چیستی و بلایای بیماری دیابت
دیابت، یک بیماری مزمن است که در آن بدن قادر به استفاده یا ذخیره گلوکز نمیباشد. گلوکز یک نوع قند است که در صورت تجمع آن در خون، سطح قند خون را افزایش میدهد. دیابت زمانی رخ میدهد که لوزالمعده قادر به تولید انسولین نباشد یا بدن قادر به استفاده از انسولین تولید شده توسط […]
دیابت، یک بیماری مزمن است که در آن بدن قادر به استفاده یا ذخیره گلوکز نمیباشد. گلوکز یک نوع قند است که در صورت تجمع آن در خون، سطح قند خون را افزایش میدهد. دیابت زمانی رخ میدهد که لوزالمعده قادر به تولید انسولین نباشد یا بدن قادر به استفاده از انسولین تولید شده توسط لوزالمعده نباشد.
دیابت چیست؟
دیابت یک بیماری مزمن است که در آن بدن قادر به استفاده از قند (گلوکز) و یا ذخیره آن نمیباشد. گلوکز یک نوع قند است که وقتی در خون تجمع مییابد، باعث افزایش سطح قند خون میشود. دیابت در صورتی رخ میدهد که لوزالمعده قادر به تولید انسولین (یک هورمون) نباشد یا بدن قادر به استفاده مؤثر از انسولین تولید شده توسط لوزالمعده نباشد. انسولین به عنوان یک کلید عمل میکند و باعث میشود گلوکز موجود در غذا به سلولهای بدن برای تولید انرژی وارد شود. تمام غذاهای حاوی کربوهیدرات در خون به گلوکز تجزیه میشوند و انسولین به گلوکز کمک میکند تا وارد سلولها شود. عدم تولید انسولین یا استفاده نامناسب از آن، باعث افزایش سطح قند خون میشود که به آن هایپرگلیسمی نیز معروف است.
در طولانیمدت، افزایش سطح قند خون باعث آسیب به بدن و نارسایی اندامها و بافتهای مختلف میشود. بنابراین، دیابت باید به جدیت گرفته شود، زیرا میتواند باعث مشکلات جدی برای فرد مبتلا شود. اگر میخواهید درباره این بیماری بیشتر بدانید، با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری را برایتان ارائه دهیم.
فرآیند هضم، به تجزیه غذا به منابع مختلف در بدن، بستگی دارد. وقتی ما کربوهیدرات هایی مانند نان، برنج و ماکارونی میخوریم، بدن ما آنها را به قند یا گلوکز تجزیه میکند. وقتی گلوکز وارد خون میشود، برای رسیدن به مقصد نهایی خود، یعنی سلولهای بدن، به یک کمک نیاز دارد. این کمک همان انسولین است!
انسولین یک هورمون است که توسط پانکراس یا همان لوزالمعده، یک اندام واقع در پشت معده، تولید میشود. پانکراس، انسولین را به خون رها میکند. انسولین کلیدی است که قفل در دیواره سلولی را باز میکند و به گلوکز اجازه میدهد وارد سلولهای بدن شود. گلوکز، به عنوان سوخت یا انرژی مورد نیاز، بافتها و اندامها را تأمین میکند تا به خوبی عمل کنند.
در افراد مبتلا به دیابت، یکی از دو حالت زیر رخ میدهد:
۱- پانکراس انسولین تولید نمیکند یا اگر تولید میکند، مقدار آن کافی نیست.
۲- پانکراس انسولین تولید میکند، اما سلولهای بدن به آن پاسخ نمیدهند و نمیتوانند به خوبی از آن استفاده کنند.
اگر گلوکز نتواند وارد سلولهای بدن شود، در خون باقی میماند و سطح گلوکز خون افزایش مییابد.
دیابت به وقوع میپیوندد زمانی که گلوکز نمیتواند به سلولهای بدن وارد شده و در جریان خون باقی میماند، در نتیجه سطح گلوکز خون افزایش مییابد.
علائم دیابت عبارتند از:
1. افزایش تشنگی
2. احساس ضعف و خستگی
3. تاری دید
4. بیحسی یا گزگز شدن دست یا پا
5. زخمها یا بریدگیهایی که به کندی بهبود مییابند
6. کاهش وزن بدون برنامهریزی
7. تکرار ادرار
8. عفونتهای مکرر بدون دلیل
9. خشکی دهان
علاوه بر این، در برخی موارد خاص، علائم زیر هم ممکن است بروز کند:
– در زنان: خشکی پوست همراه با خارش و عفونتهای قارچی مکرر یا عفونتهای مجاری ادراری
– در مردان: کاهش میل جنسی، اختلال در نعوظ، کاهش قدرت عضلانی
دیابت نوع ۱ بیشتر در کودکان، نوجوانان و جوانان رخ میدهد و علائم آن ممکن است به سرعت در چند هفته یا چند ماه ظاهر شوند. علاوه بر این، علائم اضافی آن شامل تهوع، استفراغ یا درد معده و عفونتهای قارچی یا عفونتهای دستگاه ادراری است.
دیابت نوع ۲ و پیش دیابت در بزرگسالان رخ میدهد. ممکن است در ابتدا شما هیچ علائمی نداشته باشید یا آن را تشخیص ندهید، زیرا طی چندین سال به آرامی پیش میرود.
در دیابت بارداری نیز، زنان باردار ممکن است علائم آن را تشخیص ندهند. در این مورد، پزشک زنان و زایمان شما را در هفتههای ۲۴ تا ۲۸ برای بررسی دیابت بارداری مورد آزمایش قرار میدهد.
