژیم غذایی می‌تواند سطح کلسترول بد در خون را تا حدود 6 درصد کاهش دهد. فیبر موجود در کلم بروکلی با اتصال به اسیدهای صفراوی در دستگاه گوارش و دفع آن از بدن، کلسترول را کاهش می‌دهد.

بیشتر بیماران مبتلا به چربی خون، بدون نمایانگری خاصی هستند و این بیماری معمولاً با سکته مغزی یا قلبی، بیماری عروق کرونر و بیماری شریانی محیطی آشکار می‌شود. در صورت مشاهده علائم این بیماری‌ها که به علائم چربی خون اشاره دارند، پزشک ممکن است آزمایش کلسترول را تجویز کند. این آزمایش باید از سن 20 سالگی به بعد هر 5 سال یکبار انجام شود. برخی از درمان‌های رایج برای کاهش کلسترول بالا شامل تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی، مصرف داروها و انجام فعالیت ورزشی می‌شوند.