نوعهای مختلف دیابت عبارتند از:
1. دیابت نوع ۱: در این نوع دیابت، بدن به خودش حمله میکند و سلولهای تولید کننده انسولین در لوزالمعده از بین میروند. این نوع بیشتر در کودکان و بزرگسالان جوان رخ میدهد و نیاز به تزریق روزانه انسولین دارد.
2. دیابت نوع ۲: در این نوع، بدن یا انسولین کافی تولید نمیکند یا سلولهای بدن به انسولین پاسخ نمیدهند. این نوع دیابت شایعترین نوع است و بیشتر در افراد میانسال و مسن رخ میدهد. به آن دیابت بزرگسالان و دیابت مقاوم به انسولین نیز گفته میشود.
3. پیش دیابت: این مرحله قبل از دیابت نوع ۲ است که سطح گلوکز خون بالاتر از حد طبیعی است، اما به اندازه کافی برای تشخیص رسمی دیابت نوع ۲ نیست.
4. دیابت بارداری: این نوع دیابت در برخی از زنان در دوران بارداری رخ میدهد و معمولاً پس از زایمان بهبود مییابد. با این حال، زنانی که دیابت بارداری دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند.
اختلاف بین دیابت نوع ۱ و ۲ در موارد زیر قابل تشخیص است:
1. مکانیسم بروز: در دیابت نوع ۱، بدن به خودش حمله میکند و سلولهای تولیدکننده انسولین در لوزالمعده به طور کامل از بین میروند، بنابراین بدن نمیتواند انسولین تولید کند. در دیابت نوع ۲، انسولین توسط لوزالمعده تولید میشود، اما بدن در برابر آن مقاومت نشان میدهد و به طور مؤثر از انسولین استفاده نمیکند.
2. شیوع: تعداد افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ بسیار کمتر از نوع ۲ است. در گذشته، به دیابت نوع ۱ “دیابت نوجوانی” نیز گفته میشد، زیرا این بیماری معمولاً در اوایل دوران کودکی تشخیص داده میشد. اما امروزه، مشاهده میشود که بزرگسالان هم میتوانند به این نوع دیابت مبتلا شوند. همچنین، در برخی موارد، کودکان نیز ممکن است به دیابت نوع ۱ مبتلا شوند و عامل عمده آن مربوط به اضافه وزن و چاقی است.
در کل، بیماران دیابت نوع ۱ نیاز به تزریق روزانه انسولین دارند، در حالی که در دیابت نوع ۲، معمولاً از روشهای درمانی مانند تغییرات در رژیم غذایی، ورزش و در صورت لزوم داروهای خوراکی استفاده میشود.
اگر بتوانیم هر دو نوع دیابت را کنترل کرده و به تعادل برسانیم، از اثرات خطرناک آن در امان خواهیم بود.
دربارهی اینکه کدام یک از نوعهای دیابت خطرناکتر است، باید گفت که هر دو نوع دیابت در صورت عدم کنترل مناسب، خطرناک خواهند بود. سطح قند خون ناهنجار در هر دو نوع دیابت نوع ۱ و ۲ برای بدن ضررآور است. اگر اقدامات لازم برای کنترل دیابت انجام نشود، میتواند به عواقب جدی در سازمانهای مختلف بدن مانند چشمها، کلیهها، عصبها و سایر اعضا منجر شود. با این حال، اگر بتوانید سطح قند خون خود را در هر دو نوع دیابت در حد مطلوبی کنترل کنید، میتوانید تا حد زیادی از این اثرات ضررآور جلوگیری کنید.
پیشدیابت به وقوع میپیوندد وقتی که سطح قند خون بالا باشد، اما به حدی نرسیده باشد که بتوان آن را دیابت نامید. افرادی که به دیابت نوع ۲ مبتلا میشوند، معمولاً ابتدا پیشدیابت دارند. اگر پیشدیابت داشته باشید، شما نه تنها در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارید، بلکه ممکن است به بیماریهای دیگر نیز مبتلا شوید از جمله بیماری قلبی یا سکته.
اما اخبار خوب این است که با ایجاد تغییرات در سبک زندگی، میتوانید از ابتلا به دیابت نوع ۲ جلوگیری کنید یا آن را به تاخیر بیندازید. این تغییرات شامل رعایت یک رژیم غذایی سالم، دستیابی به وزن مناسب و حفظ آن و انجام ورزش منظم است.
برای تشخیص دیابت، ممکن است پزشک نیاز داشته باشد آزمایش قند خون ناشتای شما را بررسی کند. اگر نتیجه آزمایش، سطح گلوکز خون را بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلیگرم در دسیلیتر نشان دهد، شما پیشدیابت دارید. همچنین نتیجه آزمایش خون A1C که میانگین سطح قند خون در سه ماه گذشته را نشان میدهد، برای افرادی که دچار پیشدیابت هستند، بین ۵.۷٪ تا ۶.۴٪ است.
غذاهایی که میتوانند سبب بالا رفتن قند خون و دیابت شوند عبارتند از:
۱. برنج و نان سفید: این غذاها بیشتر مقدار قند و کربوهیدرات ساده دارند که میتواند باعث افزایش قند خون شود. بهتر است از غلات کامل مانند برنج قهوهای، نان گندم کامل و نانهای چندغلتی استفاده کنید.
۲. میوههای خشک: مصرف میوههای خشک به دلیل غلظت بالای قند، میتواند سبب افزایش قند خون شود. بهتر است به جای میوههای خشک، از میوههای تازه و سبزیجات استفاده کنید.
۳. نوشیدنیهای ورزشی و انرژیزا: این نوشیدنیها معمولاً شیرینترین نوشیدنیها هستند و دارای قند بالا هستند. مصرف زیاد این نوشیدنیها میتواند به افزایش سطح قند خون منجر شود. بهتر است به جای آنها از آب، آبمیوه طبیعی بدون افزودنیها و نوشیدنیهای بدون قند استفاده کنید.
در کل، برای جلوگیری از دیابت و کنترل قند خون، میتوانید با انتخاب یک رژیم غذایی سالم و مناسب، مصرف مواد غذایی با قند و کربوهیدرات ساده را محدود کنید و به جای آنها از غلات کامل، میوههای تازه، سبزیجات و نوشیدنیهای بدون قند استفاده کنید. همچنین میتوانید مشاوره پزشک یا متخصص تغذیه را دریافت کنید تا برنامه غذایی مناسب برای شما تنظیم شود.
ورزش منظم فواید زیادی برای سلامتی دارد، از جمله کاهش وزن و کنترل سطح قند خون، که باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ میشود. سعی کنید هر هفته حداقل ۵ روز و حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. قبل از شروع، با پزشک خود مشورت کنید تا بفهمید کدام نوع ورزش برای شما بهتر است.
سیگار کشیدن میتواند منجر به مقاومت به انسولین شود و دیابت نوع ۲ را فراهم کند. اگر سیگار میکشید، سعی کنید آن را کنار بگذارید.
خواب کافی داشتن نیز بسیار مهم است. اختلال در خواب و نداشتن خواب کافی میتواند باعث افزایش خطر مقاومت به انسولین و دشوارتر شدن کاهش وزن شود. بنابراین، اگر خواب کافی ندارید، احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ بیشتر است.
آیا دیابت قابل درمان است؟
در حال حاضر، هیچ درمانی برای دیابت وجود ندارد، اما این بیماری قابل بهبود است. وقتی دیابت بهبود مییابد، به این معنی است که بدن هیچ علامتی از دیابت نمیدهد، اگرچه این بیماری هنوز درون بدن وجود دارد.
پزشکان هنوز به توافق نهایی در مورد دلایل دقیق بهبودی نرسیدهاند، اما همه موافقند که حفظ سطح A1C زیر ۶ درصد بسیار مهم است. سطح A1C نشان دهنده سطح قند خون در طی ۳ ماه گذشته است.
درمان و کنترل دیابت به نوع بیماری، میزان کنترل سطح قند خون و شرایط سلامتی فرد بستگی دارد. روشهای درمان و کنترل دیابت عبارتند از:
1. دیابت نوع ۱: افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ باید روزانه انسولین تزریق کنند، زیرا پانکراس آنها دیگر انسولین تولید نمیکند.
2. دیابت نوع ۲: درمان دیابت نوع ۲ شامل ترکیبی از داروها، انسولین و تغییرات در سبک زندگی است. این شامل مصرف داروها، تغییر در رژیم غذایی، کاهش وزن، انتخاب یک رژیم غذایی سالم و افزایش فعالیت بدنی میشود.
3. پیش دیابت: هدف در این مرحله، جلوگیری از تبدیل شدن به دیابت است. درمان پیش دیابت بر روی عوامل خطر تمرکز دارد، مانند کاهش وزن از طریق رژیم غذایی سالم مانند رژیم مدیترانهای و افزایش فعالیت بدنی. بسیاری از راهبردهای استفاده شده برای پیشگیری از دیابت، همان راهبردهایی هستند که برای درمان دیابت توصیه میشوند.
4. دیابت بارداری: درمان اولیه برای دیابت بارداری ممکن است شامل تغییر رژیم غذایی و انجام ورزش منظم باشد، اگرچه سطح قند خون بسیار بالا باشد یا هدف مورد نظر محقق نشود، پزشک ممکن است داروها یا انسولین را تجویز کند.
همچنین، برای کنترل دیابت مهم است که رژیم غذایی سالمی را رعایت کرده، مصرف قند و شکر را محدود کنید، فعالیت بدنی منظم داشته باشید، و در صورت نیاز داروها و انسولین را به دقت مصرف کنید. همچنین، مراجعه منظم به پزشک و پیروی از راهنماییهای او بسیار مهم است.
اگر شما دیابت دارید، درمان و کنترل آن وابسته به نوع دیابت شما، سطح کنترل قند خون و وضعیت سلامتی شما است. روشهای درمان و کنترل دیابت عبارتند از:
1. دیابت نوع ۱: افرادی که دیابت نوع ۱ دارند، نیاز دارند روزانه انسولین را تزریق کنند، زیرا پانکراس آنها دیگر انسولین تولید نمیکند.
2. دیابت نوع ۲: درمان دیابت نوع ۲ شامل ترکیبی از داروها، انسولین و تغییرات در سبک زندگی است. این شامل مصرف داروها، تغییر در رژیم غذایی، کاهش وزن، انتخاب یک رژیم غذایی سالم و افزایش فعالیت بدنی میشود.
3. پیش دیابت: هدف در این مرحله، جلوگیری از تبدیل شدن به دیابت است. درمان پیش دیابت بر روی عوامل خطر تمرکز دارد، مانند کاهش وزن از طریق رژیم غذایی سالم مانند رژیم مدیترانهای و افزایش فعالیت بدنی. بسیاری از راهبردهای استفاده شده برای پیشگیری از دیابت، همان راهبردهایی هستند که برای درمان دیابت توصیه میشوند.
4. دیابت بارداری: درمان اولیه برای دیابت بارداری ممکن است شامل تغییر رژیم غذایی و انجام ورزش منظم باشد، اگرچه سطح قند خون بسیار بالا باشد یا هدف مورد نظر محقق نشود، پزشک ممکن است داروها یا انسولین را تجویز کند.
علاوه بر این، برای کنترل دیابت، مهم است که رژیم غذایی سالمی را رعایت کنید، مصرف قند و شکر را محدود کنید، فعالیت بدنی منظم داشته باشید و در صورت نیاز، داروها و انسولین را به دقت مصرف کنید. همچنین، مراجعه منظم به پزشک و پیروی از راهنماییهای او بسیار مهم است.
درباره افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند، بسته به نوع دیابت، میتوانیم به شرح زیر تقسیمبندی کنیم:
برای دیابت نوع ۱:
– افرادی که سابقه خانوادگی دیابت دارند.
– افرادی که از بیماریهای لواگر شما دیابت دارید، بسته به نوع آن، میتوانید از تزریق انسولین، مصرف داروها و تغییر سبک زندگی استفاده کنید.
بیشتر افرادی که در معرض ابتلا به دیابت قرار میگیرند، به صورت زیر قابل تقسیمبندی هستند:
برای دیابت نوع ۱:
– افرادی که در خانوادهشان سابقه دیابت وجود دارد.
– افرادی که با بیماریهای معده و روده مبتلا هستند.
برای دیابت پیشرفته و نوع ۲:
– افرادی که خانوادهشان از دیابت نوع ۲ رنج میبرند.
– افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) آنها ۲۳ یا بیشتر است.
– افرادی که فعالیت بدنی کافی ندارند و ورزش نمیکنند.
– افرادی که در دوران بارداری دیابت داشتهاند.
– افرادی که سطح کلسترول خونشان بالا است.
– افرادی که فشار خون بالایی دارند.
– افرادی که بیش از ۴۵ سال سن دارند.
– افرادی که تحمل گلوکز آنها اختلال دارد.
برای دیابت بارداری:
– زنانی که چاق یا اضافه وزن دارند.
– زنانی که در خانوادهشان سابقه دیابت بارداری وجود دارد.
– زنانی که قبلاً نوزادی به دنیا آوردهاند که در زمان تولد وزنی برابر یا بیشتر از ۴ کیلوگرم داشته است.
– زنانی که در بارداری قبلی خود دیابت بارداری داشتهاند.
در طول زمان، اگر سطح قند خون بیش از حد بالا بوده، ممکن است عوارضی برای افراد ایجاد شود. برخی از عوارض ممکن عبارتند از:
– مشکلات چشمی، که ممکن است به دلیل تغییر در سطح مایعات، تورم در بافتها و آسیب به عروق خونی چشم ایجاد شوند.
– مشکلات پا، که ناشی از آسیب به اعصاب و کاهش جریان خون در پاها است.
مشکلات مربوط به بیماری لثه و دندان: وجود میزان بالای قند در بزاق باعث رشد باکتریهای ضار در دهان میشود. این باکتریها با مواد غذایی ترکیب شده و لایهای نرم و چسبناک به نام پلاک را شکل میدهند. پلاک نیز به واسطه مصرف غذاهای حاوی قند و نشاسته ایجاد میشود. بعضی از انواع پلاک باعث بروز بیماری لثه و بوی بد دهان میشوند و انواع دیگر باعث پوسیدگی دندان میشوند.
مشکلات قلبی و سکته مغزی: این مشکلات ناشی از آسیب رگهای خونی و اعصابی که قلب و عروق خونی را کنترل میکنند، به وجود میآیند.
مشکلات کلیوی: این عوارض به دلیل آسیب رگهای خونی در کلیه ها رخ میدهد. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت با فشار خون بالا مواجه میشوند که میتواند به آسیب کلیه منجر شود.
مشکلات عصبی (نوروپاتی دیابتی): این مشکلات ناشی از آسیب رگهای خونی و اعصابی کوچکی است که اعصاب را با اکسیژن و مواد غذایی تغذیه میکنند.
مشکلات جنسی و مثانه: این عوارض به دلیل آسیب دیدن اعصاب و کاهش جریان خون در اعضای تناسلی و مثانه رخ میدهد.
بیماریهای پوستی: برخی از این بیماریها به دلیل تغییر در رگهای خونی کوچک و کاهش جریان خون ایجاد میشوند. افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونتها، از جمله عفونتهای پوستی، قرار میگیرند.
در صورت عدم درمان دیابت، مشکلات زیر را میتوان مشاهده کرد:
1- فشار خون بالا و کلسترول: زمانی که دیابت نوع ۲ وجود دارد، بدن به درستی از انسولین استفاده نمیکند. این باعث کاهش سطح کلسترول خون و افزایش میزان چربیهای ضار میشود. در صورت مقاومت در برابر انسولین، شرایط عروق خونی سخت و باریکتر میشوند و این امر باعث افزایش فشار خون میشود. به همین دلیل، تمشکلات عصبی و کاهش جریان خون در اندامهای تناسلی و مثانه ایجاد میشود.
بیماریهای پوستی: برخی از این بیماریها به دلیل تغییرات در رگهای خونی کوچک و کاهش جریان خون به پوست ایجاد میشوند. افراد مبتلا به دیابت نیز به خطر ابتلا به عفونتهای پوستی بیشتری هستند.
عدم درمان دیابت میتواند منجر به مشکلات زیر شود:
1. افزایش فشار خون و کلسترول: در دیابت نوع 2، بدن به درستی از انسولین استفاده نمیکند، که باعث کاهش سطح کلسترول خون و افزایش چربیهای ضار میشود. اگر بدن مقاومت به انسولین داشته باشد، شرایط عروق خونی سخت و باریکتر میشوند و این باعث افزایش فشار خون میشود. بنابراین، تقریباً 70 درصد افراد مبتلا به دیابت همچنین مشکل فشار خون دارند.
2. مشکلات قلبی و سکته مغزی: آسیب به رگهای خونی و اعصابی که قلب و عروق خونی را کنترل میکنند، میتواند منجر به بروز مشکلات قلبی و سکته مغزی شود.
3. مشکلات کلیوی: آسیب به رگهای خونی در کلیهها میتواند به بروز مشکلات کلیوی منجر شود. فشار خون بالا و شرایط غیرطبیعی دیابت میتواند به کلیهها آسیب برساند.
4. مشکلات عصبی (نوروپاتی دیابتی): آسیب به رگهای خونی و اعصاب کوچکی که اعصاب را با اکسیژن و مواد غذایی تغذیه میکنند، میتواند به بروز مشکلات عصبی (نوروپاتی دیابتی) منجر شود.
5. مشکلات جنسی و مثانه: آسیب به اعصاب و کاهش جریان خون در اندامهای تناسلی و مثانه میتواند منجر به بروز مشکلات جنسی و مثانه شود.
به طور کلی، عدم درمان دیابت میتواند به تدریج به وخامت و تشدید مشکلات بهداشتی و پزشکی منجر شود. بنابراین، مهم است که دیابت را بهطور مداوم مدیریت و درمان کنید و همراهی پزشک خود را در این زمینه جدی بگیرید.
فشار خون میتواند اثرات مخربی مانند افزایش خطر سکته مغزی و بیماری قلبی داشته باشد و به مشکلات حافظه نیز منجر شود. افراد مبتلا به دیابت باید یکبار در سال چشمان خود را توسط چشم پزشک مورد بررسی قرار دهند تا بیماری چشمی مرتبط با دیابت را در مراحل ابتدایی تشخیص داده و کنترل کنند. علاوه بر مشاوره پزشکی و مصرف داروها، با رعایت یک رژیم غذایی مناسب و انجام ورزش، میتوانید فشار خون خود را کنترل کرده و سطح کلسترول را کاهش دهید که به بهبود سریعتر مشکلات دیگر نیز کمک میکند.
مشکلات سلامتی مغز
در افراد مبتلا به دیابت، خونرسانی به مغز به طور ناطبیعی کاهش مییابد و با پیشرفت بیشتر سن و طولانی شدن مدت زمان این فرآیند، آسیب به مغز بیشتر میشود. دیابت میتواند توانایی ذهنی را کاهش داده و تاثیر منفی بر برنامهریزی، حافظه، تمرکز و شروع وظایف داشته باشد.
مدیریت مناسب دیابت میتواند به مغز حفاظت کند. رژیم غذایی، ورزش، سبک زندگی و داروها را به توصیه پزشک خود رعایت کنید و هماهنگی لازم را با او داشته باشید. سطح قند خون را منظماً کنترل کنید و هر چیزی که به کاهش قند خون کمک میکند، انجام دهید. همچنین فعالیتهای بدنی و ذهنی را در روزمره خود در نظر بگیرید. حداقل ۳۰ دقیقه ورزش روزانه انجام داده و ذهن خود را فعال نگه دارید. مطالعه کتاب، شرکت در فعالیتهای اجتماعی، انجام فعالیتهایی که ذهنتان را به چالش میکشاند و بازیهای مناسب میتوانند به شما کمک کنند.
بیماریهای لثه
سطح بالای قند خون میتواند باعث تغییر در کلاژن (ماده سازنده اصلی غضروف، عضلات، استخوانها، پوست و تاندونها) در تمام بافتهای بدن شود. این تغییرات در کلاژن میتواند منفشار خون باعث ایجاد مشکلاتی مانند افزایش خطر سکته مغزی، بیماری قلبی و مشکلات حافظه میشود. افراد مبتلا به دیابت باید هر سال یک بار چشمان خود را توسط یک پزشک چشم مورد بررسی قرار دهند تا بیماری چشمی مربوط به دیابت را در مراحل اولیه تشخیص دهند و کنترل کنند. به همراه مشاوره پزشک و مصرف داروها، با رژیم غذایی و ورزش میتوانید فشار خون خود را کنترل کنید و کلسترول را کاهش دهید، که در بهبود دیگر مشکلات هم کمک میکند.
مشکلات سلامتی مغز
در افراد مبتلا به دیابت، خونرسانی به مغز کمی غیرطبیعی است و با پیشرفت سن و ادامه این فرآیند، آسیب به مغز افزایش مییابد. دیابت میتواند قدرت ذهن را کاهش داده و برنامهریزی، حافظه، تمرکز و شروع وظایف را تحت تأثیر قرار دهد.
با مدیریت مناسب دیابت میتوانید مغز خود را حفظ کنید. رژیم غذایی، ورزش، سبک زندگی و داروها را به دستور پزشکتان رعایت کنید و با او هماهنگ باشید. سطح گلوکز خون را مرتباً نظارت کنید و هر آنچه کمک به کاهش قند خون میکند، انجام دهید. همچنین باید فعالیتهای بدنی و ذهنی را در روزمره خود داشته باشید. حداقل ۳۰ دقیقه ورزش روزانه انجام داده و ذهنتان را فعال نگه دارید. مطالعه کتاب، شرکت در فعالیتهای اجتماعی، انجام فعالیتهایی که ذهنتان را به چالش بکشاند و بازیهایی که ذهنتان را فعال نگه دارند، میتوانند به شما کمک کنند.
بیماریهای لثه
سطح بالای قند خون میتواند باعث تغییر در کلاژن (ماده اصلی سازنده غضروف، عضلات، استخوانها، پوست و تاندونها) در تمام بافتهای بدن شود. این تغییرات در کلاژن میتواند به خرابی دهان و دندان، عفونت لثه و استخوانها منجر شود.
متأسفانه دیابت نه تنها بیماری لثه را ت
مشکل در روابط جنسی:
بیش از ۷۵ درصد از مردانی که دیابت دارند، به خصوص در صورت چاق بودن، با مشکلاتی در زندگی جنسی خود روبهرو میشوند. دلایل این مشکل ممکن است به عوامل روانی یا کاهش تستوسترون مربوط باشد.
علاوه بر این، در بیمارانی که به مدت طولانی دچار دیابت بودهاند، تغییراتی در رگهای خونی، اعصاب و خونرسانی به اعضای تناسلی نیز اتفاق میافتد که به عواملی از جمله عدم نعوظ مناسب منجر میشود. خانمهای میانسال و کهنسالی که دیابت دارند نیز در روابط جنسی خود با مشکلاتی روبرو میشوند. دیابت در این افراد باعث آسیب رسیدن به اعصاب میشود و رسیدن به ارگاسم برای آنها دشوار میشود.
از دست دادن شنوایی:
اگرچه با پیشرفت سن، احتمال از دست دادن قسمتی از شنوایی را تجربه میکنیم، اما احتمال از دست دادن شنوایی در افراد دیابتی دو برابر افراد عادی است.
حتی در افرادی که به عنوان پیش دیابت شناخته میشوند، احتمال از دست دادن شنوایی ۳۰ درصد بیشتر از افراد عادی است. دیابت با آسیب رساندن به رگهای خونی کوچک در داخل گوش میتواند باعث تسریع در مشکلات شنوایی شود. همچنین، دیابت میتواند آسیبی به چشمها و کلیه نیز وارد کند. بهترین راه برای حفاظت از شنوایی، بررسی مرتب سطح قند خون است.
عفونتهای پوستی:
دیابت میتواند خطر ابتلا به بیماریهای پوستی مختلف را افزایش دهد، از جمله عفونتهای باکتریایی، عفونت مجرای ادرار، عفونت قارچی و خارش پوست. به ویژه، عفونتهای قارچی در افراد دیابتی بسیار رایج هستند و ممکن است نشانههای اولیه ابتلا به دیابت در افرادی باشند که هنوز این بیماری را تجربه نکردهاند.
در برخی موارد، عفونتهای پوستی ممکن است به چاقی مرتبط باشند؛ زیرا در میانهی دو قسمت پوست که به علت چاقی به هم فشرده میشوند، رطوبت ایجاد میشود و این محیط مناسبی برای رشد باکتریها و قارچهاست. علاوه بر این، ضعف سیستم ایمنی بدن نیز میتواند عاملی دیگر برای این عفونتها باشد.
متأسفانه، برخی از داروهای جدید دیابت نیز خطر ابتلا به عفونتهای قارچی را افزایش میدهند. دلیل این امر، افزایش دفع گلوکز توسط ادرار است که باعث میشود مواد غذایی برای باکتریها و قارچها در آن منطقه رسیدگی شود. اگرچه عفونتهای قارچی بیشتر در زنان دیده میشود، اما این مشکل در مردان نیز در حال افزایش است.
کنترل سطح قند خون به پیشگیری از عفونتهای پوستی کمک میکند؛ اما اگر شما دچار عفونت شدهاید، باید بلافاصله به درمان آن بپردازید. برای مثال، میتوانید از کرمهای ضد قارچ موضعی استفاده کنید که نیاز به نسخه پزشک ندارند.
مشکلاتی که در افراد دیابتی ممکن است رخ دهد:
۷- آپنه خواب و گرفتگی تنفس:
آپنه خواب یک مشکل جدی در زمان خواب است که در آن عضلات گردن به صورت متناوب در حال استراحت هستند و مسیر هوا را در طول خواب مسدود میکنند. حدود ۵۰ درصد از افراد دیابتی، به ویژه افرادی که اضافه وزن دارند، با این مشکل روبرو میشوند.
یکی از نشانههای واضح آپنه خواب، خروپف با صدای بلند است. متأسفانه، همانند بیماری لثه، آپنه خواب میتواند کنترل دیابت را تشدید کند. این امر ممکن است به دلیل وجود شاخصهای خطر مشترک بین دو بیماری باشد.
تحقیقات نشان دادهاند که آپنه خواب شدید میتواند خطر ابتلا به دیابت را تا ۳۰ درصد افزایش دهد. بنابراین، مهم است که به سرعت درمان این مشکل را آغاز کنید. با مراجعه به پزشک، میتوانید اقدامات لازم را به راحتی انجام دهید.
۸- مشکل بینایی:
بیش از ۴ میلیون نفر دیابتی درجاتی از مشکلات رتینوپاتی یا آسیب به بخش حساس به نور در پشت چشم را تجربه میکنند. این مشکل به دلیل آسیب رسیدن به عروق نازک چشم به خاطر سطح بالای گلوکز در خون رخ میدهد.
در مراحل اولیه، این آسیب علائم خاصی ندارد، اما با پیشروی بیشتر، بینایی تاریکتر میشود. تحقیقات نشان دادهاند که با افزایش سطح قند خون، احتمال بدتر شدن مشکلات چشمی نیز بیشتر میشود.
۹- از دست دادن کلیه:
سطح بالای گلوکز در خون به مدت طولانی باعث ضخامت و آسیب به نفرونها (ساختارهای کوچک درون کلیه که خون را تصفیه میکنند) میشود. آسیب به نفرونها باعث ورود حدود ۷ درصد پروتئین به ادرار میشود که یکی از نشانههای زودهنگام مشکلات کلیوی است. در حدود نیمی از افرادی که اقدامات لازم برای کنترل دیابت را انج۷- آپنه خواب و مشکل تنفس:
آپنه یکی از مشکلات جدی در هنگام خواب است که در آن، عضلات گردن به صورت متناوب استراحت میکنند و مسیر هوا را در طول خواب بلاک میکنند. این مشکل بیشتر در افراد دیابتی و به خصوص افرادی که اضافه وزن دارند، رخ میدهد.
نشانهی واضح آپنه خواب، خروپف با صدای بلند است. متأسفانه، مشکل آپنه خواب همچنین میتواند کنترل دیابت را بدتر کند. این ممکن است به دلیل وجود عوامل خطر مشترک بین دو بیماری باشد.
تحقیقات نشان میدهد که آپنه خواب شدید ممکن است خطر ابتلا به دیابت را تا ۳۰ درصد افزایش دهد. بنابراین، مهم است که به سرعت این مشکل را درمان کنید. با مراجعه به پزشک، میتوانید به سادگی اقدامات لازم را انجام دهید.
۸- مشکل بینایی:
بیش از ۴ میلیون نفر دیابتی مبتلا به مشکلات رتینوپاتی یا آسیب به بخش حساس به نور در پشت چشم هستند. این مشکل به دلیل آسیب رسیدن به عروق نازک چشم به خاطر سطح بالای گلوکز در خون رخ میدهد.
در مراحل اولیه، این آسیب علائم خاصی ندارد، اما با گذشت زمان، بینایی تاریکتر میشود. تحقیقات نشان میدهد که با افزایش سطح قند خون، احتمال بدتر شدن مشکلات چشمی نیز بیشتر میشود.
۹- کاهش عملکرد کلیه:
سطح بالای گلوکز در خون به مدت طولانی میتواند باعث ضخامت و آسیب به نفرونها (ساختارهای کوچک درون کلیه که خون را تصفیه میکنند) شود. آسیب به نفرونها باعث ورود حدود ۷ درصد پروتئین به ادرار میشود که یکی از نشانههای زودهنگام مشکلات کلیوی است. تقریباً نیمی از افرادی که اقدامات کنترلی لازم را انجام نمیدهند، طی ۱۰ سال آینده به مشکلات کلیوی مبتلا میشوند و ۴۰ درصد از آنها کلیههای خود را از دست
نوروپاتی در دیابت یکی از مشکلات رایج است. تقریباً نیمی از افراد مبتلا به دیابت نیز این بیماری را تجربه میکنند. در ابتدا، ممکن است هیچ علامتی از نوروپاتی وجود نداشته باشد و تنها یک کم مورموری یا کاهش حس در دستها و پاها را تجربه کنید. اما در نهایت، نوروپاتی میتواند منجر به درد، ضعف و مشکلات گوارشی شود، زیرا به عصبهایی که کنترل دستگاه گوارش را بر عهده دارند، آسیب میرساند.
دیابت ممکن است مشکلات دیگری را نیز ایجاد کند. به همین دلیل، پیروی از رژیم غذایی، برنامه ورزشی و کنترل سطح گلوکز خون بسیار مهم است. کنترل ضعیف میتواند منجر به مشکلات پیچیده و بلندمدت شود. مشکلاتی مانند حمله قلبی، سکته مغزی، نابینایی، اختلال کلیه و بیماریهای عروق خونی که ممکن است منجر به از بین رفتن عضو شوند، بسیار جدی هستند. با کنترل مناسب سطح گلوکز خون، خطر این مشکلات تا ۵۰ درصد کاهش مییابد.
آیا دیابت میتواند منجر به مرگ شود؟ اگر دیابت به خوبی کنترل شود، افراد مبتلا میتوانند زندگی طولانی و سالمی داشته باشند. اما یکی از تهدیدهای بزرگ برای افراد مبتلا به این بیماری، کنترل ناقص سطح قند خون است. به عنوان مثال، سطح بسیار بالای گلوکز میتواند منجر به مرگ ناگهانی شود.
شرایط دیگری نیز وجود دارند که میتوانند به مرگ افراد مبتلا منجر شوند، این شرایط شامل آسیب به اعضا و بافتهای بدن در طولانی مدت است. به عنوان مثال، رگهای خونی در کلیهها ممکن است به دلیل سطح بالای قند خون آسیب ببینند. این مشکل میتواند به نارسایی کلیه منجر شود و نیاز به دیالیز برای شخص ایجاد کند. همچنین، آسیب به اعضا و عروق خونی میتواند به نابینایی و قطع عضو در افراد مبتلا به دیابت منجر شود. این مسئنوروپاتی در دیابت، یکی از مشکلات رایج است. تقریباً نیمی از افراد مبتلا به دیابت، نوروپاتی را تجربه میکنند. در ابتدا، ممکن است هیچ علامتی از این بیماری را نداشته باشید و تنها کمی مورموری یا کاهش حس در دستها و پاها را تجربه کنید. اما در نهایت، نوروپاتی میتواند منجر به درد، ضعف و مشکلات گوارشی شود، زیرا به عصبهایی حمله میکند که وظیفه کنترل دستگاه گوارش را دارند.
دیابت ممکن است مشکلات دیگری را نیز بهوجود آورد. به همین دلیل، پیروی از رژیم غذایی، برنامه ورزشی و در کل کنترل گلوکز خون تا این حد اهمیت دارد. زیرا کنترل ناقص میتواند منجر به مشکلات پیچیده و بلندمدت شود. مشکلاتی مانند حمله قلبی، سکته مغزی، نابینایی، اختلال کلیه و بیماریهای رگهای خونی که میتواند به قطع عضو منجر شود، بسیار جدی هستند. با توجه به اینکه افراد قادرند سطح گلوکز خون خود را در حد طبیعی نگه دارند، خطر این مشکلات تا ۵۰ درصد کاهش مییابد.
آیا دیابت ممکن است منجر به مرگ شود؟ اگر دیابت به خوبی مدیریت شود، افراد مبتلا میتوانند زندگی طولانی و سالمی داشته باشند. اما یکی از بزرگترین تهدیدها برای افراد مبتلا، کنترل ناقص سطح قند خون است. به عنوان مثال، سطح بسیار بالای گلوکز میتواند به طور ناگهانی منجر به مرگ شود.
شرایط دیگری هم وجود دارند که ممکن است به مرگ افراد مبتلا منجر شوند. این شرایط شامل آسیب به اعضا و بافتهای بدن در طولانی مدت است. به عنوان مثال، رگهای خونی در کلیهها ممکن است به دلیل سطح بالای قند خون آسیب ببینند. این عارضه میتواند منجر به نارسایی کلیه شود و نیاز به دیالیز برای شخص به وجود آورد. همچنین، آسیب به اعضا و عروق خونی میتواند به نابینایی و قطع عضو
تقریباً دو سوم از افرادی که از بیماریهای قلبی عروقی مانند حملات قلبی یا سکته رنج میبرند، جان خود را از دست میدهند. این اتفاق به دلیل این است که دیابت ممکن است همراه با بیماریهای دیگری مانند چاقی، کلسترول بالا و فشار خون بالا رخ دهد و در ترکیب با این بیماریها، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش دهد. همچنین، افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر قرار دارند.
از طرف دیگر، درمان بیش از حد دیابت نیز مشکلات جدی را به همراه دارد. اگر بیش از حد انسولین استفاده کنید و سطح قند خونتان به طور غیرطبیعی کاهش یابد، ممکن است باعث تشنج، وضعیتی که در آن شما به طور موقت، ضعف یا از دست دادن هوش و کنترل عضلات خود را تجربه میکنید، کما و حتی مرگ شود. قند خون پایین به معنای واقعی کلمه میتواند باعث کاهش اکسیژن در مغز شود و آریتمیهای خطرناک قلبی را به وجود آورد.
دیابت چگونه به بخشهای مختلف بدن آسیب میرساند؟ اگر دیابت به خوبی کنترل نشود، سطح قند خون بالا خواهد بود. سطح قند خون بالا میتواند رگهای خونی بسیار ریز بدن را آسیب بزند. آسیب به رگهای خونی معمولاً در چشمها، قلب، اعصاب، پاها و کلیهها رخ میدهد. بیایید نگاهی به این آسیبها بیندازیم و ببینیم چطور رخ میدهند.
چشمها: سطوح بالای قند خون برای مدت زمان طولانی میتواند به رگهای خونی ریز در چشم آسیب برساند و منجر به مشکلات بینایی یا حتی نابینایی شود.
قلب: قند خون بالا میتواند باعث آسیب رگهای خونی بزرگتری در بدن شود که اکسیژن را به قلب و مغز منتقل میکنند. همچنین، احتمال رسوب چربی در رگها نیز وجود دارد. این دو عامل میتتوانند منجر به حمله قلبی یا سکته قلبی شوند.
عصبها: عصبها، پیامها را بین مغز و سایر قسمتهای بدن انتقال میدهند. اگر سطح قند خون برای مدت طولانی بالا باشد، رگهای خونی که به عصبها اکسیژن میرسانند، به تدریج مسدود میشوند. در این شرایط، انتقال سیگنالهای درد ممکن است قطع شود.
پاها: دیابت میتواند به دو روش باعث آسیب پاها شود. اولاً، ممکن است بر روی اعصاب پا تأثیر بگذارد و باعث ایجاد حس گزگز یا بیحسی در پاها شود. دوماً، میزان خونرسانی ضعیف میتواند باعث شود زخمها و عفونتها به سختی بهبود یابند. اگر زخمها به خوبی درمان نشوند و عفونت گرفته شوند، ممکن است نیاز به جراحی و بریدن عضو پا باشد.
کلیهها: کلیهها مواد زائد و مایعات اضافی را از بدن تصفیه میکنند. آنها پر از رگهای خونی ریز هستند. سطح بالای قند خون به مدت طولانی میتواند باعث باریک شدن و انسداد رگهای خونی کلیه شود. به محض این که کلیهها کمترین مقدار خون را دریافت کنند، مواد زائد و مایعات کمتری از بدن دفع میشود. این میتواند منجر به ناتوانی کلیهها در انجام وظایفشان شود.
آیا برای افراد دیابتی رژیم غذایی خاصی وجود دارد؟
بله، برای افراد دیابتی، رژیم غذایی خاص وجود دارد. تنها کاهش مصرف قند و شیرینی کافی نیست، بلکه باید مصرف گوشت و چربیهای حیوانی نیز کاهش یابد و برنامه غذایی آنها باید شامل مقدار مناسبی پروتئین، غلات و سبزیجات باشد. افراد دیابتی بهتر است از یک برنامه غذایی منظم و متعادل استفاده کنند تا سطح قند خونشان در حد مطلوبی باقی بماند. برای اطلاعات بیشتر درباره رژیم غذایی مناسب برای افراد دیابتی، میتوانید به منابع معتبر مراجعه کنید.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید